Samenvatting JR Samenvatting:
Bedrijf en recht: H14, H15, H16
Hoofdstuk 14 Onrechtmatige daad
14.1 Inleiding
Hoofdregels in recht is dat ieder voor eigen schade moet opdragen. Werkgevers moeten ook
voor hun werknemers opdragen. Art 6:162 BW regels aansprakelijkheid voor schade als gevolg
van onrechtmatige daad = maatschappelijk onfatsoenlijk gedrag en handelen in strijd met de
wet.
14.2 Aansprakelijkheidsvereisten
Art 6:162 zegt bij plegen van onrechtmatige daad die toegerekend kan worden, is diegene
verplicht de schade die andere daarvan heeft te vergoeden. Er moet dus sprake zijn van:
- Onrechtmatige daad - Toerekenbaarheid - Schade - Relativiteit
- Causaal verband tussen daad en de schade
Alle 5 aanwezig zijn voor plicht schadevergoeding, toch vaak door derden (Verzekeraar)
gedragen.
14.2.1 Onrechtmatig handelen/nalaten
Volgens Art 6:121 wordt onrechtmatige daad aangemerkt als:
- Inbreuk op recht van een anders bv vernielen anders eigendom
- Doen/Nalaten in strijd met wettelijke plicht bv overtreden winkelsluitingswet
- Doen/Nalaten in strijd met wat volgens onrechtmatige daad verkeert beaamt bv spionage
Algemeen pas onrechtmatige daad als gedraging in strijd is met norm van geschreven of
ongeschreven recht. Strijd met wettelijke plicht moet ruim opgevat worden.
14.2.2 Rechtvaardigingsgronden
Art 6:121 lid 2 voegt toe dat onrechtmatige daad kan opgeheven door
rechtvaardigingsgronden:
- Overmacht - Noodweer -Wettelijk voorschrift -Ambtelijk bevel -Toestemming
benadeelde
Sommige rechtvaardigingsgronden zin aan de wet ontleend, bv uit Wetboek van Strafrecht.
14.2.3 Toerekenbaarheid
Volgens BW kan onrechtmatige daad, tenzij zijn schuld aan andere oorzaak te wijten is. Sprake
ingeval van onervarenheid, dwaling of eigen bevoegdheid, gevolg dader voor schade
aansprakelijk is. Een daad kan iemand worden toegerekend op grond van:
- Schuld (verwijtbaarheid) en - Risicoaansprakelijkheid (toerekenbaarheid)
Toerekenbaarheid = relatie gedragingen en dader, toch zonder verwijtbaarheid schade
toerekenen
14.2.4 Kinderen tot 14 jaar
,Samenvatting JR Samenvatting:
Bedrijf en recht: H14, H15, H16
Volgen art 6:164 gedragingen van kind tot 14 jaar niet tot onrechtmatigde daad toegerekend,
zo niet aansprakelijk zijn voor eigen daden. Daarvoor vaak verzorgers voor (schade)
aansprakelijk.
14.2.5 Gebrekkigen
Art 6:165 zegt gedragingen van iemand ouder dan 14 onder invloed van
geestelijke/lichamelijke tekortkomingen is verricht geen beletsel om deze als onrechtmatige
daad toe te rekenen.
14.2.6 Schade
Moet schade zijn voor onrechtmatige daad, BW heeft aparte afdeling voor inhoud/omvang
van verplichtingen met schadevergoedingen. In art 6:96 BW, kunnen ontstaan op grond van:
- Toerekenbare tekortkomingen (wanprestatie)
- Onrechtmatige daad
- Zaakwaarnemingen
- Onrechtmatige verrijking
Wat kan gedupeerde eisen ?
- Schadevergoeding voldaan in geld (art 6:103)
- Mogelijkheid om van geld aftewijken, op andere manier betalen bv herstel oude toestand.
- Rectificatie (art 6:167) Publiceren van fout
- Rechterlijk verbod
14.2.7 Materiële en immateriële schade
2 Soorten schade, vermogensschade en ander nadeel. Materiele schade zijn geld verlies etc.
Immaterieel recht op naar billijkheid vast te stellen vergoeding, voor nadeel dat immaterieel
is. Ook wel Smartengeld = ‘ander nadeel’ ,bij smartengeld alleen slachtoffer recht op
vergoeding.
14.2.8 Affectieschade
Immateriële schade bestaat uit verdriet veroorzaakt door overlijden/verwondingen naaste,
gebeurtenis met andere aansprakelijk. Alleen bij ernstig blijvend letsel/overlijden. Ook
nabestaanden krijgen hier schadevergoeding, hoogte bepaald op ernst letsel. Bij 70%
functieverlies pas recht op affectieschade. Hoogte ook afhankelijk band/ernst met slachtoffer.
14.2.9 Rectificatie
Onrechtmatige daad door onjuist/onvolledig publiceren komt in aanmerking voor rectificatie.
14.2.10 Rechterlijk verbod of bevel
Reële dreiging voor onrechtmatige daad kan eiser vorderen dat rechter verbod oplegt aan
gedaagde tot verrichten van gedraging. Kan door dwangsom opgelegd te krijgen van rechter.
Indien geen gevolgen raakt de dwangsom kwijt van dader t.b.v. eiser.
14.2.11 Causaal verband
, Samenvatting JR Samenvatting:
Bedrijf en recht: H14, H15, H16
Voor aansprakelijkheid moet er rechtstreek verband zijn tussen onrechtmatige handeling en
schade. Bekeken vanuit conditio-sine-qua-non-leer, zou schade zijn geweest wanneer dader
gebeurtenis niet had plaats gevonden, wordt niet aan voldoen wanneer het ontkennend is.
Ander ligt toerekening van schade aan dader, toerekeningsleer hanteren. Alleen schade die
toegerekend wordt op gedraging moet worden vergoed door dader.
14.2.13 Relativiteit
Onrechtmatige daad relativeren (art 6:163), hoeft niet per se voor onrechtmatig voor
iedereen te zijn. Word norm geschonden van gedupeerde, slechts tegenvoer gene die door
geschonden norm veilig gesteld belang heeft, is deze gedraging onrechtmatig. Dan is
relativiteit, schade of wijze waarop buiten bereik van geschonden norm, heeft benadeelde
geen recht op schadevergoeding.
14.3 Samenloop
Bij schade meerdere personen kan gedupeerde 1 ervan aanspreken die regresrecht heeft.
Iedere dader is hoofdelijk aansprakelijk voor alle schade, dader die betaald kan verhaal halen
bij anderen. Omslag regeling geld voor grootte ieders fout, bij ook eigen schuld wordt
verdeling schade.
14.4 Aansprakelijkheid voor personen
Aansprakelijkheid van personen, in zekere hoedanigheid aansprakelijk voor onrechtmatige
gedragingen van anderen = kwalitatieve aansprakelijkheid, is een risicoaansprakelijkheid. Dit
betreft kinderen, ondergeschikten en niet-ondergeschikten.
14.4.1 Kinderen van 0 tot 14 jaar
Tot 14 jaar geen onrechtmatige daad toerekenen, gaat naar de ouders aansprakelijkheid. Die
meestal risicoaansprakelijk bij onrechtmatige daad kind, als jonge leeftijd geen rol speelde. Is
er niet aan alle aansprakelijkheidsvereisten voldaan zijn ouders niet aansprakelijk (Art
6:169)
14.4.2 Kinderen van 14 en 15 jaar
Bijzondere regeling kinderen 14 en 15. Bij fouten behalve kind ook ouders aansprakelijk, tenzij
die niets verweten kan worden van gedragingen. Geen risicoaansprakelijkheid, maar sprake
van schuldaansprakelijkheid met omgekeerd bewijslast; die licht is. Moet sprake zijn van fout
en geen toerekenbare onrechtmatige daad van kind. (Art:169)
14.4.3 Aansprakelijkheid voor werknemers
Ondernemer is aansprakelijk voor schade die personeel aanbrengt aan derden, tenzij gevolg is
van opzet of bewuste roekeloosheid. Schade door onrechtmatige daad (fout) van
ondergeschikte, rust gene onder wie ondergeschikte zit een risicoaansprakelijkheid.
Bepalend is ondergeschiktheidsverhouding voor instructies te geven: 2 mogelijkheden
- Ondergeschikte is in dienst van rechtspersoon/natuurlijk persoon en werkt in bedrijf ervan.
- Ondergeschikte is in dienst van natuurlijk persoon maar niet in bedrijf. Bv hulpen etc.
