Astma, COPD & Farmacologie bij aandoeningen van het
ademhalingsstelsel.
● een definitie geven van cyanose.
cyanose=blauwzucht=blauwe verkleuring van de huid (lippen, gezicht, vingers, onder
de nagels en/of van de ledematen) door een verhoogde hoeveelheid onverzadigd
hemoglobine (zonder 02).
● benoemen op welke manieren het zuurstofgehalte in het bloed kan
worden vastgesteld.
met een saturatiemeter of met een pulsoximeter. of met bloed wordt afgenomen uit
arterieel bloed, meestal via een arteriepunctie.
● de verschillen in ontstaansmechanisme en leeftijd samenvatten
tussen astma en COPD.
Astma:
Jongere leeftijd
Recidiverende bronchusobstructie door bronchoconstrictie, ontstekingsreactie en productie slijm
•Atopie / allergie
•Bepaalde uitlokkende prikkels/medicatie
• Aanvallen van piepen , hoesten,kortademigheid, slijm
COPD:
Oudere leeftijd
•Chronische bronchusobstructie door ontsteking, slijm, afname trilharen
• Beschadiging wand longblaasjes
• Vaak gevolg van roken
• Altijd klachten: slijm, hoesten, kortademigheid, afname longfunctie
● de definitie, risicofactoren, etiologie, pathofysiologie, symptomen,
diagnostiek, behandeling, complicaties, prognose en preventie van
astma beschrijven.
Definitie: chronische longaandoening kenmerkend door aanvallen benauwdheid,
piepende ademhaling en hoesten als gevolg van chronische ontsteking van de
onderste luchtwegen in comiangi met overgevoeligheid voor bepaalde prikkels.
risicofactoren en etiologie:
precieze factoren onbekend denken erfelijke factoren een rol
risicofactoren:
, - erfelijke aanleg
- overgewicht
- omgevingsfactoren, specifiek prikkels binnens- en buitenshuis. huisstofmijt,
katten, honden en pollen. niet allergische prikkels zijn, tabaksrook,
luchteronreinign, koude en vocht lucht (mist) en parfum. bij volwassenen kan
chemische stoffen ivm werk.
pathofysiologie
luchtwegen ( van de neusholte tot en met de bronchioli) chronisch
ontstoken gaat gepaard met oedeem→ wand van de luchtwegen verdikt.
toename van het aantal slijmproducerende cellen→ mucus zich ophoopt in
de luchtwegen. verhoogde prikkelbaarheid van de luchtwegen allergenen
en niet-allergene prikkels zorgen voor een ongewoon hetifge reachtie van
het afweesrysyem→ hyperreactiviteite. activeren van mestcellen speelt
hierbij belangrijke rol. mestcellen geven allerlei ontstekingsmediatoren af
zoals histamine en leukotriënen → versterkte ontstekingsreactie van de
luchtwegen, met toename van oedeem en slijm. bij astma aanval trekken
ook gladde spieren samen, met bronchospasmen als gevolg.-->
verhoogde weerstand bij uitademen. de vernauwing van de luchtwegen
leidt tot verminderde ventilatie en is reversibel → onderscheidt astma zich
van longaandoeningen. ontsteking, bronchospasmen en de ophoping van
slijm zorgen voor beschadiging van het epitheel dat binnenwand
luchtwegen bedekt. hierdoor kunnen ingeademde allergenen gemakkelijk
het longweefsel binnendringen. twee vormen van astma:
1 allergische of extrinsieke astma. verhoogde gevoeligheid voor allergische prikkels
vaak ook last van constitutioneel eczeem. hooikoorts of urticaria (galbulten). typische
voor deze vorm zijn de hoge IgE-spiegels.
2 niet-allergische of intrinsieke astma. verhoogde gevoeligheid voor niet-allergische
prikkels. kan geen allergie voor inhalatieallergenen worden aangetoond en zijn de
IgE-spiegels normaal. vormen van niet-allergische astma zijn onder andere
inspanningsastma en beroepsmatige astma (bijv door blootstelling aan hoge
concentraties irriterende stoffen)
symptomen
- typische longaanvallen van wheezing
- hoesten
- dyspneu en een drukkend gevoel op de borst
diagnostiek
gesteld op grond van de anamnese en het lichamelijk onderzoek belangrijke
aandachtspunten voor de anamnese zijn:
, - de aard en de ernst van de luchtwegklachten
- aanwijzingen voor blootstelling aan allergische en niet-allergische prikkels
- rookgedrag
- allergieën, atopische aandoeningen of astma in voorgeschiedenis of familie.
behandeling
algemene leefstijladviezen:
- stoppen roken
- half uur per dag intensief bewegen
- overgewicht→ gewichtsreductie en een evenwichtige voeding
- prikkels vermijden
medicamenteuze twee pijlers:
- ontstekingsremmers→ zorgen dat de zwelling en de slijmproductie in
de luchtwegen afnemen en luchtwegen minder snel reageren op
prikkels
- verwijding van de luchtwegen
complicaties
- pneumonie
- atelectase
- respiratoire insufficiëntie
- status astmaticus
prognose
normale levensverwachting aandoening gepaard met slaapproblemen school- of
werkverzuim.
preventie
primaire preventie van astma is niet mogelijk, maar aanwijzingen dat roken van de
moeder tijdens zwangerschap en blootstelling aan sigarettenrook op
zuigelingenleeftijd de kans op astma vergroten. borstvoeding mogelijk
beschermende werking. aanvallen voorkomen door uitlokkende factoren te
vermijden en voorgeschreven medicatie innemen
● de definitie, risicofactoren, etiologie, pathofysiologie, symptomen,
diagnostiek, behandeling, complicaties, prognose en preventie van
COPD beschrijven.