Belgisch Publiekrecht
GEFEDEREERDE EN GEDECENTRALISEERDE BEVOEGDHEDEN
- Belgische staat gekenmerkt door federale overheid en 2 deelstaten (gemeenschappen &
gewesten)
1 BEVOEGDHEIDSVERDELING IN BELGIË
- Bevoegdheidsverdeling vastgelegd op federaal niveau
Als men deze wil wijzigen, speciale meerderheid nodig
Gebetonneerd in de Grondwet of in bijzondere meerderheidswetten
DUS moeilijk wijzig baar
- Kompetenz-kompetenz is federale materie
= de bevoegdheid om bevoegdheidsverdeling te bepalen.
Federale overheid mag bevoegdheden bepalen
1.1 GRONDSLAGEN
Grondslagen van bevoegdheidsverdeling
1. De autonomie en gelijkheid van de federale entiteiten
- Federale overheid en deelstaten hebben bepaalde mate van autonomie
Gewest en gemeenschappen zijn dus gelijk aan elkaar waardoor er geen hiërarchie is
tussen federale overheid en deelstaten
Gevolg: burgers kunnen niet zeggen dat er een schending is van gelijkheidsbeginsel.
Vb. Buiten bebouwde kom maximumsnelheid 70 km/u en in Waals gewest 90 km/u.
- Geen hiërarchie of toezicht verhouding tussen federale overheid en deelstaten
Gewesten mogen eigen beleid voeren.
2. Het exclusiviteitsbeginsel
a) De materiële exclusiviteit
= 1 bepaalde aangelegenheid kan slechts door 1 entiteit worden geregeld.
Vb. Ruimtelijke ordening is gewest bevoegd
Defensie is alleen de federale overheid bevoegd voor
- Verticaliteitsbeginsel= zowel wetgevende als uitvoerende bevoegdheid
UITZONDERING: gewesten bevoegd om beschikbaarheid voor de arbeidsmarkt
van werklozen die uitkering krijgen te controleren en als het nodig is sancties op
te leggen maar is federale overheid die wet vaststelt dat de gewesten moeten
toepassen.
b) De territoriale exclusiviteit
- Territorialiteitsbeginsel: deelstaten (gemeenschappen & gewesten) mogen in beginsel geen
handelingen stellen buiten het gebied waarvoor ze bevoegd zijn.
Bevoegde rechter kan nagaan of het gekozen aanknopingspunt aanvaardbaar is.
Vb. Vlaamse decreetgever mag geen normen opleggen die zicht buiten Vlaamse gewest
bevinden.
- Combinatie met materiële en territoriale exclusiviteit:
, Zorgt ervoor dat op een bepaalde plaats slechts 1 overheid bevoegd is voor een
bepaalde aangelegenheid.
DE FEDERALE BEVOEGDHEDEN
A. De toegewezen bevoegdheden:
- Rechtstreekse toewijzingen in de Grondwet
Alle aangelegenheden die de Grondwet haar uitdrukkelijk toewijst
Artikelen die aangelegenheid toewijzen aan ‘wet’:
BWHI= bijzondere wet van 1980 tot hervorming der instellingen
i) Na inwerkingtreding BWHI: bevoegdheid verdelend effect (wet= federale
wet)
Federale bevoegdheid
ii) Voor inwerkingtreding BWHI: geen bevoegdheid verdelend effect.
Wordt door wm geregeld met uitsluiting van um (deelstaten)
- Uitzonderingen op deelstaatbevoegdheden in de Gw. Of bijzondere wetten
Soms heeft federale overheid bevoegdheid over zaken die normaal behoren tot
gemeenschappen of gewesten.
Vb. onderwijs, ziekteverzekering & radioactief afval.
B. Horizontale residuaire bevoegdheden: overgebleven bevoegdheden
- = bevoegdheidsverdeling tussen de federale overheid en de gemeenschappen en gewesten.
Residuaire bevoegdheden = Bevoegdheden die niet uitdrukkelijk door de
Grondwet of de bijzondere meerderheidswetten zijn toegewezen aan de federale
overheid of aan de gemeenschappen en gewesten.
- Artikel 35 Gw. !!!!
Theoretisch:
Deelstaten hebben residuaire bevoegdheden
Federale overheid heeft alleen toegewezen bevoegdheden
MAAR!!!: overgangsbepaling
Federale bevoegdheden moeten eerst nog in de Gw. Vastgelegd worden
Dit is nog niet gebeurd waardoor residuaire bevoegdheden dus nog steeds federaal zijn.
DE GEMEENSCHAPSBEVOEGDHEDEN
(Worden zowel in Gw. Als in bijzondere meerderheidswetten (BWHI) bepaald)
A. Cultuur & onderwijs: (Art. 127 Gw.)
- Materiële bevoegdheden:
Voor Vlaamse en Franse gemeenschap
Cultuur: Art 4 BWHI
Onderwijs: alles BEHALVE bepaling van begin en einde leerplicht,
diplomavoorwaarden, pensioenregeling.
Voor Duitstalige gemeenschap: ook culturele aangelegenheden en onderwijs
Art. 130 + Art. 4 BWHI
B. Persoonsgebonden aangelegenheden: (Art. 128 Gw.)
- Materiële bevoegdheden:
Voor Vlaamse en Franse gemeenschap
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper naishurckmans. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,09. Je zit daarna nergens aan vast.