Samenvatting algemene geschiedenis letterkunde:
De Middeleeuwen zijn te onderscheiden in drie globale periodes:
De Vroege Middeleeuwen. (500-1000)
De Hoge Middeleeuwen. (1000-1250)
De Late Middeleeuwen. (1250-1500)
Met deze 16e eeuw zijn de begrippen Renaissance, Humanisme en Reformatie nauw
verbonden. Dit omdat:
Dit een periode is waarin het denken van de mensen verandert. De begrippen
renaissance, humanisme en reformatie geven deze veranderingen in het denken van mensen
aan.
Renaissance betekent letterlijk wedergeboorte. Voor de literatuur en kunst
betekende dit in het algemeen dat er weer interesse is voor de teksten, kunst en
cultuur uit de Klassieke Oudheid.
Humanisme is de stroming die vindt dat het leven op aarde net zo belangrijk is al het
leven in het hiernamaals. God is erg belangrijk, maar het leven van een mens is ook
iets waard. Daarvoor is nu voor het eerst echt aandacht. Bovendien houdt het
humanisme zich bezig met de wereld van de Grieken en Romeinen. Ze bouwen
bijvoorbeeld verder op de wetenschappelijke ontdekkingen en vooral op de filosofie
en literatuur die (vooral door de Grieken) in die tijd zijn gedaan.
De Reformatie is een verschijnsel dat zich voordoet in de christelijke wereld.
Sommige mensen zoals bijvoorbeeld Martin Luther vinden dat de (Rooms-katholieke)
kerk te machtig is en kaarten misstanden in de kerk aan (handel in aflaatbrieven). Zij
willen hier verandering in brengen. Ook dit is iets typisch van die tijd, omdat het
(gedicteerde) geloof minder belangrijk werd in het dagelijks leven (carpe diem in
plaats van memento mori). Sommige mensen kregen dus een andere kijk op de kerk
en wilde zelf meer invloed op de manier waarop zij hun geloof beleefden. Vanuit de
Reformatie ontstaat het protestantisme en beginnen mensen zelf met het lezen van
de Bijbel.
Deze drie begrippen geven dus alle drie aan dat het veranderingen zijn in de manier van
denken van de mensen. De mens komt meer centraal te staan, zowel in filosofie, kunst,
cultuur als religie.
Ook waren er maatschappelijke ontwikkelingen die in deze periode een nieuwe tijd in luiden.
Deze zijn:
De uitvinding van de boekdrukkunst door Johannes Gutenberg (rond 1450).
De ontdekking van Amerika door Columbus (1492).
De ontdekking door Copernicus en het bewijs van Galilei dat de aarde om de zon
draait (heliocentrisch wereldbeeld) en niet omgekeerd (ptolemeïsch wereldbeeld).
Wat was de rol van Martin Luther bij de ontwikkelingen?
Ontwikkeling van de religie:
- Luther introduceerde het protestantisme (grote delen van Duitsland werden
protestants) en zorgde ervoor dat daarmee de religie weer dichter bij de mensen
werd gebracht. Mensen moesten zelf de Bijbel kunnen lezen en zelf contact maken
met god i.p.v. via de priester. Door de uitvinding van de boekdrukkunst kon de
, Lutherbijbel zich snel verspreiden en grote invloed in Europa gaan uitoefenen.
Iedereen kon de teksten nu zelf lezen en begrijpen en zijn eigen oordeel vellen.
Duitse eenheidstaal:
- Voor de verdere ontwikkeling van het Duits als algemene taal in het Duitse rijk is de
Bijbelvertaling van Luther van zeer grote betekenis geweest. Er ontstond daarmee
voor het eerst een eenheid/een standaard in de Duitse taal. Luther heeft dus een
standaardisering van de Duitse taal bewerkstelligd. Iets soortgelijks is gebeurd met
de standaardisering van het Nederlands door de vertaling van de Statenvertaling van
de Bijbel naar het Nederlands.
Geef de kern van de ideeën van de Verlichting weer in je eigen woorden. Gebruik de 5
kernpunten van de Verlichting als uitgangspunt:
De denkers van de verlichting wilden dat de mens rationeel ging nadenken. Mensen
moesten niet langer uitsluitend naar de kerk luisteren, maar juist hun gezond verstand
gebruiken. Ook de term empirisme vonden deze verlichte denkers erg belangrijk. Zij wilden
dat er onderzoek via waarneming werd gedaan. Veel natuurfenomenen werden
wetenschappelijk verklaard waardoor men grotendeels zelf het leven kon bepalen. Dit heeft
tot vertrouwen en optimisme ten aanzien van de wetenschap en de toekomst van de
mensheid geleid. De verlichte denkers streden onder andere tegen bijgeloof, misbruik van
recht in kerk en staat en kwamen op voor de rechten van de burgers.
Dit zijn de 5 kernpunten die in ieder geval in je antwoord moeten terugkomen:
- Het verstand dient als maatstaf voor het persoonlijk handelen
- Aandacht voor het hier en nu, in plaats van voor het hiernamaals
- Men heeft een positief en optimistisch mensbeeld
- Tolerantie in geloof en opvoeding
- Emancipatie van onderdrukte groepen in de samenleving
Verklaar de naam Sturm & Drang en geef aan welke thema’s in de Sturm & Drang centraal
staan?
De naam Sturm und Drang is ontleend aan het toneelstuk Wirr-Warr (Friedrich
Maximilian Klinger (1752–1831; uit 1776) in een latere versie Sturm und Drang genoemd.
Kenmerkend waren de - in de voorafgaande literaire periode nog - ongewone, heftige en
choquerende uitbarstingen van emotionaliteit op het toneel. Letterlijk betekent de naam:
Storm & Drang en dat zegt al genoeg: het is een periode van (figuurlijke) storm/bestorming
en protest. Thema’s die centraal staan in de Sturm en Drang zijn: De opstand van zonen
tegen hun vaders, de roep om meer democratie door jongeren, de verhouding man en
vrouw, de knellende band van een (gearrangeerd) huwelijk, schoonheid van de natuur,
twijfel aan het bestaan van god, onbeantwoorde liefde, het zijn de eeuwige thema’s die
horen bij een periode van volwassenwording van de mens.
Wat is de Weimar Republiek?
Na het verlies van de Eerste Wereldoorlog ontstonden er diverse opstanden in Duitsland.
De revolutionaire sfeer van direct na de oorlog maakte de roep om een democratische staat
groot. In het kleine stadje Weimar wordt daarop de eerste republiek op Duitse bodem
uitgeroepen. Het was weliswaar een democratisch land, maar de politieke situatie was zeer
brood en explosief in een Duitsland dat zich moest herstellen van de verliezen van de Eerste
Wereldoorlog.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Charlottedool. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.