Opvoeden in historisch perspectief
Hoorcollege 1
1e toetsweek 5 stof hc 1-3
- 15 mk pedagogiek
- 15 mk filosofie
2e toetsweek 10 stof hc 1-8
- 25 mk pedagogiek
- 25 mk filosofie
wat is opvoeden eigenlijk?
paidagoogie (pais en agogein)
kind en leiden/begeleiden
→ verschillende opvoedstijlen
egalitaire (gelijkwaardigheid)
autoritair ( minder gelijkwaardigheid)
opvoeden
een bepaalde vorm van omgang tussen volwassenen en jeugdigen die erop gericht is steun
en richting te geven aan het proces van volwassenwording
opvoeden is een bewuste handeling → gericht op de volwassenwording.
niet alle handelingen met kinderen is opvoeding.
3 elementen in opvoeding
opvoedeling = er dient iemand opgevoed te worden, diegene heet een opvoedeling
volwassenen kan je niet meer opvoeden.
opvoeder = iemand moet de verantwoordelijk zijn voor het opvoeden van een kind
professionele opvoeders: kinderopvang, school etc
omgeving (cultuur historische context) = speeltuin, leefgroep, kinderdagverblijf,
sportvereniging. Historisch is bepaalde plek in de tijd.
maakt tot een samenleving → bredere context
specifieke context → bredere context
opvoedingsmilieus
primaire opvoedingsmilieus
→ het gezin, traditionele kerngezin, samengesteld gezin, gezin twee vaders of
moeders, 1 ouder, pleeggezin.
secundaire opvoedingsmilieus
→ school of de kinderopvang (beroeps opvoeders), gastgezin, plekken waar
kinderen in aanraking komen met de bredere samenleving, komen kinderen
tegen met andere waarden en normen.
,tertiaire opvoedingsmilieu
→ buurt, vrienden en leeftijdsgenoten.
kinderen leren heel veel van hun leeftijdsgenoten.
leeftijdsgenoten hebben vaak in hun tienerjaren meer invloed op een kind dan dat de ouders
het hebben.
quartaire opvoedingsmilieu
→ virtuele/digitale milieu
mobiele telefoons, internet en social media.
kinderen kunnen met paar klikken alles zien.
pedagogische visie
kindbeeld
hoe kijk je tegen kinderen aan? beeld van de opvoeder? hoe ziet een pedagogische relatie
eruit? opvoedeling en opvoeder
algemene beeld dat een persoon heeft van kinderen, wat is een kind? wat kan een kind? wat
wil een kind? welke behoeftes hebben ze? wat doen ze graag? hoe ontwikkelen/veranderen
kinderen zich?
bijv: niet volwaardig en geen totale mens, of wel al een mens. kinderen die zelf een richting
op willen.
kind als object en kind als subject.
kind als object → kind als dingen jij bepaald hoe het kind moet worden en heeft
geen eigen invulling.
kind als subject → kind met eigen inbreng en mening etc. die gehoord wordt.
beeld van opvoeder en de pedagogische relatie
met volwassen kan je geen pedagogische relatie hebben.
→ het beeld dat opvoeders in zijn algemeenheid over opvoeders heeft, het beeld
hangt samen met het kindbeeld.
als je kinderen als subject ziet hoort daar een opvoeder bij die naar kinderen luistert.
opvoeder als beeldhouwer
iemand die het kind bij de hand pakt en zegt welke kant je op moet =objectief
opvoeder als tuinier
plant zaadje geeft wat water en groeit vanzelf, grijpt niet in in een groeiproces, zodat het kind
kan ontwikkelen = subject
kind bepaald eigen weg.
opvoedingsdoelen
doelen die je door middel van de opvoeding wil bereiken bij kinderen.
vorm altijd in eindtermen, wat moeten kinderen kunnen/weten en kennen.
opvoedingsdoel formuleer je voor kinderen/opvoedelingen.
→ bepaald door cultuur/historische contexten (plaats en tijd)
eigen doel nastreven, rekening houden voor andere, zelfstandig oordelen, verdraagzaam
zijn, .
, opvoedingsmiddelen
dingen die je doet om de opvoedingsdoelen te bereiken, dingen die je intentioneel/bewust
inzet om die doelen te halen, want opvoeding is intentioneel (vb. veel aandacht geven,
risico's te nemen, helm op en niet te hoog klimmen)
→ als je nooit leert vallen leer je nooit op te staan.
beschermen wij kinderen teveel?
- belonen en straffen (als je dit doet krijg je een sticker)
- regels stellen ( en ze te handhaven), leg je telefoon weg.
- kinderen hebben grenzen nodig, grenzen = veiligheid.
- onderhandelen met kinderen (kinderen vragen wat en daar onderhandel je mee, niet
in elke situatie onderhandel je)
- voorleesboekjes ( over naar school gaan etc)
- tv programma’s
- games/apps
- spelletjes spelen om te leren verliezen.
opvoedingsvoorwaarden
zaken die je nodig hebt om überhaupt te opvoeden.
omstandigheden die opvoeders scheppen/creëren om opvoeding mogelijk te maken
→ veilig voelen zonder veiligheid kunnen kinderen niet goed ontwikkelen en niet
de wereld verkennen
→ liefd en warmte geven ( dit is een goede voorwaarde)
beeld van pedagogische instituties
beeld van de samenleving
hoorcollege 2
opvoeden in historisch perspectief
—---------------------------------------------------------------
terugblik
opvoeding intentioneel proces opvoeder en opvoedeling.
cultuur- historisch → plek aarde en bepaalde tijd
elementen van een pedagogische visie
- kindbeeld
- beeld van de opvoeder en pedagogische relatie
- opvoedingsdoelen → doelen voor het kind, nooit ouders
- opvoedingsmiddelen
- opvoedingsvoorwaarden