BLOK Rood Deel 1: Seksualiteit, fertiliteit en zwangerschap
Toets: 50% open vragen
Overdrachten
- NSK = Nationaal Signaleringsinstrument Kindermishandeling → positief is niet goed.
- PCA = patient controlled analgesia = morfinepomp om bolus te krijgen.
- Streptokokken A kan meningitis en fasciitis necroticans veroorzaken.
- Bivide sternum → herniatie hals: kikkerachtig opblazen bij adamsappel
- Status astmaticus = astma die niet reageert op het eerste medicijn
• ABCD:
o Airway: stridor?
o Breathing: dyspnoe
▪ Effort: intrekkingen, neusvleugelen, ademfreq↑, gebruik hulpademhalingsspieren (bubbing (hoofd bewegen) bij kinderen,
orthopneu
▪ Entry: auscultatie (expiratoir piepen → verminderd AG (indien ernstig)), inspectie/ palpatie thoraxexpansie
▪ Effect (respiratoir falen): cyanose, daling saturatie, veranderd bewustzijn (agitatie) / sufheid, eerst tachycardie later bradycardie (bij
acidose: niet goed als er een normaal pCO2 is!),
• Medicatie
o 1. Salbutamol (beta2mimeticum) + ipratropium/ atrovent (parasympathicolyticum) vernevelen
o 2. Cortico’s (prednison): duurt uren voor het werkt.
▪ Magnesiumsulfaat: als patiënt te benauwd is om het effect van prednison af te wachten → ontspanning van alle gladde spieren
• Bijwerking: hypotensie
o 3. Salbutamol i.v.
▪ Veel bijwerkingen: hypokaliëmie, tachycardie, agitatie, smalle therapeutische breedte (daarom op IC)
-Torches = infectieziekten tijdens zwangerschap die aangeboren afwijkingen kunnen geven: toxoplasmose, rubella
-Infauste prognose = kind niet levensvatbaar.
-Van Wiegen Schema
• Loslopen: 18 maanden
-Tips LO: laat kinderen op schoot, warme handen, volgorde loslaten om vertrouwen te verkrijgen, voordoen bij ouders
-Embryo = eerste trimester. Foetus = 2e en derde trimester.
-BLEB = cysten aan de rand → ↑ risico op pneumothorax
-BRUE = Brief Resolved Unexplained Event
,-MCAD = metabole aandoening, waarbij middellange vetzuurketens met moeite worden afgebroken, waardoor de vetreserve niet goed aanspreekbaar is bij
stress of vasten. Geen last bij voldoende glucose, maar wel indien ziek → lactaatacidose → glucose infuus
-Hersenabces: door bacterie, kan zonder koorts en met lage infectieparameters en schone liquor, BSE ↑, hoofdpijn en N/V → puncteren indien > 3 cm +
neurologie & antibiotica indien < 3 cm
o Oorzaken: tonsillitis, sinusitis, gecompliceerde otitis, gecompliceerde meningitis
o Bacteriën in keel/mond gebied: S. Aureus, groep A streptokok, pneumokok, anäerobe verwekkers. CAVE Polymicrobieel
o S. Aureus kan endocarditis geven → checken op hartsouffle. Komt dan als endocarditis linkszijdig zit, want dan kan het doorschieten naar de
hersenen. Als het rechtszijdig zit dan schiet het door naar de longen
o AB: 6-8 wkn i.v. ceftriaxon + metronidazol (voor anaerobe verwekkers) → herhaaldelijk beeldvorming, poliklinisch met PICC-lijn
-Verkracht testen op: chlamydia (1x azitromycine geven VS over 2 wkn terugkomen om te testen), gonorroe (1x i.m. ceftriaxon), hepB (vaccinatie), HIV (PEP)
-Waterpokken: door VZV, 1-5 jaar, niet heel ziek, koorts (na 3 dgn afname van koorts). Als het daarna terugkomt dan is het verontrustend, want dan
waarschijnlijk groep A-streptokok doordat huid barrière kapot is geweest → artritis, cellulitis, sepsis. 10-14 dgn later kan ataxie ontstaan =
immuungemedieerd ziekte beeld. Is geen encefalitis, want op LP geen celverhoging. Geen aciclovir geven, want immuungemedieerd ziektebeeld, dus
antistoffen geven ataxie (wat vanzelf overgaat) of vasculitis (MRI + contrast → prednisolon)
-Recidiverende tonsillitiden door: functiedefect neutro’s (bijv. CGD: wel opeten, maar fagocyteren gaat niet goed) of leukocytenadhesiedefect (wel leuko’s ,
maar gaan niet naar plek van infectie)
-<32 wkn bevallen in centrum met NICU
HC1 Zwanger in Nederland en medische baring
- Zwanger in Nederland
o Doel geboortezorg: bevorderen van een optimale uitkomst van zwangerschap, bevalling, geboorte, kraam- en neonatale periode voor
moeder en kind
o Cijfers:
▪ 170.000 baby’s per jaar geboren: 50% tweede kind, 15% bevalt thuis, 12% geboortehuis (maar: als er complicaties zijn ben je niet
automatisch verbonden aan het zkh dat er aan vast zit), 24% epidurale analgesie, 18% sectio caesarea.
• Poliklinische bevalling = verloskamer wordt ‘gehuurd’ in het zkh, maar eigen HA of verloskundige begeleiden het
▪ 15 vrouwen per jaar overlijden aan maternale sterfte (is tot 30 dagen na geboorte)
▪ Big four: vroeggeboorte, aangeboren afwijkingen, geboortegewicht < p10, apgarscore < 7 na 5 min
o 3 Zorglijnen: huisartsen, verloskundigen, gynaecologen zijn hulpverleners
o Risicoschatting= geboortezorg is ingedeeld op basis van het risico dat een vrouw loopt
, - Risico’s:
o Laag risico → 1e lijn: extramuraal, verloskundigen, HA
o Medium risico → 2e lijn: algemeen zkh, specialist, klinisch verloskundigen
o Hoog risico → 3e lijn: perinatologische centra, subspecialisten, klinisch
verloskundigen
- Bepaald op basis van: voorgeschiedenis & complicaties
- Voorbeelden van uitkomsten:
o A: zwangerschapshypertensie DBP 90-95 OF zwangerschapsDM met normoglykemie
bij dieet
o B: zwangerschapshypertensie DBP 95-100
o C: eerder gecompliceerde zwangerschap, meerlingen, DMT2 (glucose moet rond
5mmol/L zijn), bloedgroepantagonisme, pre-eclampsie/ zwangerschapsHT met DBP >
100
o D: complicaties vorige zwangerschap: bloedverlies > 1 L, geen nageboorte (placenta)
▪ Veel tussen lijnen geschoven: begin baring 50% in 2e lijn en einde baring zit 82,5% (bij nulliparae) en 65% (bij multiparae) in 2e lijn.
- Preconceptie: naar de arts/verloskundige/site → bij voorkeur vooraf consult!
o Preconceptieel advies: het geheel van maatregelen ter bevordering vd gezondheidstoestand vd zwangere en haar kind, dat om effectief te
kunnen zijn bij voorkeur al start voor de conceptie.
▪ V.B. mannen & vrouwen moeten 3 maanden voor conceptie geen alcohol/roken nemen + vrouwen nemen foliumzuur.
o Elementen:
▪ Risicoanalyse = bepalen of de zwangere in 1e, 2e of 3e lijn moet plaatsvinden.
• Algemene anamnese:
o Leeftijd
▪ Jong meer: prematuren, anemie, roken↑, ondergewicht moeder, SGA (klein kind), gastroschisis (open
buik), financieel niet stabiel, SOA
▪ Oud meer: onderliggende ziektes, trisomie 21, zwangerschapsHT, zwangerschapsDM, ↑ alcoholgebruik,
maar financieel beter.
o Lengte en gewicht (BMI): ↑ BMI geeft meer risico op HT, DM en postoperatieve complicaties. Daarnaast
beeldvorming op echo moeilijker. BMI > 40: ↓ kans om zwanger te worden
o Etnische achtergrond: regio gebonden ziektes → Tay Sachs, Thalasserie, CF
▪ West-Afrika: ↑ tweelingen, premature bevallingen, thalassemie, sikkelcelziekte. Negroïde: HT
▪ Hindoestaans: ↑ DM
, o Intoxicaties: kan afkickverschijnselen geven bij het kind
▪ Roken (10% populatie, 20% schoolverlaters): slecht functionerende placenta → klein kind Als mannen ong 3
mnd van te voren stoppen met roken heeft dit een positief effect op de kwaliteit vh sperma
▪ Alcohol (ongehuwd, hoge opleiding, blank > 35 jaar of < 25 jaar): ontwikkelingsstoornissen, ‘verslaafd
geboren’ kind. Meer drinken vaak gecorreleerd aan meer roken
▪ Drugs: hard → verslaving kind, soft → risico sociale verwaarlozing, vergelijkbaar met roken.
• Bij wietverslaving methadon gebruiken.
• Cocaïne: vaatspasmen → abruptio placentae
o Pre-existente ziekte: meer controles
▪ Rubella doorgemaakt? Indien uitbraak → congenitale rubella → complicaties zoals blindheid
o Medicijngebruik/ zelfzorgmiddelen/ voedingsupplementen (bijv. NSAID of vitamines): aangeboren afwijkingen,
effecten op moederlijk functioneren
o Infecties: controleren: hepB, syfilis of HIV-drager
▪ Geen levend vaccin geven → griepvaccin mag, maar probeer uit te stellen tot na 3 mnd
▪ HIV: HAART vanaf 20 wkn geven om niet-differentieerbare virale load te creëeren → 0,5 jaar oud controle
▪ Toxoplasmose: rauw vlees, werken in de tuin geen groot besmettingsgevaar
▪ Listeria: rauwe groenten, verpakte gerookte vis, rauw melkse kaas
▪ Rubella: wellicht gevaccineerd. CAVE ander geboorteland → vaccineren in kraambed
▪ Parvo: crecheziekte < 20 wkn
▪ Waterpokken: IgG bepalen indien waterpokken in omgeving en zwangere heeft dit niet gehad → positief →
passief vaccineren. Vaak: 1e trimester & voor geboorte
▪ Slim: MRSA: varkensboerderij of kippenhouders
▪ Slim: SOA:
• Hepatitis B: indien zwangere een actieve infectie doormaakt dan kan dit tijdens partus op het kind
overgedragen worden→ kind postpartum vaccineren & gezin/ omgeving screenen
• Syfilis: congenitaal lues geeft congenitale afwijkingen
• Herpes: indien primo-infecties heeft moeder nog geen As dus wordt kind besmet bij vaginale
bevalling→ sectio
o Omgeving: werken met dieren/kinderen (dierenarts of slager), cytostatica, zware metalen, oplosmiddelen,
bestrijdingsmiddelen, narcosegassen. Straling: bescherming met loodschorten zeer effectief & kind kan vrij veel
hebben, maar niet meer werken als röntgenlaborante (MRI of echo mag wel).
▪ Slim: Vpk: geen nachtdiensten. Politie: geen straatwerk.
o Foliumzuur: verlagen risico spina bifida/ NBD
