• Hoofdstuk endocrino fysio A nogsteeds te kennen!
HOOFDSTUK 12: DE NIER
12.1 BELANGRIJKE ASPECTEN
• Niertubulus is blind eindigend in de glomerulus
o Wordt ingedeukt door een afferente en een efferente arteriole
o De afferente arteriole splitst in de realiteit in honderden kleine kanaaltjes(capillairen) die
uiteindelijk allemaal terug samen komen in een efferente arteriole
▪ We spreken niet over een vene!
• De lussen van Henle en de verzamelbuizen liggen in de medulla van de nier
• De gaatjes in de filter ter hoogte van de glomerulus staan
vast→vaste diameter
o Filtratie=de beweging van een vloeistof doorheen een
semi-permeabele membraan onder invloed van druk
o Of iets er wel/niet doorheen gaat hangt af van: 1.
Grootte, 2. Lading
• De nier gaat bijvoorbeeld alle glucose filtreren→zodanig klein
dat ze door de filter kan
o De nier krijgt er spijt van en gaat de glucose, die terecht
is gekomen in het urinecompartiment, terug
resorberen (urine→bloed)
o In de urine zit in principe geen glucose
o De nier die iets resorbeert kan dit ook alsnog gaan
secreteren (bloed→urine)
• Drie basisprincipes van de nier:
1. Filtratie
o Bloedbaan→urine
o Onder invloed van druk=bloeddruk
o Filter: endotheel met basale membraan, virtuele ruimte die zeer klein is, wand kapsel van
Bowman
▪ Semi-permeabel
▪ Ondoorgankelijk voor eiwit→bij paard en hengst vinden we wel eiwit in de urine,
maar dat komt er pas verderop door secretie in
o De eiwitten in het bloed zijn belangrijk voor de osmotische kracht van het bloed om vocht bij
te houden
o Andere substanties dan eiwitten hebben eenzelfde concentratie ter hoogte van de
bloedbaan als ter hoogte van de urine
2. Reabsorptie
o Fijner proces dan filtratie
o Verzamelbuizen(proximale-en distale tubulus)→peritubulaire capillairen(capillairen die naast
de tubuli lopen)
o In functie van de behoefte
o Ureum is een afvalstof die we op een bepaald moment ter hoogte van de lussen van Henle
toch gaan reabsorberen
, Pagina 2 van 190
3. Secretie
o Peritubulaire capillairen→afvoerbuizen (urinecompartiment)
o In functie van de behoefte
o Bepaalde secreten worden in het tubulusepitheel(wand afvoerbuizen) aangemaakt
▪ Secreten komen dus vanuit de bloedbaan en vanuit de wand van de urinebuizen zelf
▪ Je kan in de urine dus stoffen terugvinden die niet gefiltreerd zijn
o Door secretie kan de concentratie van iets groter zijn in de urine dan in het filtraat
• Ook als je niet drinkt produceer je urine→je moet je afvalstoffen kwijt kunnen
12.2 FUNCTIONELE MORFOLOGIE
• Rechter nier iets meer caudaal dan de linker
• Nier→ureter→blaas→urethra
• Cortex en medulla
Nefron
• De verzamelbuizen komen uit in het nierbekken
en vanaf daar gaat de samenstelling van de urine
niet meer veranderen
• Afferente arteriole→capillairen→efferente
arteriole→aftakkingen rond de tubuli en
aftakkingen naar de peritubulaire
capillairen→peritubulaire venulen
• Ter hoogte van de glomerulus: enkel arteriolen,
geen zuurstofarm bloed
• Ter hoogte van de medulla: klassiek beeld van een
arterie, capillairen en een vene
• Twee soorten nefronen:
o Corticale: glomeruli in de buitencortex, korte lussen van Henle→dringen minder diep door in
de medulla
o Juxta-medullaire: dicht bij medulla, diep penetrerende lussen van Henle
• 1 buizensysteem, maar elk stukje heeft een andere doorgankelijkheid van de wand
Glomerulus
• Kluwen van capillairen
• Afferente arteriole die bloed binnenbrengt onder
druk van de bloeddruk
• De bloeddruk zorgt ervoor dat primaire urine uit
de bloedvaten wordt geperst
• De primaire urine komt terecht in het kapsel van
Bowman→proximale tubulus
• De proximale tubulus heeft heel veel microvilli
(oppervlakte vergroting), waardoor hij perfect
dingen kan resorberen (ook water)
• Filtraat= eiwit-vrij
• De efferente arteriole gaat langs de proximale-en distale tubuli lopen en langs de lus van Henle
(=peritubulaire capillairen)
, Pagina 3 van 190
Tubulair systeem
• De tubuli hebben een éénlagig epitheel en een
basale membraan, maar ter hoogte van het
kapsel van Bowman is het epitheel
dubbelwandig→de ruimte van Bowman tussen
de twee lagen ontvangt het filtraat
• Ruimte van Bowman→proximale tubulus→Lus
van Henle→distale tubulus→verzamelbuizen
• Macula densa= deel van de distale tubulus
tussen de afferente- en de efferente arteriole
• Naast de macula densa liggen juxtaglomerulaire
cellen die renine produceren
• H2O herresorptie ter hoogte van de proximale
tubuli is het belangrijkst
• De finale urine-samenstelling wordt ook bepaald
door hormonale mechanismen ter hoogte van
de distale tubuli en de verzamelbuizen→geen receptoren ter hoogte van de proximale tubuli
Urinewegen
• 2 nierbekkens
• 2 ureters
• 1 urineblaas
• 1 urethra
• Epitheel is sterk gevouwen voor volume vergroting
• Het epitheel is hier ondoorlaatbaar voor water en opgeloste stoffen→urine samenstelling ligt vast
• Bij het paard kan er ter hoogte van de blaas nog een bijmenging zijn van het eiwit ‘mucine’
• Geen sfincter tussen de ureter en de blaas
• Als de blaas uitzet worden de ureters dichtgedrukt door de diagonale inplanting in de
blaaswand→retrograde flow van blaas naar ureter verhinderd
12.3 BLOEDVLOEI EN DRUK IN DE RENALE BLOEDVATEN
• De nier ontvangt veel meer bloed dan zij zelf nodig heeft voor voeding en oxygenatie
• De filtratie moet ten alle tijden op gang blijven want ook als er geen vochtopname is moeten we
uitscheiding van afvalproducten krijgen
• Hoge bloedvloei, waardoor een kleine wijziging een grote impact heeft
• 90% van de bloedvloei gaat door de cortex, want daar krijgen we de filtratie in de glomeruli→afname
van de bloedvloei vanaf de cortex naar het nierbekken
• Lage bloedvloei in de medulla
o Noodzakelijk voor het concentrerend vermogen van de nier
o Mee veroorzaakt door de hoge weerstand in de vasa recta
• BD in een arterie veel hoger dan BD in een vene
• HD in glomerulaire capillairen > normale capillairen
• HD in efferente arteriole > normale venule
• Doordat we twee keer een arteriole hebben, in plaats van een arteriole en een venule, is het
bloeddrukverval ook anders
• Het drukverlies ter hoogte van de capillairen is veel lager dan wat je normaal ziet bij de overgang
capillair-venule
, Pagina 4 van 190
• De gecombineerde weerstand doorheen het systeem is hoog
• De HD in de peritubulaire capillairen is lager dan in normale
capillairen doordat ervoor een knoop ligt (glomerulus) die
zorgt voor veel weerstand→dit is gunstig voor reabsorptie
o Doordat de druk in de peritubulaire capillairen laag
is kunnen er gemakkelijk stoffen van de tubuli naar
het bloed reabsorberen
• 100mmHg is de klassiek bloeddruk in een arterie, dus ook in
de renale arterie
• Eerste drukverval: bloed van de grote renale arterie wordt
verdeeld over de afferente arteriolen van duizenden
glomeruli
• Op het verloop van het glomerulaire kluwen van capillairen is
het drukverval gering→zie bijna horizontale lijn in de grafiek
• De efferente arteriole geeft vertakkingen af ronde de tubuli=peritubulaire capillairen→tweede
serieuze drukverval
• Vasa recta= peritubulaire capillairen langs de lis van Henle
12.4 FUNCTIES VAN DE GLOMERULUS
Filtratie
• Gefenestreerd endotheel van de
glomerulaire capillairen
• Basale membraan
• Binnenste epitheellaag van het
kapsel van Bowman=podocyten:
verhinderen het doorlekken van
eiwit van de bloedbaan naar het
kapsel van Bowman
• Doorlaatbaar voor kleine molecules
o Water
• Ondoorlaatbaar voor:
o Rode bloedcellen
o Eiwitten
• Doorlaatbaarheid ook afhankelijk van ladingen
• Kleine hoeveelheid albumine wordt mee
afgefilterd→wordt geherresorbeerd
• Ook een zeer kleine hoeveelheid vrij Hb wordt
afgefilterd
• Door de bloeddruk komt het bloed aan een bepaalde
druk (HD) in het glomerulaire kluwen
• Drukverval laag dus wat erin gaat aan 55mmHg komt
eruit aan ongeveer 50mmHg
1. De HD is dus gericht van de bloedbaan naar het kapsel
van Bowman en is ongeveer 55mmHg
2. Vanuit het kapsel van Bowman is er een HD van
ongeveer 15mmHg naar de bloedbaan→werkt de HD
vanuit de bloedbaan, en dus de filtratie, tegen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nenaschoonbeek. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.