Samenvatting
Samenvatting voor het tentamen van materieel strafrecht
- Instelling
- Universiteit Leiden (UL)
Samenvatting voor het tentamen van materieel strafrecht
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 16 pagina's
Voorbeeld 3 van de 16 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Materieel strafrecht – Samenvatting tentamenWeek 5: Gastlezing over verkeer en strafrecht
Verkeer en strafrecht
Bijzonderheden van verkeer en strafrecht
- Iedereen kan dader en slachtoffer zijn, aangezien de mens feilbaar is en
fouten maakt.
- Verkeersongelukken zijn onontkoombare maatschappelijke consequenties van
deelnemen aan het wegverkeer.
- Er is vaak sprake van grote maatschappelijke verontwaardiging na ernstige
ongevallen.
Aanmerkelijke schuld
- Niet iedere verkeersfout met fatale gevolgen levert ‘aanmerkelijke schuld’ op.
- Maatstaf: het niet betrachten van de voorzichtigheid die van elke bestuurder
mag en moet worden gevorderd.
Eisen van roekeloosheid
- Door buitengewone onvoorzichtige gedragingen van de verdachte is een zeer
ernstig gevaar in het leven geroepen.
- De verdachte was zich daarvan bewust, althans had zich daarvan bewust
moeten zijn.
Week 6: Strafuitsluitingsgronden
Algemene strafuitsluitingsgronden en de gemeenschappelijke kenmerken
,De algemeen toepasselijke strafuitsluitingsgronden zijn te vinden in art. 39-43 Sr. Ook zijn er
nog bijzondere strafuitsluitingsgronden, zoals art. 103a Sr / art. 261, lid 3 Sr, art. 293 lid 2 Sr.
Strafuitsluitingsgronden: de omstandigheden waardoor iemand straffeloos blijft ondanks dat
hij de bestanddelen van een delictsomschrijving heeft vervuld.
- Rechtvaardigingsgronden (wederrechtelijkheid): het gedrag valt wel onder een
wettelijke delictsomschrijving, maar is toch gerechtvaardigd.. Leidt tot ontslag van alle
rechtsvervolging wegens niet strafbaarheid van het feit.
- Schulduitsluitingsgronden (verwijtbaarheid): het is begrijpelijk dat de persoon
wiens gedrag de wettelijke delictsomschrijving vervulde, op deze manier handelde.
De schuld/verwijtbaarheid van de dader valt weg. Leidt tot ontslag van alle
rechtsvervolging wegens niet strafbaarheid van de dader.
Rechtvaardigingsgronden Schulduitsluitingsgronden
- Overmacht in de zin van de noodtoestand (art. - De ontoerekenbaarheid (art. 39 Sr)
40 Sr) - De overmacht in de zin van psychische
- Noodweer (art. 41, lid 1 Sr) overmacht (art. 40 Sr)
- Het wettelijk voorschrift (art. 42 Sr). - Het noodweerexces (art. 41, lid 2 Sr)
- Het bevoegd gegeven ambtelijk bevel (art. 43, - Het onbevoegd gegeven ambtelijk bevel (art.
lid 1 Sr) 43, lid 2 Sr)
Ontbreken van materiële wederrechtelijkheid Afwezigheid van alle schuld (Melk en water-
(Veearts-arrest) arrest)
Strafuitsluitingsgronden in het beslissingsmodel
Geslaagd beroep op Geslaagd beroep op
rechtvaardigingsgrond schulduitsluitingsgrond
Wederrechtelijkheid en Ontslag van alle rechtsvervolging Ontslag van alle
verwijtbaarheid als (art. 350 Sv jo. art. 352, lid 2 Sv) rechtsvervolging (art. 350 Sv
element jo. art. 352, lid 2 Sv)
Wederrechtelijkheid als Vrijspraak (eerste vraag van art. Ontslag van alle
bestanddeel, 350 Sv jo. art. 352, lid 1 Sv) rechtsvervolging (art. 350 Sv
verwijtbaarheid als jo. art. 352, lid 2 Sv)
element
Culpa Vrijspraak (eerste vraag van art. Vrijspraak (eerste vraag van
350 Sv jo. art. 352, lid 1 Sv) art. 350 Sv jo. art. 352, lid 1 Sv)
Gemeenschappelijke kenmerken van de strafuitsluitingsgronden
- Proportionaliteit: houdt in dat het gekozen middel in verhouding moet staan tot het
gekozen doel.
- Subsidiariteit: gaat om de vraag of er een alternatief mogelijk is die minder ver gaat.
- Garantenstellung: personen in een bepaalde hoedanigheid moeten garant staan
voor het naleven van bepaalde normen.
- Dolus / culpa in causa: gaat over de eigen schuld in de situatie waarin de verdachte
uiteindelijk een beroep moet doen op een strafuitsluitingsgrond. De betrokkene heeft
dus zelf een aandeel gehad in hetgeen is voorgevallen.
De noodweer
Art. 41, lid 1 Sr: ‘niet strafbaar is hij die een feit begaat, geboden door de noodzakelijke
verdediging van eigen of eens anders lijf, eerbaarheid of goed tegen ogenblikkelijke
wederrechtelijke aanranding.’
Drie voorwaarden van noodweer
1. Ogenblikkelijke en wederrechtelijke aanranding: verdediging is alleen toegelaten
tegen een aanranding die aan de gang is op het moment dat de verdediging wordt
ingezet. Bij een ogenblikkelijk dreigend gevaar is verdediging ook toegelaten.
, 2. Lijf, eerbaarheid of goed: van het eigen lijf, eerbaarheid of goed, maar mag ook van
iemand anders.
3. Geboden en noodzakelijke verdediging: subsidiariteitseis EN proportionaliteitseis.
Noodweerexces
Art. 41, lid 2 Sr: ‘niet strafbaar is de overschrijding van de grenzen van noodzakelijke
verdediging, indien zij het onmiddellijk gevolg is geweest van een hevige gemoedsbeweging,
door de aanranding veroorzaakt.’
Basis van noodweerexces
- Men heeft recht op zelfverdediging als deze zelfverdediging de staat helpt om de
orde te handhaven.
- Bijdrage van ‘andere factoren’ sluiten het aannemen van noodweerexces niet uit, mits
een andere factor niet van doorslaggevend belang is.
- Als het gaat om ‘normale’ noodweer moet men punt 1 van noodweerexces testen en
vervolgens de proportionaliteit en subsidiariteit toetsen.
Vijf eisen van noodweerexces
1. Het moet gaan om een noodweersituatie, oftewel er moet sprake zijn van een
ogenblikkelijke, wederrechtelijke aanranding.
2. Er moet sprake zijn van subsidiariteit, alleen wordt er niet voldaan aan het
proportionaliteitsvereiste.
3. Er is sprake van een hevige gemoedsbeweging.
4. Er is sprake van dubbele causaliteit, oftewel de aanranding moet leiden tot een
hevige gemoedsbeweging (PTSS en noodweerexces-arrest) EN de hevige
gemoedsbeweging moet hebben geleid tot het niet proportioneel handelen.
Het feit dat iemand PTSS heeft staat niet in de weg van noodweerexces. Het
mag erin meespelen, maar de hevige gemoedsbeweging moet ook ontstaan
door een aanval.
5. Er is geen sprake van een eventuele garantenstellung of culpa in causa.
Verschijningsvormen van noodweerexces
- Intensief noodweerexces: een verdediging die, gezien de kracht waarmee deze
wordt ingezet, in geen verhouding staat tot de aanval.
- Extensief noodweerexces: de disproportionaliteit vindt zijn oorsprong in de duur van
de verdediging.
- Tardief noodweerexces: het is mogelijk een geslaagd beroep op noodweerexces te
doen in een situatie waarin de aanval reeds voorbij is.
Ontoerekenbaarheid
Art. 39 Sr: ‘niet strafbaar is hij, die een feit begaat, dat hem wegens de gebrekkige
ontwikkeling of ziekelijke stoornis van zijn geestvermogens niet kan worden toegerekend.’
- Ontoerekeningsvatbaarheid tast niet automatisch ook het opzet aan. Het feit dat een
dader ontoerekeningsvatbaar is, zegt dus niets over het al dan niet bestaan van
opzet bij de dader.
- Kent vijf gradaties: volledig toerekenbaar / enigszins verminderd toerekenbaar /
verminderd toerekenbaar / sterk verminderd toerekenbaar / volledig ontoerekenbaar.
Drie eisen van ontoerekenbaarheid
1. Er moet sprake zijn van een psychische stoornis, een psychogeriatrische
aandoening (zoals dementie) of verstandelijke handicap ten tijde van het feit.
Gebrekkige ontwikkeling: betreft een aangeboren of opgelopen ontwikkeling in
de vroege jeugd.
Ziekelijke stoornis: betreft een stoornis die in het leven van een aanvankelijk
psychisch gezond persoon is opgetreden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kelseyvanwoggelum. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,48. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 77254 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen