Het vak Geschiedenis van Opvoeding en Onderwijs was een blok waarbij heel erg veel moest worden gelezen en waarbij heel veel overlap staat in de literatuur. Hierdoor hadden veel mensen moeite met het zien van de rode lijn in het blok. Ik en mijn medestudenten mistten in de bestaande samenvattingen ...
PROBLEEM 1 – VAN NATURE GOED OF SLECHT
LEERDOEL 1: WIE ZIJN ERASMUS, LOCKE EN ROUSSEAU EN WAT ZIJN HUN
VISIES? BIJ WELKE STROMINGEN HOREN ZIJ?
HUMANISME (15E / 16E EEUW)
RENAISSANCE : De renaissance was een brede culturele vernieuwingsbeweging
(wedergeboorte van de klassieke oudheid; men verheerlijkte in deze periode de menselijke
schoonheid). Het vijftiende en zestiende-eeuwse Humanisme maakte daar deel van uit.
HUMANISME : Dit was een intellectuele stroming, vooral op wijsgerig en literair gebied. Het
wordt gekenmerkt door een hoge waardering van de mens en zijn mogelijkheden.
THEOCENTRISME (god staat centraal) maakt plaats voor ANTROPOCENTRISME (de mens
staat centraal). Dat geldt niet alleen voor het vermogen van de mens om de wereld om zich heen te
kennen, bijvoorbeeld door de wetenschap, maar ook voor zijn eigen vermogen tot zedelijk
handelen. De mens is dus redelijk en zedelijk te vervolmaken; de mens is dus van nature goed.
Humanisten zijn altijd christenen. Opvoeding en onderwijs zijn centrale categorieën in het
humanistisch denken; hier hechten ze veel waarde aan. Doel van opvoeden is kritisch denken en
homo universeel. Het kind opvoeden als mondig individu.
ERASMUS 1466-1536 (HUMANIST)
Van Erasmus weten we zoveel, omdat hij zelf ontzettend veel heeft geschreven en vertaald heeft
(Grieks en Latijn). Erasmus had als humanist een hoge opvatting van het onderwijzersberoep. De
onderwijzer moest liefde hebben voor zijn vak en kinderen stimuleren. Hij was een voorstander
van spelend en aanschouwelijk leren; ook moest een kind zo vroeg mogelijk leren. Erasmus toont
zich een uitgesproken tegenstander van slaan in het onderwijs. Hij vond de intrinsieke motivatie
belangrijker, kinderen zijn van zichzelf nieuwsgierig. Het onderwijs was voor Erasmus zo
belangrijk dat het uit handen zou moeten worden genomen van de kerk en moest worden
overgedragen aan de wereldlijke overheid. Dat was voor die tijd een opmerkelijk standpunt.
Erasmus was van mening dat een jong kind van nature goed is en als ongevormde klomp word
geboren. Een kind is zacht en de klei is nog nat en dus gemakkelijk te vormen. Kleine kinderen
imiteren en nemen evenzeer goede als slechte gewoontes en eigenschappen over. Een goede
omgeving is dus van levensbelang. Daarentegen hield hij er wel de christelijke gedachte van de
erfzonde op na: Erfzonde is een zonde die van het begin der mensheid wordt overgeërfd. Jonge
geesten kunnen met het kwade worden besmet voordat we ze aan het goede blootstellen. Maar
met een juiste omgeving of opvoeding kan een kind met erfzonde een goed mens worden.
Slappe opvoeding leidt tot onhandelbaarheid en staat in zijn visie gelijk aan vergiftiging, een
soort kindermoord. Een mens zou dan slechter zijn dan een dier.
DE VERLICHTING (17 E /18 E EEUW
Kwam na het humanisme: In plaats van de openbaring als uitgangspunt van denken en handelen
te beschouwen, moest nu worden vertrouwd op het eigen verstand, inzicht en kennis.
Uitgangspunt van deze stroming was de overtuiging dat de menselijke rede het uiteindelijke criterium is
bij het zoeken naar waarheid. . De gehele werkelijkheid is dus voor het verstand toegankelijk.
Verlichte denkers toonden een grote afkeer tegen vooroordelen, bijgeloof en tegen het geloof in
autoriteiten, dit noemt wel ook wel het RATIONALISME . Naast de rede is de natuur een sleutelbegrip
in het verlichtingsdenken. De natuur werd heilig verklaard; het was een criterium van normen en
waarden. Kennis van de natuur leidde tot kennis van God en had religieuze betekenis. In de
verlichting was er ook het fenomeen DEÏSME : dit wil zeggen dat god de rede gemaakt had, er was daar
geen oorsprong van. Men kon dat niet met het verstand benaderen. Er bestaat dus wel een god, maar
deze grijpt niet meer in, men moet het zelf oplossen. De verlichting was niet alleen moraliserend,
maar ook bij uitstek pedagogisch. Allereerst vanwege de opvatting dat mensen, van nature weliswaar
gelijk, vooral van hun medemensen gaan verschillen door de invloed van hun omgeving.
1
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Amandelspijs. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
