JURISPRUDENTIEOVERZICHT RECHTSHANDELING EN OVEREENKOMST
Bijeenkomst 1:beginselen van contractenrecht en uitleg.......................................................................3
HR 15 november 1957, NJ 1958, 67 (Baris/Riezenkamp) rechtsverhouding tussen partijen .............3
Haviltex uitleg norm overeenkomsten...............................................................................................3
Gerritse/HAS CAO-norm....................................................................................................................3
Vos/Heipro:........................................................................................................................................4
Pensioenfonds DSM/Fox vloeiende overgang haviltex en COA-norm ...............................................5
Mayer Europe/Pontmeyer objectieve haviltexnorm.........................................................................5
Lundiform/Mexx overige omstandigheden hebben ook invloed op de uitlegnorm die van
toepassing is.......................................................................................................................................6
Bijeenkomst 2: algemene voorwaarden.................................................................................................7
HR 19 september 1997, NJ 1998, 6 (Assoud/SNS) begrip algemene voorwaarde .............................7
HR 1 oktober 1999, NJ 2000, 207 (Geurtzen/Kampstaal) uitzondering op ‘terhandstellen’ indien de
wederpartij al bekend was.................................................................................................................7
HR 21 februari 2003, NJ 2004, 567 (Weevers Stous/Stichting Parkwoningen Hoge Weide) belang
van partijen doet er niet toe bij bepalen kernbeding AV....................................................................8
HR 13 september 2013, NJ 2014, 274 (Heesakkers/Voets) bij consument, ambtshalve toetsing
oneerlijke bedingen............................................................................................................................8
HR 24 april 2015, NJ 2015, 222 (ForFarmers/Doens) haviltex bij twee sets van toepassing
verklaarde algemene voorwaarden....................................................................................................8
HVJ EU 30 januari 2018, RvdW 2018, 400 (Visser Vastgoed Beleggingen/Appingedam) 6:230c BW
van toepassing op ‘elke economische activiteit’.................................................................................9
Bijeenkomst 3: dwaling en conformiteit.................................................................................................9
HR 21 december 1990, NJ 1991, 251 (Van Geest/Nederlof) mededelingsplicht gaat boven
onderzoeksplicht................................................................................................................................9
HR 15 april 1994, NJ 1995, 614 (Schirmeister/De Heus) non-conformiteit, voorbeeld auto,
deelnemen aan verkeer......................................................................................................................9
HR 10 april 1998, NJ 1998, 666 (Offringa/Vinck) onderzoeksplicht vs mededelingsplicht, voorbeeld,
mededelingsplicht gaat voor............................................................................................................10
HR 23 december 2005, NJ 2010, 62 (De Rooij/Van Olphen) uitleg normaal gebruik,
(non-)conformiteit, geobjectiveerde haviltexnorm..........................................................................11
HR 7 oktober 2016, RvdW 2016, 1036 (Woonboerderij I) invulling normaal gebruik bij oude
boerderij met zichtbare gebreken....................................................................................................12
HR 16 december 2016, NJ 2018, 223 (Woonboerderij II) mededelingsplicht, non-conformiteit,
schadevergoeding verminderd want mede aan koper te wijten......................................................12
Bijeenkomst 4: exonoratiebedingen en exoneraties en derden...........................................................13
Exoneratiebedingen:.........................................................................................................................13
Pagina 1 van 29
, HR 19 mei 1967, NJ 1967, 261 (Saladin/HBU) omstandigheden catalogus bij beroep op R&B
exoneratie........................................................................................................................................13
HR 20 februari 1976, NJ 1976, 486 (Pseudo-vogelpest) uitbreiding omstandigheden catalogus .....14
HR 31 december 1993, NJ 1995, 389 (Matatag/De Schelde)............................................................15
HR 12 december 1997, NJ 1998, 208 (Stein/Driessen) beroep op exoneratie onaanvaardbaar i.v.m.
R&B, voorbeeld.................................................................................................................................15
HR 18 juni 2004, NJ 2004, 585 (Kuunders/Swinkels) beroep op exoneratie, laakbaarheid verzuim +
verzekeringsaspect...........................................................................................................................16
HR 15 oktober 2004, NJ 2005, 141 (GTI Zwolle/Zürich); na terugverwijzing beslist door: Hof ‘s
Hertogenbosch 5 februari 2008, ECLI:NL:GHSHE:2008:BC4957 beroep op verjaringsstermijn in AV,
in beginsel toelaatbaar (B2B)............................................................................................................16
Exoneraties en derden:.....................................................................................................................18
HR 07-03-1969, NJ 1969, 249 (Gegaste uien) exoneratie ten nadele van derde, beroep slaagt, had
je kunnen verwachten......................................................................................................................18
HR 12-01-1979, NJ 1979, 362 (Securicor) eveneens derdenwerking ten nadele (exoneratie) .........18
HR 20-06-1986, NJ 1987, 35 (Citronas) ook derdenwerking ten nadele (exoneratie) ......................19
Bijeenkomst 5: wanprestatie................................................................................................................20
HR 09 januari 1998, NJ 1998, 272 (Brok/Huberts) voor schadevergoeding moet de tekortkoming
toerekenbaar zijn..............................................................................................................................20
HR 27 april 2001, NJ 2002, 213 (Oerlemans/Driessen) wanprestatie, toerekenbaarheid aan
verkoper, in beginsel voor rekening van verkoper...........................................................................21
HR 14 juni 2002, NJ 2002, 495 (Geldnet/Kwantum).............................................................................21
HR 22 oktober 2004, NJ 2006, 597 (Endlich/Bouwmachines) uitbreiding verzuimregeling 6:83, R&B
..........................................................................................................................................................22
HR 22 juni 2007, NJ 2007, 343 (Fisser/Tycho) verbintenis om niet blijvende onmogelijkheid geen
verzuim nodig...................................................................................................................................23
HR 19 juni 2020, NJ 2021, 15 (Miragelplombe) indien zaak ‘state of the art’ later geen
tekortkoming....................................................................................................................................23
HR 19 juni 2020, NJ 2021, 16 (PIP-implantaten)...............................................................................24
Bijeenkomst 6: wijziging en beëindiging...............................................................................................25
HR 21 oktober 1988, NJ 1990, 439 (Mondia/Calanda) opzegging ovk bepaalde tijd in beginsel niet
mogelijk............................................................................................................................................25
HR 11 januari 2002, NJ 2003, 255 (Schwarz/Gnjatovic) tekortkoming nakoming voortdurende
verplichting (huur) geen verzuim nodig...........................................................................................25
HR 4 oktober 2002, NJ 2003, 257 (Fraanje/Götte) eenzijdig stellen van fataal termijn is niet
mogelijk, verzuim o.g.v R&B.............................................................................................................26
HR 28 oktober 2011, NJ 2012, 685 (De Ronde Venen/Stedin) duurovereenkomst onbepaalde tijd in
beginsel opzegbaar, behoudens R&B...............................................................................................27
HR 28 september 2018, NJ 2019, 446 (Eigen Haard) voor ontbinding tekortkoming van voldoende
gewicht nodig...................................................................................................................................27
Pagina 2 van 29
, HR 11 oktober 2019, NJ 2020, 197 (Fraanje/Alukon)........................................................................28
Rb. Den Haag 21 januari 2021, NJF 2021, 155 (Huur bedrijfsruimte) onvoorziene omstandigheden,
corona maatregelen gebrek aan gehuurde......................................................................................29
Bijeenkomst 1:beginselen van contractenrecht en
uitleg
HR 15 november 1957, NJ 1958, 67 (Baris/Riezenkamp)
rechtsverhouding tussen partijen
Rekening houden met gerechtvaardigde belangen van de wederpartij
Haviltex uitleg norm overeenkomsten
Vraag: mocht Haviltex zonder opgave van redenen ovk. ontbinden?
Wat is ‘teruggeven van de machine’?
Hof: Ja: “dat de bewoordingen van de overeenkomst duidelijk zijn en een, zuiver taalkundige, uitleg
van de, in de overeenkomst opgenomen, bijzondere bepaling geen leemte laat in de regeling van de
verhouding van partijen.”
HR casseert: “Een zuivere taalkundige uitleg van de bepalingen van het contract is onvoldoende om
de verhoudingen van partijen te bepalen en een leemte aan te vullen. Het komt aan op de zin die
partijen in de gegeven omstandigheden redelijkerwijs over en weer aan deze bepalingen mochten
toekennen en wat zij redelijkerwijs van elkaar mochten verwachten.”
-Idem bij mondelinge ovk. (NJ 2009, 397).
Woorden moeten altijd in de context worden uitgelegd, met bijv. aandacht voor: -
totstandkomingsgeschiedenis;
- -overige bepalingen en structuur overeenkomst;
- -aard van de overeenkomst;
- -hoedanigheid en deskundigheid van partijen;
- -gebruiken in de branche;
- -gebruik van de bepaling tussen partijen (Valk 2016: ‘dynamische uitleg’);
Uiteindelijk: alle omstandigheden van het geval.
Gerritse/HAS CAO-norm
HR 1994, Gerritse/Has: werknemer chemische fabriek steekt sigaret op onder werktijd.
Werkgever degradeert werknemer en beroept zich op art. 7 lid 3 sub b CAO:
Pagina 3 van 29