Uitgebreide, nuttige en leerzame samenvatting van hoofdstuk 1 uit het boek 'Mens en recht van Mr. A. Bunthof en Mr. Y.M. Visscher' 9e druk. Alle (belangrijke) informatie wordt in een prettig leesverhaal omschreven.
Mens en recht, strafrecht en sociaalrecht. Hoofdstuk 2: Indeling van het recht
Mens en recht
Hoofdstuk 2: Indeling van het recht
Recht is een complex geheel en daarom is er een zekere ordening in aangebracht.
Zo verdelen we het recht in publiekrecht en privaatrecht en is er een indeling
gemaakt in het materiele recht en het formele recht. De kennis van deze systematiek
vergroot het inzicht in de werking van het recht en in de rechtspositie van individuen
in relatie met de overheid of met andere personen.
Publiekrecht en privaatrecht
Het publiekrecht bevat regels voor het uitoefenen van gezag door de overheid in
haar relatie met de burger en tussen overheidsorganen onderling. Het privaatrecht
heeft betrekking op de rechtsverhouding tussen personen. Daarbij komen enkele
belangrijke wetten aan de orde. Zowel het publiekrecht als het privaatrecht kan
betrekking hebben op een bepaald onderwerk. En zo kan het recht ook worden
ingedeeld naar onderwerp in de zogenoemde functionele rechtsgebieden.
Publiekrecht
De overheid oefent gezag uit op de burgers door middel van wetgeving, bestuur en
het toepassen van sancties, dit behoort het publiek recht. De overheid kan met het
gezag invloed uitoefenen op de burgers. Het publiekrecht kan daarom symbolisch
worden voorgesteld als een verticale verhouding tussen de machtige overheid en de
ondergeschikte burger.
Het publiekrecht wordt daarbij onderverdeeld in het staatsrecht, het bestuursrecht en
het strafrecht. In het staatsrecht is geregeld hoe de wetgeving tot stand komt en
beschrijft het diverse organen van de overheid en hun bevoegdheden, denk
bijvoorbeeld aan de gemeentewet.
Het bestuursrecht bevat de regels voor organen van de overheid en andere organen
die met openbaar gezag zijn bekleed, voor het gebruik van hun bevoegdheden. Dit
wordt ook wel besturen genoemd en zo heten de organen bestuursorganen. Al de
besluiten die gemaakt worden, worden beschikkingen genoemd, omdat zij in
individuele gevallen een recht verlenen of een plicht opleggen. Beschikkingen
hebben vaak ingrijpende gevolgen voor de burgers. Voor bestuursorganen gelden
daarom algemene beginselen van behoorlijk bestuur (abbb). De meest belangrijke
hierin zijn: het zorgvuldigheidsbeginsel, rechtszekerheidsbeginsel,
gelijkheidsbeginsel, verbod van misbruik van bevoegdheid en motiveringsbeginsel.
Zo verlangt het zorgvuldigheidsbeginsel van een bestuursorgaan dat het besluit
zorgvuldig is voorbereidt en dat het belang van de betrokken ook zorgvuldig wordt
afgewogen. Maar ook de rechtszekerheid en rechtsgelijkheid voor de burgers
moeten gewaarborgd zijn. Het rechtszekerheidsbeginsel vereist dat burgers erop
kunnen vertrouwen dat hun rechten en plichten niet zomaar veranderen, zodat zij
weten waar ze aan toe zijn. Het verbod van misbruik en bevoegdheid verbiedt een
bestuursorgaan om haar bevoegdheid voor een ander doel te gebruiken dan
waarvoor de bevoegdheid is gegeven. Naast dat de overheid zich moet voldoen aan
de abbb, moet de burger zich tegen de overheid kunnen verweren.
Dan is er nog in het publiekrecht het strafrecht. Hieronder vallen de gedragingen die
de wetgever strafbaar heeft gesteld, evenals de straffen die de rechter kan opleggen
en de regels voor de manier waarop daders berecht moeten worden. Het tuchtrecht
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Ilsehoekstra. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
