Samenvatting
aardrijksunde samenvatting de geo havo 4 hoofdstuk 1 en 2
- Vak
- Aardrijkskunde
- Niveau
- HAVO
dit is een samenvatting uit het boek systeem aarde van de geo. ik heb met deze samenvatting een 8,5 gehaald!
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting aardrijkskunde hoofdstuk 1 en 21.1
De aarde is ongeveer 4,6 miljard jaar oud, de ouderdom van de aarde word
aangegeven op een geologische tijdschaal. Deze is onderverdeeld in tijdperken,
perioden en tijdvakken.
De aarde is opgebouwd uit:
- De kern, dit is het binnenste gedeelte. Door de hoge druk is de kern in een
vaste vorm
- Mantel, deze ligt om de kern heen, hier is de druk en de temperatuur lager en
is het taai-stroperig
- Aardkorst, deze is vast en breekbaar en drijft op de asthenosfeer
Lithosfeer- de buitenste schil van de aarde, bestaat uit de aardkorst en het
vaste buitenste gedeelte van de aardmantel. Het wordt onderverdeeld in de
continentale korst (bestaat uit graniet) en de oceanische korst (bestaat uit basalt)
Asthenosfeer- het bovenste deel van de mantel tot aan de lithosfeer.
1.2
Vroeger hadden wetenschappers een catastrofetheorie: geologen gingen ervan uit
dat ingrijpende veranderingen aan het aardoppervlak vrij plotseling en op rampzalige
wijze tot stand zijn gekomen.
Nu hebben we het actualiteitsbeginsel: het heden is de sleutel tot het verleden,
processen herhalen zich gedurende de tijd.
Alfred Wegener vond in 1912 bewijzen dat de continenten aan elkaar vast zaten.
Volgens Wegener bestaan continenten uit licht gesteente en drijven zij op iets dat
min of meer vloeibaar is, en dat deze platen ten opzichte van elkaar bewegen.
Hij bedacht dat alle continenten ooit samen 1 oercontinent vormden, deze noemde
hij Pangea.
30 jaar daarna werd er ontdekt dat de oceaanbodem niet vlak is, maar bestaat uit
ravijnen, greppels en spleten. Door de oceaan lopen bergketens (mid-oceanische
ruggen). De aardkorst is onder de oceanen heel jong, maar word ouder als je verder
naar het oosten of het westen gaat.
Het aardmagnetisch veld veranderd in loop van de geologische geschiedenis, de
verklaring hiervoor is dat continenten veranderen van positie ten opzichte van polen.
, 1.3
De lithosfeer bestaat uit 7 grote en kleine platen, deze drijven op de asthenosfeer.
De asthenosfeer beweegt door de inwendige warmte van de aarde. Het hete magma
komt omhoog, botst tegen de lithosfeer, stroomt horizontaal en zakt als het is
afgekoeld is weer naar beneden. Deze heten convectiestromen.
Platentektoniek- de processen waardoor platen ontstaan, bewegen en verdwijnen.
Platen kunnen op drie manieren bewegen ten opzichte van elkaar:
convergent divergent transform
convergent
bij convergentie bewegen twee platen naar elkaar toe, dit kan op 3 manieren.
- Een oceanische plaat kan tegen een continentale plaat botsen, de oceanische
plaat is zwaarder en duikt daarom onder de continentale plaat. De plek waar
dit gebeurt heet een subductiezone en kan je herkennen aan een diepzeetrog.
Hierdoor ontstaan explosieve vulkanen en zware aardbevingen.
- Twee oceanische platen botsen: de oudste zwaardere plaat duikt onder de
jongere plaat en er ontstaat een vulkanische eilandboog.
- Twee continentale platen botsen. Hierdoor ontstaan plooiingsgebergten.
Divergent
bij divergentie bewegen platen van elkaar af. Deze beweging vind plaats tussen 2
oceanische platen. Hierdoor ontstaan mid-oceanische ruggen. Een andere vorm van
divergentie is als platen scheuren, langs de breuken kan magma omhoog komen en
kunnen er vulkanen ontstaan.
Transform
Hierbij schuiven de platen langs elkaar, dit leidt tot horsten en slenken.
1.4
Eruptie- een vulkaanuitbarsting, hierbij komt magma naar buiten.
Vulkanen komen het meest voor bij de randen van platen, een uitzondering is de
hotspot. Dit is de top van een gesmolten pluim. Boven een hotspot ontstaat een
vulkaan die langzaam wegdrijft met de bewegende plaat die erover heen gaat. Een
hotspot ligt vast in de mantel en beweegt niet mee met de platen, hierdoor ontstaat
er een rij vulkanen.
Er zijn verschillende soorten vulkanen
- Schildvulkaan- de lava is vloeibaar, het stroomt ver weg en daarom heeft de
vulkaan een brede basis en flauwe hellingen. Het heeft een effusieve eruptie
- Spleetvulkaan- zeer vloeibare en snelstromende lava stroomt uit lange
scheuren naar buiten.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper fleurvdhoek54. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 81113 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen