Samenvatting Vraagstukken Spoedeisende Zorg
2023
Thema 1: De patiënt met een spoedeisend probleem
Er is spoed in geval van een acute ziekte of ongeval waarvoor direct medisch-specialistische zorg
nodig is. Acute zorg is alle zorg die zo spoedig mogelijk, maar in ieder geval binnen een paar minuten
of uren, verleend moet worden. Een bezoek aan de spoedeisende hulp afdeling valt onder het eigen
risico van de zorgverzekering.
In Nederland zijn er 83 SEH’s, waarvan 3 dag/avond basis-SEH’s. Er zijn 881 ambulances verdeeld
over 25 RAV-regio’s. (RAV = regionale ambulancevoorziening). Verder zijn er 10 meldkamers
ambulancezorg. Deze sturen ook de brandweer en de politie aan.
Patiëntenstroom 2019-2020:
Acute zorg wordt toegepast door verschillende hulpverleners: Spoedeisende hulp, ambulance,
traumateam, huisarts, huisartsenpost, meldkamer.
De verschillende niveaus werken samen in een keten. Deze ketengedachte vormt de basis van de
organisatie van spoedzorg in Nederland.
Bij een reanimatie gaan er altijd twee ambulances. Verder kunnen de politie en brandweer ook eerste
hulp verlenen. Ook wordt er bij een reanimatie burgerhulp ingezet, deze zijn er vaak als eerste en
starten de reanimatie op.
Soorten ambulanceritten in het oude model:
A1: binnen 15 min
A2: binnen 30 min
B: geplande ritten
,Samenvatting Vraagstukken Spoedeisende Zorg
2023
Ze gaan per 1 januari 2024 echter over op een nieuw model:
Er wordt een gestructureerde overdrachtsmethode gebruikt door ambulancezorgverleners: SBAR
1. Situation → identificeer jezelf/reden van contact, man/vrouw/kind en leeftijd, event,
vitale functies: ABCDE
2. Background → relevante voorgeschiedenis: allergie, medicatie, past en bijzonderheden
3. Assessment → bevindingen/behandeling, werkdiagnose
4. Recommendation → verwachting/gewenste opvang, evt. aanrijdtijd en bevestigen
afspraak
Er zijn 4 traumahelikopters met elk hun eigen regio. Ze zijn 24 uur per dag inzetbaar, zover het weer
het toestaat. Anders wordt gebruikgemaakt van het MMT-voertuig.
Huisartsenposten en spoedeisende hulp zijn voor de meeste mensen binnen de norm bereikbaar:
99,9% kan met de auto binnen de norm van 30 minuten bij de dichtstbijzijnde HAP zijn
99,7% kan binnen de 45-minutennorm per ambulance een SEH bereiken
Ontwikkelingen in de acute zorg:
- Aantal SEH’s gedaald tot 83
- Toename samenwerkingsverband HAP-SEH
- Aandeel patiënten dat via ambulance, MMT of 112 op de SEH terecht kwam steeg
- Aandeel patiënten die via de huisarts of HAP kwamen steeg
- Aandeel zelfverwijzers gedaald
- Percentage opnames vanaf de SEH steeg
De SEH is een gespecialiseerde ziekenhuisafdeling gericht op medische en verpleegkundige acute
zorg.
Er wordt triage toegepast om de volgorde waarin patiënten gezien worden te bepalen:
Rood (onmiddellijk): patiënt wordt binnen 0 minuten gezien - stridor, gesloten luchtweg,
inadequate ademhaling, levensbedreigend bloedverlies, afwezigheid pulsaties, shock, niet-
reagerend kind, insult.
,Samenvatting Vraagstukken Spoedeisende Zorg
2023
Oranje (hoog urgent): patiënt wordt binnen 10 minuten gezien - kind met koorts, verminderd
bewustzijn, oncontroleerbare grote bloeding, ernstige pijn, ondertemperatuur, hoge koorts.
Geel (urgent): patiënt wordt binnen 60 minuten gezien - matige pijn, oncontroleerbare kleine
bloeding, voorgeschiedenis, aanhoudend braken.
Groen (standaard): patiënt wordt binnen 120 minuten gezien - pijn, braken, verhoging, recent
probleem.
Blauw (niet urgent): patiënt wordt binnen 240 minuten gezien - overig.
De SEH arts is een expert voor de acute/spoedeisende zorg. Ze zorgen voor gecoördineerde
multidisciplinaire opvang. Ze zijn het eerste aanspreekpunt op de SEH en zijn specialist in
rampengeneeskunde.
SEH approach: ABCDE, monitoring acuut zieke patiënt, anamnese (AMPLE)
Bij rampen en grootschalige incidenten organiseert het GHOR de hulpverlening. GHOR =
Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio.
CBRN ramp = chemisch, biologisch, radioactief, nucleair
De potentieel bedreigde patiënt
Electieve vs acute zorg:
Electief Acuut
- Volledige informatie - Halve/verkeerde informatie
- Veel bekend - Veel onbekend
- De patiënt staat centraal - De vitaliteit staat centraal
- Anamnese, LO, AO, diagnose - SBAR, ABCDE, AMPLE, sec. surv.
- Statisch - Dynamisch
- Waarschijnlijkheidsdiagnose - Werkdiagnose
Een risicoschatting kan gemaakt worden aan de hand van de Modified Early Warning Score (MEWS).
Crew Resource Management (CRM) is een methode om gestructureerd samen te werken.
→ voorbereiden/simulatie, rolverdeling/systematiek/checklists, closed loop communicatie,
shared mental model, situational awareness, briefing/debriefing.
Primary assessment: ABCDE
1. Airway - Ademweg vrij?
2. Breathing - Symmetrisch? Wat hoor je?
3. Circulation - Pols? Bloeddruk? Kleur? ECG? Infuus? Bloedafname? Vocht?
4. Disability - AVPC en GCS/EMV? Glucose?
5. Exposure - Temperatuur? Huidafwijkingen?
, Samenvatting Vraagstukken Spoedeisende Zorg
2023
Glasgow Coma Scale (GCS of EMV):
Secondary assessment: AMPLE → allergy, medication, past illness/pregnancy, last meal, exposure.
Vitale functies
Airway
Bij airway is het van belang om te kijken of de luchtweg open is. De vrije luchtweg bestaat uit 3
assen: de orale, faryngeale en tracheale as.
Tekenen vrije luchtweg: geen bijgeluiden, geen gebruik hulpademhalingsspieren, symmetrische
adembewegingen, rustige ademfrequentie, goede oxygenatie, geen angst, geen “distress”, geen
zichtbare obstructie.
Tekenen bedreigde luchtweg: hoorbare ademhaling (snurken, gorgelen, stridor, heesheid), “work of
breathing”, cyanose, angst
Oorzaken bedreigde luchtweg:
1. Oro-/nasofarynx: secreet, corpus alienum, tonusverlies, retrofaryngeale bloeding,
peritonsillair/retrofaryngeaal abces, trauma.
2. Larynx; oedeem (allergisch, toxisch, trauma, infectie), laryngitis, epiglottis.
3. Trachea: tumor, granulatieweefsel, tracheomalacie, struma, bloeding.
Airway management: corpus alienum verwijderen (Heimlich, operatief), positioneren (stabiele
zijligging), head tilt-chin lift, jaw thrust, mayotube, larynxmasker, intubatie, cricothyroïdotomie bij
‘cannot intubate, cannot ventilate’.
Breathing
PAO2 (alveolaire zuurstofspanning) in de longen = FiO 2×(Pb-PH2O)-PaCO2/0,8
PaO2 (arteriële zuurstofspanning) in de bloedbaan = FiO 2×3-5