Begrippenlijst SWK 1B PEDAGOGISCH DENKEN
Hoofdstuk 1. Geest, gedrag en wetenschap:
Psychologie
De studie van je geest. Een breed veld met vele specialismen, maar in wezen is psychologie de wetenschap
van gedrag een geestelijke processen van individu. Feiten zoeken en onder zoeken. Systematisch en
objectief en daar conclusies.
- Experimentele verwerven van nieuwe kennis ook wel fundamentele; kennis leren
- Toegepaste leren toepassen psychologische kennis; kennis toepassen problemen oplossen.
6 perspectieven op blz 18 op een rijtje!
Perspectieven: Biologische, cognitieve, behavioristische, whole person:psychodynamische, humanistische,
psychologie van karaktertrekken en temperament,
ontwikkelingsperspectief en socioculturele perspectief.
Biologisch perspectief (Descartes); verklaren we geestelijke processen vanuit wat in het lichaam gebeurt.
Geërfd, hormonen, zenuwstelsel, brein en evolutie
- Neurowetenschap; richt zich op begrip hoe hersenen mentale processen creëren
- Evolutionaire psychologie; beschouwt de psychologie op basis van genetische aanpassingen aan
overleving en voortplanting.
Cognitief perspectief; verklaren we geestelijke processen van wat in het koppie afspeelt. Manier informatie
verwerkt. Denken, leren, geheugen, interpretatie. Wundt en James
Behavioristische perspectief 1900; verklaren we geestelijke processen vanuit fysieke omgeving. Dus
bijvoorbeeld lokalen donker maken.
Psychodynamische: een benadering die de nadruk legt op het begrijpen van het menselijk functioneren in
termen van onbewuste behoeften, verlangens, herinneringen en conflicten. Nadruk op psychische
stoornissen en onbewuste processen.
Whole person; [een aantal psychologische perspectieven die draaien om een globaal inzicht in de
persoonlijkheid, waaronder de psychodynamische psychologie van karaktertrekken en temperament. ]
verklaren we geestelijke processen vanuit motivatie wat mensen zelf willen. 3 onderverdelen;
Persoonlijkheid, psych dynamica onbewuste motivaties , humanisme mens van nature goed is om te
leren.
Humanistische; een klinische benadering die de nadruk legt op de mogelijkheden, groei, potentie, vrije wil
van de mens. Potentieel menselijke natuur. Maslow en Rogers.
Psychologie van karaktertrekken en socioculturele perspectief; een psychologisch perspectief dat gedrag
en persoonlijkheid ziet als de producten van fundamentele psychologische kenmerken. Verschillen tussen
mensen ontstaan uit verschillen in stabiele kenmerken en neigingen die karaktertrekken en temperamenten
worden genoemd. Beziet blijvende eigenschappen en neigingen.
Ontwikkelingsperspectief; verklaart gedrag en geestelijke processen vanuit de opvoeding en de
ontwikkelingsfasen
Culturele perspectief; verklaart gedrag en geestelijke processen aan de hand van culturele processen en
sociale invloeden.
Hoofdstuk 2. Biospychologie:
Biopsychologie
Specialisme in de psychologie dat de interactie tussen biologie, gedrag en de omgeving bestudeert in. Ook
wel gedragsbiologie. Geestelijke processen en gedragingen te verklaren voor lichamelijke processen
waaronder het zenuwstelsel en hormoonstel
Evolutie
Het geleidelijke proces van biologische verandering van een soort dat zich aanpast in zijn omgeving.
Vb; als je elke keer naar de zon gaat en je in smeert kan je beter tegen.
Natuurlijke selectie
De omgeving selecteert de best aangepaste organismen. Drijvende kracht achter evolutie. Waardoor de
omgeving de best aangepaste organismen selecteert.
DNA, genen en chromosomen – 23 chromosomen paar bestaat uit genen
DNA lang complex molecuul dat informatie bevat over alle genetische eigenschappen.
Genen segmenten van chromosoom. Een chromosoompaar bestaat uit genen . in je genen zit informatie
over wat je lichaam zou moeten aanmaken. [Info over vervaardigen van specifieke eiwitten] Dit is bepalend
voor erfelijke lichamelijke en psychische eigenschappen. Functionele elementen van chromosoom. fenotype
Chromosomen; lange, dunne en spiraalvormige draag waarlangs de genen zijn gerangschikt als kralen van
ketting , chromosomen bestaan uit DNA. Reeksen van genen
Genotype
alles wat je in aanleg zou kunnen zijn, genetische eigenschappen
fenotype
alles wat daadwerkelijk is uitgekomen, uiterlijke eigenschappen
, Plasticiteit
maakbaarheid/ veranderbaarheid van lichaam. Of terwijl het vermogen van het zenuwstelsel/ hersenen om
zich aan te passen of te veranderen. Hierdoor kunnen we leren door ervaring, en is het zenuwstelstel in
sommige gevallen in staat fysieke beschadigingen te compenseren. Of terwijl vermogen om zich aan te
passen.
Centrale zenuwstelsel; hersenen en ruggenmerg
Zenuwstelsel. Gehele netwerk, inclusief centrale zenuwstelsel, het perifere zenuwstelsel
en de onderafdelingen [ geestelijke processen en gedrag verklaren door te kijken naar signaal systemen]
Chemo elektrisch stelsel. Verder verdelen in centrale zenuwstelsel vanuit de hersenen en ruggenmerg. En
alle die buiten centrale zenuwstelsel vallen onder Perifere zenuwstelsel en dit weer onderverdelen ;
autonome dat is het automatisch regelen inspanning of stress. En het somatisch dus wat jij bestuurd en
waar bij invloed op heb. Het autonome kan gedrag verklaren. Onderverdeeld in sensorisch en motorisch
Sympathische zenuwstelsel is het stimuleren tot iets; stressvol en noodsituaties
Parasympatische zenuwstelsel is het afremmen van iets; kalmeren, rust
Endocriene stelsel en hormoon [ ook wel hormoonstelsel, door bloed overgebracht in vorm hormonen
Gaat door je bloed en gaat rustiger. Verschillende klieren zijn verantwoordelijk voor verschillende
activiteiten. Invloed op geestelijke processen en gedrag. Hormonen uit bijnieren, schildklieren en ovaria.
[Hormoonklieren; bijnieren, hypofyse, geslachtsklieren, schildklier, bijschildklier, alvleesklier, ovaria en
testikels] regelen seksuele ontwikkelingen, angst, stofwisseling
De drie lagen en functies van de hersenen (Hersenstam/’reptielenbrein’, Limbische
systeem/’zoogdierenbrein’, Cerebrale cortex)
1ste laag Hersenstam/ Reptielenbrein. Reguleert essentiele dingen om te kunnen leven. Aandacht,
alarmcentrale, autopilot, slaap, beweging, en angst veiligheid. [ Motorische functies en routines. ]
2de laag Libische systeem/ zoogdierenbrein. Reguleert emoties, herinneringen, beloning en plezier.
3de laag cerebrale cortex/ hersenschors. Denken en leren, kritisch bewustzijn, geheugen en taal
Prefrontale cortex
Gedeelte van cerebrale cortex; alleen meer het plannen/ organiseren dus echt het vooruit denken, plannen
op de toekomst, 23 jaar
Spiegelneuronen
Frontaalkwab; Neurologische basis voor empathie. [ puberbrein is pas rijp op 23 jaar]
Vooral in motorische gebieden van frontaalkwabben. Handeling ziet uitvoeren
[ betekenis boek; zenuwcel die geactiveerd wordt als je een handeling uitvoert, maar ook als je iemand
anders een handeling ziet uitvoeren. een van de belangrijke ontdekkingen in neurowetenschappen.
Frontaalkwab gebied voor in de hersenen dat met name een rol speelt bij beweging, het denken en de persoonlijkheid,
motorische functies; spraak en hogere verstandelijke funties
Occiptaalkwab gezichtsvermogen
Temporaalkwab herkennen van gezichten, gehoor, reuk
Neuronen cellen die gespecialiseerd zijn om informatie te ontvangen, te verwerken en door te geven aan andere cellen.
Hypofyse belangrijkste hormoonklier die toezicht houdt op alle hormoonreacties.
Hoofdstuk 3: Sensatie en perceptie
Stimulatie
Hier begint waarneming mee, prikkeling van zintuigen; is nog geen beeld. Patroon van zenuwimpulsen.
Daarna volgt transductie; omzetting van sitmulusinformatie in een neurale impuls[ coderen van energie]
signalen/ informatie gaan naar je hersenen, maar is nog steeds niks.
Sensatie
Al die losse stukjes informatie worden omgezet in een patroon, ze vormen een beeld. Subjectieve oordeel
op los laten. Herman Rorsshach verschillende sensatie uitgevonden. Gewaarwording stimulus.
Perceptie ; waarneming
Sensorische boodschappen krijgen een menselijke en persoonlijke betekenis mede door samenvoegen en
herinneringen en dingen die al gebeurd zijn , motivatie, emotie en anders psychologische processen.
Sensorische adaptatie
Receptorcellen minder gevoelig worden als stimulus bepaalde tijd op hetzelfde niveau wordt aangeboden,
of terwijl zintuigen steeds minder gevoelig naarmate stimulus lang aanhoudt. Bvb ; koud water in springt
maar na lange tijd gewend ben en lekker zwemt.
Absolute drempel
Hoeveelheid stimulatie die nodig is voordat de stimulus wordt opgemerkt. Uitgangspunt hierbij is de
stimulus de helft van het aantal pogingen moet worden opgemerkt. Dit is dus wel bij elk mens anders.
