1 De Belgische staat (p.22-30)........................................................................8
Het ontstaan van België.................................................................................................. 8
Belgie als staat................................................................................................................ 9
Gevolgen van kwalificatie als staat...............................................................................10
2 Een democratische rechtsstaat (p.31-39)....................................................10
De scheiding van de machten.......................................................................................10
De rechtsstaat............................................................................................................... 12
Voorwaarden voor de kwalificatie als rechtsstaat.......................................................12
Dynamiek van de kwalificatie als rechtsstaat.............................................................13
3 Een meergelaagde staat in europa (p.40-57)...............................................13
Federaal niveau: de federale staat België.....................................................................14
De consensusdemocratie............................................................................................ 14
De federaliserring....................................................................................................... 15
De Vlaamse en de andere deelstaten............................................................................17
De Europese Unie.......................................................................................................... 18
De Gemeenten en Provincies........................................................................................20
Deel 2: De democratische besluitvorming.........................................................20
4 Grondwettelijke teksten (p.58-75)..............................................................20
Inleiding........................................................................................................................ 21
Grondwet als juridisch instrument..............................................................................21
Grondwet in zijn formele betekenis.........................................................................21
Grondwet in zijn materiële betekenis......................................................................21
Grondwet als expressief instrument...........................................................................22
De Belgische Grondwet................................................................................................. 22
De grondwetgevende bevoegdheden.........................................................................22
Formele grondwet................................................................................................... 23
Materiële grondwet................................................................................................. 23
De grondwetgevende procedure................................................................................24
De formeel grondwet............................................................................................... 24
Fase 1: Verklaring tot herziening van de preconstituante....................................24
Fase 2: Ontbinding Kamers + organiseren parlementaire verkiezingen...............24
Fase 3: Herziening door de constituante..............................................................24
1
, Enkele nuances op die grondwetsherzieningsprocedure......................................25
De materiële grondwet............................................................................................ 26
De constitutieve autonomie van de deelstaten.............................................................26
De constituerende verdragen van de Europese Unie.....................................................27
De verdragen en het Handvest...................................................................................27
De verhouding van de verdragen met de belgische rechtsorde.................................28
Rechtstreekse toepasselijkheid...............................................................................28
Rechtstreekse werking............................................................................................ 28
Lokale niveau................................................................................................................ 28
5 De wetgevende instellingen (p.76-134).......................................................29
Debatteren en organiseren............................................................................................ 29
Zelf beslissen................................................................................................................ 30
Op federaal niveau..................................................................................................... 30
Op deelstatelijk niveau............................................................................................... 31
Op Europees niveau................................................................................................... 31
Op lokaal niveau......................................................................................................... 31
Verkiezen en vertegenwoordigen..................................................................................32
Op federaal niveau..................................................................................................... 33
De Kamers............................................................................................................... 33
De Kamer van Volksvertegenwoordigers..............................................................33
De Senaat............................................................................................................. 36
Rechtspositie........................................................................................................... 37
Onverenigbaarheden............................................................................................ 37
Immuniteiten........................................................................................................ 37
Op deelstatelijk niveau............................................................................................... 38
Algemene kenmerken............................................................................................. 38
Bijzondere kenmerken............................................................................................. 39
Op Europees niveau................................................................................................... 40
Europees Parlement................................................................................................ 40
Europese Raad........................................................................................................ 41
De Raad................................................................................................................... 41
Op lokaal niveau......................................................................................................... 41
Wetgeven...................................................................................................................... 43
Op federaal niveau..................................................................................................... 43
Bevoegdheden........................................................................................................ 43
Toegewezen bevoegdheden.................................................................................43
Verticale residuaire bevoegdheden......................................................................44
(Wetgevings)procedure........................................................................................... 44
Monocameralisme en bicameralisme...................................................................44
Verloop van de wetgevingsprocedure..................................................................44
Overdracht van wetgevende bevoegdheden........................................................47
Op deelstatelijk niveau............................................................................................... 48
Decreten en ordonnanties.......................................................................................48
De wetgevingsprocedure......................................................................................... 48
Op Europees niveau................................................................................................... 49
De wetgevingshandelingen van de Unie..................................................................49
2
, De wetgevingsprocedure......................................................................................... 49
De bekendmaking en inwerkingtreding...................................................................49
Op lokaal niveau......................................................................................................... 49
Behoorlijk wetgeven...................................................................................................... 50
Algemene principes................................................................................................. 50
Uitwerking van de wet in de tijd..............................................................................50
Interpretatieve wetgeving.......................................................................................50
6 De uitvoerende instellingen (p.135-234).....................................................51
Vertrouwen en controleren............................................................................................ 51
Op federaal niveau..................................................................................................... 51
De Koning en de Regering.......................................................................................51
De Koning............................................................................................................. 51
De Federale Regering........................................................................................... 52
Het vertrouwen in de Regering................................................................................55
De controle op (en het ontslag) van de Regering....................................................56
Algemene controle (permanent)...........................................................................56
Bijzondere conrtole.............................................................................................. 58
Uitzonderlijke controle: het parlementair onderzoek............................................58
Beperkte controle: de lopende zaken...................................................................59
Op deelstatelijk niveau............................................................................................... 59
Algemene kenmerken............................................................................................. 60
De deelstaatregeringen........................................................................................60
Vertrouwen in en controle op de deelstaatregeringen..........................................60
Bijzondere kenmerken............................................................................................. 61
De Vlaamse Regering........................................................................................... 61
De Andere deelstaatregeringen............................................................................62
Op Europees niveau................................................................................................... 63
Samenstelling van de Europese Commissie............................................................63
Rechtspositie van de Europese Commissie..............................................................63
Controle op de Europese Commissie.......................................................................64
Op lokaal niveau......................................................................................................... 64
In de Vlaamse gemeenten.......................................................................................64
Actoren................................................................................................................. 64
Rechtspositie........................................................................................................ 65
Controle................................................................................................................ 66
In de Vlaamse provincies......................................................................................... 66
actoren................................................................................................................. 66
Rechtspositie........................................................................................................ 67
Controle................................................................................................................ 67
Besturen........................................................................................................................ 68
Op federaal niveau (koning + regering).....................................................................68
Bevoegdheden........................................................................................................ 68
Algemene bevoegdheden.....................................................................................69
Bijzondere bevoegdheden....................................................................................70
Procedure................................................................................................................ 75
Algemeen............................................................................................................. 75
Reglementaire besluiten......................................................................................76
Beschikkende besluiten........................................................................................77
3
, Overdracht van bevoegdheden...............................................................................77
Op deelstatelijk niveau............................................................................................... 78
Bevoegdheden........................................................................................................ 78
Algemene bevoegdheden.....................................................................................78
Bijzondere bevoegdheden....................................................................................78
Procedure................................................................................................................ 79
Op Europees niveau................................................................................................... 79
Bevoegdheden........................................................................................................ 80
Algemene bevoegdheden.....................................................................................80
Bijzondere bevoegdheden....................................................................................80
Procedure................................................................................................................ 80
Op lokaal niveau......................................................................................................... 81
Bevoegdheden........................................................................................................ 81
Procedure................................................................................................................ 81
Bestuurlijke rechtshandelingen stellen..........................................................................81
Het bestuur................................................................................................................. 81
Het politieke bestuur............................................................................................... 81
Het niet-politieke bestuur........................................................................................81
Organisatievormen............................................................................................... 82
bevoegdheden (van niet-politieke besturen)........................................................83
aansturing via Ministeriële omzendbrieven..........................................................83
De bestuurlijke rechtshandeling.................................................................................84
Behoorlijk besturen....................................................................................................... 84
Openbaarheid van bestuur............................................................................................84
Taalgebruik door het bestuur........................................................................................85
Uitgangspunten van de bestuurstaalwetgeving..........................................................85
Basisregels van de bestuurstaalwetgeving.................................................................85
lokaal niveau: De diensten van de gemeentelijke besturen....................................86
De Vlaamse gemeenten.......................................................................................86
De Brusselse gemeenten......................................................................................86
deeltstatelijk niveau: De diensten van de deelstatelijke besturen...........................87
De Vlaamse overheid........................................................................................... 87
De Brusselse overheden.......................................................................................87
Federale niveau: De diensten van de federale besturen.........................................87
Toezicht op de naleving van de bestuurstaalwetgeving.............................................88
Deel 3: de bevoegdheidsverdeling....................................................................89
7 Gefedereerde bevoegdheden (p.235-274)...................................................89
De bevoegdheidsverdeling binnen belgië......................................................................89
De bevoegdheidsverdeling tussen de federale entiteiten...........................................89
Grondslagen van de bevoegdheidsverdeling...........................................................89
De autonomie en gelijkheid van de federale entiteiten........................................89
Het exclusiviteitsbeginsel.....................................................................................90
De materiële exclusiviteit..................................................................................90
De territoriale exclusiviteit................................................................................92
De bevoegdheden van de federale overheid...........................................................92
De toegewezen bevoegdheden............................................................................92
De horizontale residuaire bevoegheden...............................................................93
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper romeeverbeke. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,99. Je zit daarna nergens aan vast.