F Y S IO L O G IE V A N D E S L A A P
- REM-slaap
o Rapid eye movement
o Activiteitenpatroon hersenen lijkt op dat in waak – fluctuaties in hartslag en AH
o Atonie van spieren: uitzondering van hart en oog- en ademhalingsspieren
- Non-REM slaap
o 3 stadia
§ N1 = oppervlakkige slaap
§ N2
• Beginnende diepe slaap
• Geleidelijke verslapping van spieren
• Eerste optreden van trage activiteit in EEG
§ N3 =diepe slaap
• Trage hersenactiviteit op EEG
• Daling van hartslag en AH
- Recente studies
o Grote delen van de hersenen vertonen activiteitenpatronen van slaap, terwijl lokale
kenmerken van waak worden gezien
o Verklaring waarom bv bij slapeloosheid de pt de indruk heeft dat hij nauwelijks geslapen
heeft, terwijl slaaponderzoek meerdere uren slaap laat zien
- Slaap-waak ritme
o Gereguleerd door kernen in hypothalamus = circadiane klok
o Ritme van circadiaan systeem verandert in de loop van het leven = normaal
§ Adolescenten gaan later slapen
§ Ouderen hebben meer last van onderbroken nachtrust en dus dutjes overdag
o Verstoring circadiaans ritme = klachten optreden
§ Klachten met betrekking op slaapduur, slaapkwaliteit, slaaptiming, slaperigheid
overdag, cognitief functioneren en stemming
SLAAP METEN
- Gouden standaard = polysomnografie (PSG)
o Verschillende parameters meten met sensoren
§ Hersenactiviteit, spiertonus, oogbewegingen, AH aan neus/mond, borst en buik,
hartritme, zuurstofspanning in bloed
- Opbouw van slaap = hyponogram
o Kijken naar andere lichamelijke factoren (bv: AH) die de slaap (negatief) kunnen
beïnvloeden
- Afhankelijk van vraagstelling kan onderzoek worden vereenvoudigd of uitgebreid
o Polygrafie ipv polysomnografie => beoordeling van slaapfasen is niet mogelijk dan
o Extra EMG-beplakking, PCO2 meting en video-observatie
- Overige onderzoeken voor slaap-waakpatroon over lange tijd in kaar te brengen
o Slaap-waak dagboek
§ Registratie middels actigraaf (minicomputer in een polsband: registreert
bewegingen)
§ Aflezen hoe het er met de verdeling van activiteit over een etmaal voorstaat
, o Multiple Sleep Latency Test (MSLT)
§ Slaapdruk overdag inschatten
§ Onder standaard condities dmv registratie hersenactiviteit en oogbewegingen
gemeten hoelang het duurt voor iemand in slaap valt in een rustige omgeving
o Maintenance of Wakefulness test (MWT) en vigilantietesten
§ Geven indruk van alertheid
§ Via EEG-registratie in volkomen prikkelarme omgeving
§ Onderzoekpersoon moet wakker blijven
S L A A P S T O O R N IS S E N
- Slaap verstoord
o Merkt het in de nacht, maar ook overdag (minder goed functioneren)
- 4 hoofdklachten
o Te veel slaap
o Slaapgerelateerde ongewenst gedrag en bewegingen
o Te weinig slaap
o Slaap op het verkeerde moment
TE VEEL SLAAP
- Klachten van te veel slaap
o Slaperigheid overdag, ongewenst in slaap vallen, hoge slaapbehoeften
- Meest voorkomende reden = gedragsmatig structureel slaaptekort
o Ook aantal neurologische slaapstoornissen hebben verhoogde slaperigheid als
hoofdsymptoom = primaire hypersomnie
NARCOLEPSIE
- Bekendste vorm = narcolepsie met kataplexie
o Cellen in hypothalamus die hypocretine-1 produceren zijn verdwenen
§ Hypocretine = neuropeptidehormoon dat zorgt voor een goed evenwicht tussen
slaap en waken
§ Tekort hypocretine = fenomenen van slaap tijdens waak en ook fenomenen van
waak tijdens slaap
- Symptomen
o Hypersomnie
§ Overdag neiging tot korte slaapjes: wordt verkwikt wakker en kan weer even
verder
§ ’s nachts slechte slaap: maken in totaal dus niet meer slaapuren per etmaal
o Kataplexie
§ Plots wegvallen van spiertonus tijdens waak zoals ook bij de REM-slaap gebeurt
§ Tijdens waak uitgelokt door emoties: lachen, schrikken
§ Complete atonie = vallen bij volledig bewustzijn
§ Partiële atonie = bv alleen knikkende knieën moeite om hoofd rechtop te houden
of controleverlies spieren aangezicht
§ Onderscheid met focale epilepsie met bewustzijnsdaling kan moeilijk zijn
o Slaapgerelateerde (hypnagoge) hallucinaties
§ Levensechte, meestal onaangename en beangstigende droomachtige
gewaarwordingen op grensgebied van waak en slaap
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper katoendegroote. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.