Inleiding
Naar aanleiding van een e-mail die u op 11 januari 2022 heeft ontvangen waarin een nieuw
beleid rondom de verschijningsvorm van COV’ers werd aangekondigd, heeft u ons namens
de AVO om advies gevraagd. In deze notitie zal ik antwoord geven op uw adviesvraag,
namelijk wat de mogelijkheden zijn voor de AVO om het GVB te bewegen het beleid rondom
de uiterlijke verschijningsvorm van COV’ers aan te passen of terug te draaien. Voor het
geven van een deugdelijk advies zal ik eerst moeten bepalen of het GVB gerechtigd is om in
zijn beleid instructies te geven over het uiterlijk van COV’ers tijdens werktijd. Om deze vraag
te beantwoorden, zal ik antwoord geven op twee deelvragen, te weten: kan het GVB
instructies geven over het uiterlijk van de COV’ers tijdens werktijd en moeten de COV’ers
zich houden aan de instructies van het GVB? In de beoordeling zal het duidelijk worden dat
het GVB wel gerechtigd is instructies te geven over het uiterlijk van de COV’ers, behalve
over tatoeages.
In deze notitie zal ik beginnen met het benoemen van de relevante feiten. Daarna bespreek
ik de wet- en regelgeving die in uw geval van toepassing is. Vervolgens koppel ik in de
beoordeling de relevante feiten aan de wet- en regelgeving en zal ik u ten slotte een advies
geven.
Feitenrelaas
Allereerst zal ik de relevante feiten in uw situatie weergeven. Verder zullen we deze feiten
later in de adviesnotitie koppelen aan de relevante wet- en regelgeving.
U bent sinds augustus 2021 lid van de Amsterdamse Vakorganisatie voor
Openbaarvervoersmedewerkers (AVO).
Op 11 januari 2022 ontvingen alle COV’ers een e-mail van de directeur van het GVB. Hierin
werd meegedeeld dat als gevolg van interne signalen uit 2021 over de behoefte aan een
beleid rondom de verschijningsvorm van COV’ers, een nieuw beleid was gemaakt, het Beleid
Uiterlijk Verschijningsvorm COV’ers. Tatoeages en piercings mochten niet meer zichtbaar
zijn of gedragen worden onder werktijd.
Een COV’er oefent een functie uit als buitengewoon opsporingsambtenaar (BOA) en oefent
dus openbaar gezag uit. In het beleid geeft het GVB aan dat om gezag uit te stralen een zo
neutraal mogelijk uiterlijk past, zodat reizigers in het contact met COV’ers neutraliteit en
veiligheid ervaren en dat dit belangrijk is voor de veiligheid van iedere COV’er.
Naar aanleiding van het beleid zijn er in totaal 33 klachten binnengekomen bij de AVO van
COV’ers die daarbij hebben aangegeven zelf tatoeages te hebben en daarmee nooit
problemen te hebben gehad. Ook geven veel COV’ers aan dat reizigers nooit klachten
hebben over zichtbare tatoeages en juist complimenten geven, als ze er al iets over
opmerken.
, Juridisch kader
Om te kunnen bepalen of het GVB gerechtigd is in zijn beleid instructies te geven over het
uiterlijk van COV’ers tijdens werktijd, is het van belang om de relevante wet- en regelgeving
te bespreken. In dit hoofdstuk zal ik twee rechtsvragen stellen die ons zullen helpen in de
beoordeling een antwoord te geven op de deelvragen die in de inleiding genoemd zijn.
Ten eerste zal ik bespreken wanneer een werkgever instructies kan geven over het uiterlijk
van zijn werknemers tijdens werktijd. Verder zal ik bespreken in hoeverre een werknemer
verplicht is zich te houden aan instructies van de werkgever.
Redelijkheid en billijkheid
Ten eerste zullen we de vraag beantwoorden wanneer een werkgever instructies kan geven
over het uiterlijk van zijn werknemers tijdens werktijd. Om deze vraag te kunnen
beantwoorden bekijken we allereerst artikel 7:611 BW. In dit artikel zien we dat de werkgever
en de werknemer zich als een goed werkgever en goed werknemer moeten gedragen. Dit
wordt goed werknemer- en werkgeverschap genoemd.
Verder zien we in de vakliteratuur1 dat artikel 7:611 BW de basis is van de redelijkheid en
billijkheid. Als de ondernemer eisen aan het uiterlijk of de kleding van zijn werknemers wil
stellen, moet hij zich houden aan de eisen van de redelijkheid en billijkheid. Bij het bepalen
of er sprake is van redelijkheid en billijkheid zijn de functie van de werknemer, de vraag of de
eisen noodzakelijk zijn voor het juist uitvoeren van de functie en de maatschappelijke
opvattingen belangrijk.
Uit een evaluatie van de politie over uiterlijke versieringen binnen de politie is gebleken dat
voor de burgers de professionele houding en het gedrag van de politiemedewerkers
belangrijk zijn. Het zichtbaar dragen van tatoeages zorgt niet voor een grotere afstand naar
de burger toe. Daarnaast vinden de medewerkers het vooral belangrijk wat de
omstandigheden zijn en wat de afbeelding van de tatoeage is. Zij vinden dat de tatoeage niet
mag leiden tot het veroorzaken van ergernis. 2
Ook is van belang welk effect de regels hebben op het privéleven van een werknemer. Zo
heeft het verbieden van tatoeages op plaatsen die niet gemakkelijk afgedekt kunnen worden,
grotere gevolgen voor het privéleven van een werknemer dan regels over het dragen van
bepaalde kleding. Kleding kan namelijk worden omgewisseld en tatoeages niet. Zulke regels
over tatoeages zullen dus alleen toegestaan zijn als de werknemer zijn werk niet meer kan
doen zoals het hoort.3
Rechten en plichten
Nu zullen we de vraag beantwoorden in hoeverre een werknemer verplicht is zich te houden
aan instructies van de werkgever. Hiervoor bekijken we allereerst artikel 7:660 van het
Burgerlijk Wetboek. Dit artikel geeft aan dat de werknemer zich moet houden aan regels van
de werkgever over het doen van zijn werk en aan regels die ervoor zorgen dat alles in de
onderneming goed verloopt. Een voorwaarde hiervoor is dat die regels binnen de grenzen
van de arbeidsovereenkomst of de algemeen verbindende voorschriften moeten vallen. De
1
ArbeidsRecht. Maandblad voor de praktijk, Voorschriften over kleding en uiterlijk
2
Halfjaarbericht Politie najaar 2019, passage Gedragscode lifestyle-neutraliteit op pagina 27
3
S. Renssen. Tattoos. Vrijheid van meningsuiting anno 2018. NJB 2018/1760
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper chiaratenhaaf. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.