Een uitgebreide samenvatting van het vak religie, levensbeschouwing en zingeving gegeven door Jeroen Knaeps in het 3e van Toegepaste Pscyhologie TM Antwerpen. Aangezien de meeste studenten dit vak volledig zelfstudie moeten doen, is het handig om een samenvatting te hebben op voorhand. Ik behaalde ...
RELIGIE, ZINGEVING EN
LEVENSBESCHOUWING
GEDOCEERD DOOR JEROEN KNAEPS
NELE THYS
, Deontologie
1. Moreel of ethisch dilemma
Deontologie is ethiek toegepast
op het werk van de hulpverlener
1.1. Inleiding
Het doen van diagnostiek en begeleiding = grote verantwoordelijkheid
Grote impact hebben op het zelfbeeld en levenskeuzes van de cliënt en/of zijn familie.
à Begeleiding en diagnostiek dienen daarom zorgvuldig te gebeuren
à met grote aandacht voor het welbevinden van de betrokken individuen.
Door grote verantwoordelijkheid à noodzaak om morele waarden en normen naleven, daarom
werd de deontologische code opgesteld
Deontologische code = plichten voor de beroepsgroep/regels die nageleefd zouden moeten worden
Maar deze regels bieden niet op elke vraag antwoord
à In de hulpverlening ondervinden hulpverleners ethische dilemma’s.
Ethische dilemma’s = situaties waarin we niet weten wat het beste is omdat er verschillende normen
en waarden botsen en de ‘regeltjes’ geen uitkomst bieden
Waarden (idealen) Normen (gedragsregels)
Eerlijkheid Niet liegen
Privacy Anderen niet filmen zonder toestemming,
geen geheimen doorvertellen
Respect Niet achter iemands rug spreken
Ethisch reflecteren = kritisch nadenken over je eigen waarden en normen
1.1.1. Voorbeelden van moreel ethische dilemma’s
• Een klant die werknemers zoekt vraagt jou te discrimineren en enkel mannen door te sturen
voor sollicitaties. Zal je dit doen?
• Een minderjarige cliënt vertelt jou als stagiair in vertrouwen dat het thuis niet goed gaat.
Mag jij dat dan doorgeven aan je stagementor?
• Op het einde van een begeleiding krijg je van een cliënt een doos pralines aangeboden.
Neem je deze aan?
• Een cliënt stuurt je een vriendschapsverzoek op Facebook. Is er iets op tegen om dat te
accepteren?
• Je hoort van een cliënt dat een andere consulent fouten gemaakt heeft. Mag, of moet, je
daar iets van zeggen?
1
, • Een minderjarig meisje is ongewenst zwanger. Ze vraagt of je met haar meegaat naar de
abortuskliniek. Ga je mee? Ook als je teamleden niet akkoord zijn?
• Jurre (48 jaar) is opgenomen in het PZ waar jij werkt. Jurre heeft geprobeerd de woonkamer
in brand te steken. In het PZ denken jullie aan een psychose, Jurre is momenteel nog niet
aanspreekbaar. Zijn vrouw wil duidelijkheid over wat er aan de hand is.
In het voorbeeld van Jurre:
Wat vertel je tegen de vrouw? Je weet niet of jurre akkoord is met het delen van informatie
Wel zeggen:
- tegen de wet (want Jurre is volwassen en beslist welke info doorgegeven wordt)
- mogelijks is Jurre later (on)tevreden
Niet zeggen:
- mentaal zwaar voor de vrouw
- mogelijks is Jurre later (on)tevreden
Bij een moreel of ethsich dilemma mekrt de hulpverlener dat hij/zij gebonden is aan persoonlijke
waarden en beroepsethische normen, die in dat specifieke geval niet te verenigen zijn (de waarden
botsen):
- een intuïef en gewrongen gevoel
- enkele normen, waarden en/of juridische aspecten zijn niet te verenigen
1.2. Moreel versus praktisch dilemma
• Moreel dilemma = Wat zou ik hier moeten doen?
- minstens 2 alternatieven waaruit gekozen moet worden
- alternatieven hebben te maken met waarden en normen. Het gaat dus niet om de vraag
hoé je iets moet aanpakken.
- een dilemma voor jou al pc.
- een dilemma voor een concreet individu, niet voor ‘psychologisch consulenten in het
algemeen’
• Praktisch dilemma = ik weet wat ik moet doen, maar hoe?
- je weet niet hoé je een situatie gaat aanpakken
- bijv. bij Jurre: je hebt beslist dat je geen info aan de vrouw zal geven. Hoe ga je dit
aan haar vertellen?
Om een moreel ethisch dilemma op te lossen moet je ethisch kunnen reflecteren. Hiervoor heb je
nodig:
- theoretische kennis
- Wettelijke kennis
- Zelfkennis
- Attitude
2
, 2. Drie domeinen in de beroepsethiek
In een ethisch dilemma zitten 3 luiken, die je nodig hebt om uit het dilemma te geraken.
2.1. Juridisch luik
Juridisch luik = ‘plichtenleer’
Juridische luik is ontstaan omdat hulpverleners een enorme verantwoordelijkheid hebben.
Daarom: deontologische code:
• richtlijnen en plichten
• basisprincipes van de dc:
• Beroepsgeheim en discretieplicht
• Respect voor de waardigheid van een cliënt
• Verantwoordelijkheid
• Competentie
• Integriteit
Naast de deontologische code zijn er nog een aantal richtlijnen
2.1.1. Juridische richtijnen
• Professionele richtlijnen
• Wetten rond minderjarigen
- Decreet rechtspositie minderjarigen in de integrale jeugdhulp
- Rechten van de minderjarigen
-…
• Wet patiëntenrechten
• Wet op de privacy en AVG*
- Bewaren en bewerken van informatie
*AVG is een wet die het bedrijven moeilijker om jouw gegevens te gebruiken zonder toestemming
van jou (bijv. op google: toestemming vragen om locatie weer te geven, cookies accepteren)
2.1.1. Belang juridisch luik
1. Biedt duidelijkheid over rechten en plichten voor alle partijen
2. Zorgt voor bescherming van cliënten
3. Biedt houvast (wanneer we als hulpverlener niet weten wat te doen)
MAAR wetten en regels
• ‘Lopen altijd achter de feiten aan’
Bijv. er komt pas een regel wanneer er iets misloopt/na de feiten
• Kunnen nooit op alle situaties worden toegepast: unieke situaties en persoonlijk aanvoelen
Elke persoon is uniek, elke situatie is uniek à kan niet in een wet gegoten worden
• Impliceren vaak een conflictsituatie
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nelethys. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
