TERMINOLOGIE
Als er 1 of 2 letsels zijn = letsel ó als het meer veralgemeend is = eruptie of rash
Elementaire letsels
à Redeneren in 3 lagen: epidermis, dermis en subcutaan vetweefsel
- Letsel bekijken + voelen: eerst kijken of een letsel vlak of verheven is
o Macula = volledig vlak letsel à doet er niet toe welke kleur het heeft
o Papula = klein verheven letsel, normaal < 5mm (vaste verhevenheid)
o Nodule = als het groter en geïnfiltreerd is
o Plaque = niet echt geïnfiltreerd en groter dan een papel (lichtjes geïnfiltreerd)
- Meeste letsels zijn rood maar er zijn ook andere kleuren, verschillende schakeringen mogelijk
à belangrijk om met die schakering van het rood ook rekening te houden (licht ó heel
donker)
- Blaar
o Vesikel = kleine blaar = letsel < 5mm met helder vocht
§ ! Blaar is gelegen in de epidermis of dermis
o Blaar = grote vesikel
- Pustel = als er pus in zit à pustel betekent niet infectie! Je kan steriele fistels hebben
- Cyste = holte met een epitheliale aflijning
- Kwaddel = letsels die je ziet bij urticaria, verheven letsels (= urticariaire kwaddels)
- Meeste letsels schilferen à 2 grote verschillen:
o Fijne schilfering: pityriasiform
o Dikke schilfers = psoriasiform
- Huid = contact met de buitenwereld dus hierbij kan veel mislopen à huid kan gekwetst
worden
o Erosie = oppervlakkig defect, zonder extensie naar de dermis à zolang het letsel zich
in de epidermis bevindt, gaat er geen litteken overblijven
o Ulcus = diepere versie, hierbij wel litteken
- Keratose = verhoornde verdikking van de huid
- Lichenificatie =door chronische krabben krijg je een verdikte huid waardoor je de huidlijnen
beter gaat zien
- Purpura = extravasatie van bloedcellen, geeft een roodpurpere verkleuring van de huid à !!
onmiddellijk de reflex hebben om erop te drukken om te kijken of het wegdrukbaar is of niet
o Purpura ¹ niet wegdrukbaar
- Telangiëctasieën = gedilateerde dermale bloedvaten
- Striae = atrofische lineaire letsels van de huid (= striemen)
1
,DERMATOLOGISCH ONDERZOEK
Anamnese
à Veel verbanden met andere organen, dus veel vragen stellen!
- Klacht moet juist geformuleerd zijn, je moet de patiënt hierbij helpen:
o WANNEER is het begonnen? Voor alles heb je evolutie maar je kan ook letsels
hebben die evolueren à is het letsel vers of bestaat het al een tijd
o WAAR begonnen: dermatologische aardrijkskunde à ligging van letsels geeft een
aanleiding naar diagnose
§ Bv letsels op de romp geven een ander verhaal dan letsels op de ledematen
o EVOLUTIE van het letsel: bij die letsels zie je verschillende evolutiestadia
o JEUK? Heel veel vragen over stellen
§ Patiënten die ’s nachts wakker worden van de jeuk à dan ben je zeker dat
het belangrijke jeuk is
à Medische voorgeschiedenis
- Vorige huidziekten?
- Atopie? Conjunctivitis, astma die gelinkt zijn
- Interne pathologie à huid = spiegel van wat er intern gebeurt
o Aantal pathologieën die extern beginnen en die signaal geven dat er intern iets
gebeurt
o Als je een symmetrische eruptie ziet à intern tot het tegendeel bewezen is!! (bv
medicamenteus)
§ Als het asymmetrisch is waarschijnlijk door een uitwendige factor
à Gegevens betreffende werk en hobbies
- Heel belangrijk! Zeker naar allergieën toe
à Familiale voorgeschiedenis
- Atopie
- Hereditaire syndromen
à Medicatiegebruik
- Bijsluiter van een medicament à staat bijna altijd op dat er ook huidproblemen kunnen
optreden op verschillende wijze
o Belangrijke vraag die je goed moet stellen à specifiek bevragen!
o Niet denken dat de patiënt het op een gouden plateau gaat aangeven à bv
vitamines, pil, kruidenthees behoren niet altijd tot het antwoord van de vraag
2
, Klinisch onderzoek
à Met de nodige tact zien dat je alles te zien krijgt van de patiënt, hangt ook af van wat ze vertellen
en van de differentiaal diagnose die je aan het opbouwen bent
- Beschrijving van de elementaire letsels: beginnen met de kleur, denken aan schilfering en of
het goed omschreven is of niet
o Duidelijke aftekening ó vage contour à zorgt ook voor verfijning van de diagnose
- Monomorf of pleomorf
o Monomorf = 1
o Pleomorf = meerdere
o Alle letsels dezelfde vorm of verschillende vormen op de huid?
- Configuratie:
o Lineair aspect = lijnvormig
o Anulair = ringvormig
o Gegroepeerd
- Koebner fenomeen: lijst van differentiaal diagnoses wordt dan heel kort want maar enkele
pathologieën die dit hebben
o Typische pathologie die je ziet op recente littekens
o Psoriasis is 1 van de enige à op een litteken kan je psoriasis zien
- Distributie: groot verschil of iets alleen voorkomt op het hoofd, of hoofd en nek, alleen op de
ledematen, … à heel belangrijk! Zo zal je gemakkelijk differentiaal diagnoses kunnen
afvinken
- Symmetrie: bij een eruptie kijken of het symmetrisch is of niet
- Groot verschil tussen strekzijde en de plooizijde
- Hoofd- en nekzone
- Zeker in de zomer kijken of het voorkomt aan blootgestelde delen à bv fotosensibele
medicatie dan zie je het op blootgestelde delen
- Nagels, haren en mucosa
3
, PSORIASIS
= chronische, niet infectieuze, inflammatoire pathologie à kan je niet genezen maar we kunnen
patiënten ondertussen met veel medicatie begeleiden
- Epidemiologie: minstens 2% van de bevolking (bij ons zelfs 3%) à gelijk verdeeld over
mannen en vrouwen
- Etiopathogenese:
o Enerzijds epidermis die op hol slaagt zodanig dat je enorme epidermale
celproliferatie krijgt die verantwoordelijk is voor de schilfering EN dieprode
pathologie die wijst op inflammatie
§ DUS inflammatie en celproliferatie behandelen!
o Genetische component maar die niet bv autosomaal dominant is à ongelijk
genetisch patroon, gaat niet altijd van generatie op generatie
- 2 grote periodes in het leven wanneer psoriasis begint: rond 30-30j en rond 50-60j
o Erfelijke component ligt veel meer bij de patiënten die rond de 20-30j beginnen dan
diegene rond 50-60j
o Rond 20-30 en rond 50-60
- Uitlokkende factoren:
o Speciale vorm: streptokokken angina bij volwassenen à psoriasis guttata
o b-blokkers, lithium en anti-malariamedicatie
§ Als patiënt al jaren een b-blokker krijgt en dan psoriasis krijgt KAN NIET à er
moet een zekere chronologie zijn (alleen als net begonnen met b-blokker)
o Heel stressgevoelig: psychologische of fysische stress kan zich weerspiegelen in een
opstoot bv na operatie, auto-ongeval
- Kliniek:
o Plaque psoriasis: scherp afgelijnde, dieprode plaques met een dikke witte schilfering
à heel duidelijk!
o Symmetrisch: je ziet bijna het spiegelbeeld tussen links en rechts
o Knieën en ellebogen (strekzijde), lage rug en schedelhuid = 4 typische locaties van
psoriasis
à Andere klinische vormen:
- Plaque psoriasis = psoriasis fungaris = meest klassieke vorm
- Psoriasis guttata = druppelvormige à kleine psoriasis plaques maar hebben dezelfde
karakteristieken als de grote plaques
- Psoriasis inversa = diegene die zich niet houdt aan de regels à gaat juist in de
lichaamsplooien voorkomen!
- Kan zich ook solitair presenteren
- Palmoplantaire vorm = vorm die enkel beperkt is tot handpalmen en voetzolen =
- Pustuleuze vorm: geen plaque maar wel psoriasiforme achtergrond
o Gelokaliseerde vorm
o Veralgemeend à zware pathologie, koorts, regelmatig opgenomen (komt weinig
voor)
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper pauliena. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €19,99. Je zit daarna nergens aan vast.