Antropologie kennisclips; H2, 7, 9, 10, 12, 13, 14, 15
Inhoud
Antropologie kennisclips; H2, 7, 9, 10, 12, 13, 14, 15.............................................................................1
Hoofstuk 2 – Het ontstaan van de diverse samenleving in de Nederlandse en Belgische context.........4
Unieke vaardigheden antropoloog.................................................................................................4
Opdracht van Social Work..............................................................................................................4
Cultuur is…......................................................................................................................................4
Cultuur als zuurstof:.......................................................................................................................4
Het ontstaan van de diverse samenleving......................................................................................5
Migratie door de tijd.......................................................................................................................5
Arbeidsmigranten uit Midden- en Oost EU landen (MOE-landen)..................................................5
Het nieuwe migratielandschap.......................................................................................................5
Vervolg: onvrijwillige migratie........................................................................................................5
Voorbeelden emancipatiebewegingen...........................................................................................5
Conclusie hoofdstuk 2:...................................................................................................................6
Hoofdstuk 14 – Migratie.........................................................................................................................6
Hoe gaan we om met integratie en migratie in de NL samenleving...............................................6
Unieke vaardigheden antropoloog.................................................................................................6
Hoofstuk 13 – Seksuele en genderdiversiteit, in het spectrum van intersectionaliteit...........................8
Inleiding..............................................................................................................................................8
Cis(gender).........................................................................................................................................8
LHBTI+ en intersectionaliteit..............................................................................................................8
Emancipatiebewegingen feminisme...................................................................................................8
Emancipatiebeweging........................................................................................................................8
LHBTI+................................................................................................................................................9
LHBTI+................................................................................................................................................9
Bi, coming-in/out................................................................................................................................9
De media en rolmodellen...................................................................................................................9
Veiligheid en acceptatie.....................................................................................................................9
Hoofdstuk 15 – Beeldvorming en media..............................................................................................10
Communicatie..................................................................................................................................10
Beeldvorming...................................................................................................................................10
Attitude bestaat uit drie componenten............................................................................................10
Uitsluitingsmechanismen in de media en de maatschappij..............................................................10
1
, De rol van de media en de journalistiek...........................................................................................10
Media...............................................................................................................................................11
Journalistiek......................................................................................................................................11
Hoofdstuk 7 – Capabilitybenadering: wat kan een mens zijn en worden?...........................................12
Martha Nussbaum............................................................................................................................12
Menselijke waardigheid....................................................................................................................12
De capabilitybenadering: handvatten voor sociaal werk..................................................................12
Martha Nussbaum............................................................................................................................12
Amartya Sen en Martha Nussbaum kritiek op:.................................................................................12
Kwaliteit van leven...........................................................................................................................12
Capability Approach (CA): drie kernideeën.......................................................................................12
De 10 capabilities in een notendop..................................................................................................12
Functionings.....................................................................................................................................13
Resources.........................................................................................................................................13
Capabilitybenadering in sociaal domein...........................................................................................13
Tot slot…...........................................................................................................................................13
Hoofdstuk 9 – Diversiteitsbewuste communicatie...............................................................................14
TOPOI...............................................................................................................................................14
Hoofdstuk 10 – Participatie, toegankelijkheid en inclusie....................................................................15
Participatie.......................................................................................................................................15
Drie doelstellingen bij meedoen.......................................................................................................15
Meedoen en meedenken.................................................................................................................15
Toegankelijkheid...............................................................................................................................15
Sense of belonging............................................................................................................................16
Cultuur..............................................................................................................................................16
Laagdrempeligheid...........................................................................................................................16
Inclusie..............................................................................................................................................16
Community Art: 4 kernkwaliteiten...................................................................................................16
Hoofdstuk 12 – Religie, op het snijpunt van persoon, beroep en samenleving....................................17
Inhoud..............................................................................................................................................17
Inleiding............................................................................................................................................17
Cultuur..............................................................................................................................................17
De rol van symbolen, rituelen en traditie.........................................................................................17
Overgangsrituelen............................................................................................................................17
Overeenkomsten Jodendom, christendom, islam............................................................................18
Hindoeïsme en boeddhisme.............................................................................................................18
2
, Humanisme......................................................................................................................................18
Andere vormen.................................................................................................................................18
Levensbeschouwing..........................................................................................................................18
Maatschappelijke ontwikkelingen....................................................................................................18
Arbeidsmigranten.............................................................................................................................18
Jongeren en identiteitsontwikkeling.................................................................................................19
Vandaag de dag….............................................................................................................................19
Zelfbeschikking en vrijheid...............................................................................................................19
Sociale levenskunst...........................................................................................................................19
Normatieve professionalisering........................................................................................................19
Oefenvragen.........................................................................................................................................21
3
,Hoofstuk 2 – Het ontstaan van de diverse samenleving
in de Nederlandse en Belgische context
Antropologie is de studie van menselijke culturen, waarbij de onderzochte cultuur meestal een
andere cultuur is dan die van de antropoloog zelf. Antropologen willen graag begrijpen hoe
samenlevingen geordend zijn en hoe mensen betekenis geven aan zichzelf en de wereld om hen
heen. En dat doen ze door te proberen zo dicht mogelijk ‘in’ die cultuur te komen.
- Menskunde
- Maakt gebruik van andere wetenschappen
- Holistische benadering (kijken naar het hele plaatje)
- Ontwikkeling naar de mensheid
- Door langdurig contact (bv participerend observeren) leert de antropoloog begrijpen en
invoelen en hoe anderen leven: nadruk op beleving, ervaring, percepties, constructies:
bottom-up perspectief
- Unieke rol van cultuur
Unieke vaardigheden antropoloog
1. Chaos ordenen en betekenis geven
2. Het onzichtbare zien (taal geven aan vanzelfsprekende normen, lichaamstaal, energie, hoe
geven ze vorm aan hun fysieke ruimte)
3. Interne logica begrijpen
4. Etic perspectief (Werkt de antropoloog naar toe: het mozaïek van alle microverhalen, die
uiteindelijk grotere patronen vormen die iets zeggen over de samenleving.)
5. Verandering begeleiden (helpt nieuwe betekenissen duidelijk te maken)
6. Luisteren naar alle stemmen in een sociale context (Kijken ook naar de minderheden van de
samenleving)
Antropoloog probeert zijn eigen oordeel buiten beschouwen te laten en te kijken wat het voor de
mensen zelf oplevert. Die wil ze zo goed mogelijk begrijpen en daaruit patronen ontdekken en die
structuren inzichtelijk maken.
Opdracht van Social Work
“Principes van sociale rechtvaardigheid, mensenrechten, collectieve verantwoordelijkheid en respect
voor diversiteit staan centraal in sociaal werk”
Cultuur is…
- … het geheel van veronderstellingen, opvattingen, waarden, normen en de materiele
uitdrukking ervan die in de samenleving of groep gedeeld en overgeleverd worden.
- … de mentale programmering = ‘de software of the mind’
- Met een ‘eigen’ cultuur vormen mensen zich een eigen identiteit en onderscheiden ze zich
van andere groepen
Cultuur als zuurstof:
1. Cultuur is de context die mensen vormt zondedr zich er bewust van te zijn
2. Het bevat niet één vaste kern: verschillende componenten
3. Cultuur beïnvloeden mensen, maar mensen kunnen de cultuur ook zelf beinvloeden
4. Verschillende culturen kunnen met elkaar botsen maar kan ook dat mensen zaken van elkaar
overnemen of mengen.
4
, Het ontstaan van de diverse samenleving
- Globalisering: proces van wereldwijde economische, politieke en culturele integratie
- Glokalisering: Lokale identiteit wordt steeds belangrijker: stad als thuisbasis, wereld als
speelveld
- Digitalisering en technologisering bevordert diversiteit door context met de ‘hele’ wereld
Diversiteit: “de verscheidenheid van mensen gevormd door aspecten als: taal, leeftijd, afkomst en
verblijfsduur, seks, woonplaats, sociaal-economische positie, status, unieke eigenschappen,
levensbeschouwing”
Onze samenlevingen zijn nooit homogeen geweest, migratie is van alle tijden. Migratiestromen
kleuren onze hedendaagse samenleving, 223 herkomstlanden in NL.
Migratie door de tijd
- Ontdekkingsreizigers
- VOC & Kolonialisme
- Dekolonisatie (na WOII)
Indische Nederlanders, Molukkers, Surinamers, Antillianen en Arubanen
- Gastarbeiders, arbeidsmigranten, kennis- en diplomamigranten
- 4.086.138 Nederlanders met migratieachtergrond (p.24)
Arbeidsmigranten uit Midden- en Oost EU landen (MOE-landen)
- Uitbreiding EU in 2004 – 2007
- 316.095 mensen uit de “MOE-landen”
- 156.545 migranten uit Zuid-Europa (Griekenland, Italië, Portugal en Spanje)
Het nieuwe migratielandschap
- Door interconnectiviteit: steeds meer mensen worden niet langer door één nationaliteit of
identiteit gedefinieerd transnationaliteit
- Transmigratie “complexe patronen van meervoudige migratie” (contacten in verschillende
landen)
- WRR spreekt van ‘nieuwe bril’ voor toenemende complexiteit
- Vormen van migratie:
Vrijwillige migratie Op vrijwillige basis ergens anders gaan wonen
Semivrijwillige migratie ergens anders gaan wonen omdat er bij de huidige
plek geen toekomstperspectief ziet
Onvrijwillige migratie veiligheid van het leven staat op het spel
Vervolg: onvrijwillige migratie
- Vluchtelingenverdrag
- Het verschil tussen een vluchteling (zonder verblijfsvergunning) en een asielzoeker (met
verblijfsvergunning)
- In 2018 waren er wereldwijd 70,8 miljoen mensen op de vlucht
- Noodzaak van emancipatiebewegingen: Strijd voor “het vrijkomen van vroegere beperkende
bepalingen en het verkrijgen van gelijke rechten”
Voorbeelden emancipatiebewegingen
- SOS Moria: Enorme hoeveelheid vluchtelingen die op Griekse eilanden in Kampen verbleven
- Feminisme: strijd om abortuswet, pil
- LHBTI+ beweging: opkomen voor alle rechten voor iedereen met welke seksuele voorkeur
dan ook
5
