Gezondheidscommunicatie
Inhoudsopgave
Gezondheidscommunicatie............................................................................................................................ 1
Hoorcollege 1 – Inleiding......................................................................................................................................1
Hoorcollege 2 – voorspellen en beïnvloeden van gezondheidsgedrag.................................................................3
Hoorcollege 3 – Risicocommunicatie en media-effecten......................................................................................9
Hoorcollege 4 – Risicogroepen en individuele verschillen..................................................................................12
Hoorcollege 5 – Arts-patiënt communicatie.......................................................................................................16
Hoorcollege 6 – Placebo en nocebo....................................................................................................................21
Hoorcollege 1 – Inleiding
Gezondheid ‘’a state of complete physical, mental and social well-being and not merely the
absence of disease of infirmity’’
Positieve gezondheid ‘’Gezondheid is het vermogen van mensen zich aan te passen en eigen
regie te voeren in het licht van fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven’’
Gezondheidscommunicatie ‘’a multifaceted and multidisciplinary approach to reach different
audiences and share health-related information with the goal of influencing engaging, and
supporting individuals, communities, health professionals, special groups, policymakers and
the public to champion, introduce, adopt, or sustain a behaviour, practice or policy, that
will ultimately improve health outcomes’’
Multifaceted – Massamedia, gespreksvoering, online
Multidisciplinair – verschillende disciplines werken onafhankelijk van elkaar aan vraagstuk,
bijvoorbeeld gedragswetenschappen, artsen, communicatiewetenschappers werken aan
verslavingsvraagstukken
Interdisciplinair – verschillende disciplines werken samen aan HPV vraagstuk, bijv. RIVM:
epidemiologen en communicatiespecialisten
Trans disciplinair – verschillende disciplines
Paradigma’s – manieren van kijken naar de wetenschap
Realisme: er bestaat 1 objectieve werkelijkheid die je met empirisch onderzoek kunt
vaststellen
Constructivisme: er zijn verschillende subjectieve, sociaal geconstrueerde werkelijkheden.
‘’De werkelijkheid’’ bestaat niet.
Kwalitatieve en kwantitatieve methoden
Experiment, survey, observatie, inhoudsanalyse, interview.
,Beste fit met onderzoeksvraag bepaalt kwaliteit uitkomt, niet de methode an sich.
GROEPSOPDRACHT: je mag echt het aantal pagina’s niet overschrijden!!
, Hoorcollege 2 – voorspellen en beïnvloeden van gezondheidsgedrag
Campagnes
Doel: overtuigen
Doelgroep: risicogroepen, Nederlandse bevolking
Medium: massamedia
1. Determinanten van gezondheidsgedrag (belangrijke modellen en kernconstructen)
2. Het veranderen van gezondheidsgedrag (welk construct target je in een campagne)
Het plannen van een campagne: aandachtspunten
1. Voer vooronderzoek uit (literatuurstudie, focusgroepen met doelgroep)
2. Gebruik theorie als basis
3. Segmentatie doelgroepen
4. Target je boodschap op de doelgroepen
5. Plaats boodschap in strategische communicatiekanalen
6. Voer een procesevaluatie uit
7. Voer een effect-evaluatie uit
Voorspellers van gezondheidsgedrag
- Vanwaar die interesse?
- Socio-demografische voorspellers van gedrag (opleiding, sekse, leeftijd, cultuur) zijn
niet makkelijk te veranderen
- Idem voor biologische/genetische factoren
- Mensen opleggen ergens mee te stoppen werkt niet
- Gericht op bewust, beredeneerd gedrag
- ‘’If you want to know why people behave a certain way, just ask them’’
- Socio-cognitieve factoren kun je wel veranderen
Om gedrag te veranderen, moet je eerst achterhalen wat mensen beweegt
Theory of Planned Behaviour (Ajzen, 1988)