Probleem 4
Leerdoelen:
Vignet 1:
- Waarin onderscheidt het behaviourisme zich van de andere stromingen?
- Waarom is het behaviourisme zo populair in de VS?
- Waar vinden we de principes van Skinner terug?
Vignet 2:
- Wat zijn de voorlopers van het behaviourisme?
o Darwin, Hume, De La Mettrie, Descartes, Aristoteles
Vignet 3:
- Waarom werd het behaviourisme ondermijnd?
Bronnen: Hergenhann, Thorne & Henley, Richards
Het Behaviorisme en Watson
Behaviourisme: gedrag wordt bepaald door externe stimuli
John B. Watson (1878-1958)
- Wilde gedrag voorspellen en controleren. Was tijdens zijn studie in Chicago
geinteresseerd in het werk van Hume. De meeste invloed op Watson kwam van James
Angell en Jacques Loeb:
o Jacques Loeb (1859-1924); Loeb was fysioloog en kwam met tropsime gedrag
van simpele organisme is automatisch opgewekt aan de hand van stimuli. Bijv bij
planten, deze draaien automatisch naar het licht van de zon toe. Bij dit gedrag zijn
geen mentale processen nodig, het gaat puur om de stimulus en de structuur van
het organisme. Volgens Watson was deze theorie ook op mensen toepasbaar.
o James Angell; door de invloed van Angel ging Watson (1901) het leerproces van
de witte rat onderzoeken. Hij leerde veel over het gedrag van de rat en ontdekte dat
het gedrag van de rat bepaald werd door sensaties van de spieren (exp met ratten
in een doolhof). Dit was een belangrijke ontdekking voor zijn latere theorie. Verder
was Watson van mening dat; “Als je ratten kunt begrijpen zonder introspectie, dan
moeten we mensen toch ook op die manier kunnen begrijpen”. Hierdoor liet hij
introspectie ook min of meer vallen.
- Overeenkomsten met de Russische Objectieve Psychologie:
Tijdens de ontdekking van de Russische objectieve psychologie door Watson,
ondersteunde hij de ideeën van deze stroming. Dit doordat:
o Beide wezen introspectie af.
o Beide wezen het mentalisme af, d.w.z. ze vonden niet dat gedrag veroorzaakt werd
door het bewustzijn. De geest was alléén een fenomeen dat soms meeging met
bepaalde fysiologische reacties, ook wel epiphenomenon genoemd.
- Verschillen met de Russische Objectieve Psychologie:
o Sechenov en Pavlov probeerden door hun fysiologische insteek ook de
hersenprocessen te verklaren.
o Watson werd minder geïnteresseerd in fysiologie en meer geïnteresseerd in de
correlaties tussen stimuli en responsen en leek dus meer op het werk van Bechterev!!
1
, - Black box/mystery box; Watson noemde het brein zo, en alle verborgen niet
waarneembare processen. Enige wat je kon waarnemen was Input-Output. De mystery box
werd gebruikt om gedrag te verklaren, terwijl de eigenlijke oorzaak onbekend was.
- Het doel van psychologie draaide om de Stimulus-Response Psychologie: het is het
doel om het gedrag te voorspellen en te controleren. En dus niet het verklaren van de
geest of het bewustzijn.
1. Stimulus: een algemene omgevingssituatie, of interne conditie van het organisme.
2. Response: alles wat het organisme hierop deed.
- Vier type gedragingen: verschillende type gedragingen en alles wat een persoon doet kan
verklaard worden door een van deze vier categorieen:
1. Expliciet learned behavior: (overt / openlijk) praten, schrijven, een sport leren
beoefenen.
2. Impliciet learned behavior: (covert / gesloten) versneld hartritme bij het zien van de
tandarts.
3. Expliciet unlearned behavior: niesen, knipperen met je ogen, ademen.
4. Impliciet unlearned behavior: afgifte hormonen, circulaire veranderingen, bijv.
zweten.
- Vier manieren om gedrag te bestuderen
1. Observatie: natuurlijk of experimentele controle.
2. Conditioned-reflex methode: de methode die Pavlov en Bechterev gebruikten.
3. Testing: het nemen van gedragssamples (niet de capaciteit of persoonlijkheid meten).
4. Verbale verslagen: voor een ander type van overt / openlijk gedrag te bestuderen.
Watson gebruikte het niet om het bewustzijn te bestuderen.
- 1913: Watson publiceerde “Psychology as the Behaviorist Views It”. En dit stuk wordt
gezien als de formele oprichting van het behaviorisme.
- 1920: doordat hij vreemd ging met zijn collega Rosalie Rayner werd hij van de Johns
Hopkins Universiteit gestuurd. En heeft hij een tijd in de reclame wereld gewerkt en zijn
behavioristische theorieën toegepast op reclame maken.
o Bijv; Hij ontdekte bijv dat geblinddoekte rokers geen onderscheid konden maken
tussen verschillende sigaretten. Daaruit leidde hij af dat de voorkeur voor een merk
bepaald was door hoe het pakje eruit zag. Hier vanuit gingen ze de pakjes aanpassen
om meer klanten te winnen. Hierdoor dacht iedereen dat het Behaviorisme erg
belangrijk was en meer mensen raakten erin geïnteresseerd.
- Radical environmentalism: ervaring en niet de erfelijke factoren maakt mensen tot wie
ze zijn. Wanneer de ervaringen veranderen, verandert de persoonlijkheid. Uit deze tijd
stamt ook zijn beroemde uitspraak: “Geef me een groep gezonde kinderen, en mijn eigen
gespecificeerde wereld. En ik maak van hem wat ik wil; dokter, advocaat of een dief”. Maar
Watson gaf wel toe dat er enige erfelijke factoren waren zoals, lichaamslengte, oogkleur
enz. Deze erfelijkheid heeft invloed op de structuur, daardoor kun je een bepaalde bouw
mee krijgen.
- Simpele reflexen: Watson ging er vanuit dat mensen een aantal simpele reflexen zoals
niesen hadden, maar dat er geen sprake was van complexe aangeboren gedragspatronen
(instincten).
- Geconditioneerde emotionele reacties: volgens Watson zijn er drie aangeboren
basisemoties angst, woede en liefde. Alle andere emoties zouden geconditioneerd
worden vanuit de basisemoties. Deze emoties worden door een beperkt aantal stimuli
uitgelokt:
o Angst: een luid geluid of verlies van steun (vallen). Veel mensen zijn ook bang in het
donker, maar deze zijn geconditioneerd.
o Woede: belemmeren van de bewegingen van het kind.
o Liefde: bijvoorbeeld lachen, cooing. Deze worden veroorzaakt door het strelen of
manipuleren van een bepaalde erogene zone, kietelen, schudden, schommelen etc.
2