,Verklaring eigen werk
Hierbij verklaar ik, Morris Bakker, dat ik dit verslag zelfstandig doch in samenwerking met mijn
groepsgenoten geschreven heb en dat ik de volledige verantwoordelijkheid op me neem voor de
inhoud ervan.
Ik bevestig dat de tekst en het werk dat in dit verslag gepresenteerd wordt origineel is en dat ik
geen gebruik heb gemaakt van andere bronnen dan die welke in de tekst en in de referenties, die
volgens de voorgeschreven APA-richtlijnen staat beschreven, worden genoemd.
Hierbij verklaar ik, Joost Barkema, dat ik dit verslag zelfstandig doch in samenwerking met mijn
groepsgenoten geschreven heb en dat ik de volledige verantwoordelijkheid op me neem voor de
inhoud ervan.
Ik bevestig dat de tekst en het werk dat in dit verslag gepresenteerd wordt origineel is en dat ik
geen gebruik heb gemaakt van andere bronnen dan die welke in de tekst en in de referenties, die
volgens de voorgeschreven APA-richtlijnen staat beschreven, worden genoemd.
Hierbij verklaar ik, Amber Baan, dat ik dit verslag zelfstandig doch in samenwerking met mijn
groepsgenoten geschreven heb en dat ik de volledige verantwoordelijkheid op me neem voor de
inhoud ervan.
Ik bevestig dat de tekst en het werk dat in dit verslag gepresenteerd wordt origineel is en dat ik
geen gebruik heb gemaakt van andere bronnen dan die welke in de tekst en in de referenties, die
volgens de voorgeschreven APA-richtlijnen staat beschreven, worden genoemd.
2
,Register
Verklaring eigen werk 2
Register 3
Casus Annette 4
Inleiding 5
Gegevens verzamelen 6
Risico voor eenzaamheid 6
Ineffectieve rolvervulling 7
Ineffectieve coping 8
Geringe zelfachting 9
Behoeftenpiramide van Maslow 11
Epidemiologische gegevens 11
Etiologie 12
Diagnostiek 13
Prognostiek 14
Verbanden tussen problemen 16
Risico voor eenzaamheid 16
Ineffectieve rolvervulling 16
Verminderde zelfwaardering 17
SMART-doel 17
Model van Lalonde 19
ASE model 21
Gedragsveranderingsdoelen 23
Stages of Changes 24
Interventies 25
Attitude 25
Sociale invloeden 27
Eigen effectiviteit 28
Stakeholders 30
Bijlagen 33
3
,Casus Annette
Annette weet niet wat haar overkomt. Ze is 22 jaar, bijna afgestudeerd aan het HBO en sinds vier
maanden heeft ze steeds sterker de overtuiging dat ze gevaar loopt. Overal zijn tekenen dat mensen
tegen haar zijn, haar kwaad willen doen. Via de tv krijgt ze boodschappen die voor haar bestemd zijn.
Het doet haar denken aan vroeger, toen ze als klein meisje geslagen en misbruikt werd door haar
neef, drie jaar lang. In die tijd hoorde ze hem soms ook als hij er niet was en hield ze alles scherp in
de gaten. Ze droomt weer over die tijd en is bang. Maar wat er precies gaande is begrijpt Annette niet.
Het lukt niet goed om er een vinger achter te krijgen, ze krijgt haar gedachten niet goed op een rijtje,
het is een chaos in haar hoofd.
Het lukt haar ook niet meer om haar aandacht ergens bij te houden, haar geheugen lijkt wel een zeef,
en het organiseren van simpele klusjes is een enorme opgave. Annette probeert het wel, is de hele
dag in de weer, maar ze komt niet toe aan haar scriptie. Het is het laatste stukje van de opleiding die
tot nu toe heel soepel verliep maar ze ervaart veel druk gedurende de afronding. Ze twijfelt of ze het
wel kan en straks aan het werk moet. Ze heeft dit besproken met haar studiegenoten maar die staan
er heel anders in. Annette voelt zich door hen niet begrepen. Haar appartementje wordt steeds viezer
en rommeliger, ongeopende rekeningen blijven liggen. Ze trekt zich steeds meer terug omdat haar
familie en haar vrienden haar niet begrijpen. Ze blowt tegenwoordig steeds meer zodat ze zich
tenminste even niet zo alleen voelt. Ze heeft geen zin in steeds discussies en mijdt ze daarom maar.
Ook voor sporten heeft ze al drie maanden geen energie meer terwijl ze voorheen eigenlijk nooit de
volleybaltraining oversloeg.
Annette komt in zorg bij een ggz instelling en er wordt een psychose geconstateerd. Er is sprake van
betrekkingswanen (overal zijn tekenen dat mensen tegen haar zijn), waarbij het de hoge studiedruk
vermoedelijk luxerend is geweest. De psychose heeft invloed op allerlei sociale rollen, zo lukt de
studie niet goed meer, heeft ze weinig tot geen contact met familie en vrienden en mijdt ze haar
studiegenoten, en ook is ze gestopt met sporten.
risico voor eenzaamheid.
ineffectieve rolvervulling.
ineffectieve coping, cannabisgebruik.
geringe zelfachting.
4
,Inleiding
Als verpleegkundige stel je een verpleegkundig preventieplan op waarin de planmatige
gezondheidsvoorlichting en gedragsveranderingen nauwkeurig worden uitgewerkt aan de hand van
de verkregen casuïstiek. In de casus van Annette zijn diverse gezondheidsrisico’s aanwezig; risico
voor eenzaamheid. ineffectieve rolvervulling, ineffectieve coping - cannabisgebruik en geringe
zelfachting in dit preventieplan hebben wij de behoeftenpiramide van Maslow toegepast, hieruit bleek
dat het gezondheidsrisico ineffectieve coping de meeste raakvlakken binnen de piramide. Ook zijn
alle andere problemen die in deze casus aan bod zijn terug te linken aan het gezondheidsrisico
ineffectieve coping. Daarom hebben wij ervoor gekozen om ons voornamelijk te richten op dit
gezondheidsrisico.
Het ontwerpen van een preventieplan start altijd met het verzamelen van gegevens die betrekking
hebben op de zorgvrager en diens gezondheidsrisico’s. Hierbij hebben wij middels Carpenito-Moyet
(2019) een analyse aangereikt waarbij per mogelijk gezondheidsrisico een toelichting wordt gegeven.
Hierna hebben wij de epidemiologische gegevens behorende bij inadequate coping uitgewerkt. Ook
hebben wij de verbanden tussen inadequate coping en de andere gegeven gezondheidsrisico’s die
Annette ervaart uitgewerkt om later in het preventieplan betere interventies geselecteerd kunnen
worden omtrent het bevorderen van haar inadequate coping. Aan de hand van de verkregen casus
kan het model van Lalonde en het ASE-model ontworpen worden, hiermee kunnen
gedragsverandering doelen worden opgesteld. Aan de hand van het gezondheidsrisico ineffectieve
coping waar wij als verpleegkundig team voornamelijk op hebben gefocust bij het ontwerpen van dit
preventieplan kunnen wij uiteindelijk een SMART-doel opstellen. Uiteindelijk kunnen er aan de hand
van de gedragsverandering doelen en het SMART-doel interventies worden gekozen.
risico voor eenzaamheid.
ineffectieve rolvervulling.
ineffectieve coping, cannabisgebruik.
geringe zelfachting.
5
,Gegevens verzamelen
Vanuit de verkregen gegevens uit de casus heeft Annette vanwege haar situatie meerdere
gezondheidsrisico’s. In deze deelcontext wordt een analyse aangereikt, waarbij per mogelijke
gezondheidsrisico een toelichting wordt gegeven. Tegelijkertijd wordt er door middel van deze
uitwerking ook duidelijk dat er veel verbanden heersen tussen de gegeven gezondheidsrisico’s en
hun risicofactoren. Het kan zo zijn dat er onvoldoende klinische gegevens aangegeven zijn om een
specifieke diagnose met zekerheid te kunnen stellen, men heeft bij het stellen van de diagnose zo
goed mogelijk naar alle mogelijke diagnoses gekeken waarbij specifiek gelet is op het proloog,
toelichting van de auteur, verschijnselen en pathofysiologie. De gezondheidsrisico’s staan hieronder
uitgewerkt.
Ineffectieve rolvervulling
Het mogelijke risico “ineffectieve rolvervulling” kan middels Carpenito-Moyet (2019) p. 471
gediagnosticeerd worden als “rolvervulling, verstoord”. ten gevolge van deze diagnose kunnen
welbepaalde risicofactoren die in de situatie van Annette een rol spelen aan het licht worden
gebracht. De risicofactoren en een toelichting hierbij heeft men hieronder uitgeschreven.
Proloog gegevens diagnose
ineffectieve rolvervulling krijgt volgens Carpenito (Carpenito-Moyet, 2019) de definitie:
‘gedragspatronen en zelfexpressie die niet passen binnen de context, normen en verwachtingen’.
Verschijnselen
Bij een verstoorde rolvervulling zijn angst, inadequate aanpassing op veranderingen, rolverwarring,
rolconflict, ontkenning, ontevredenheid, onzekerheid en spanningen over een rol de belangrijkste
verschijnselen. De verschijnselen die van toepassing zijn op de situatie van Annette zijn angst,
onzekerheid en spanningen over de rol van bijvoorbeeld student maar ook familielid, vriend, en
toekomstig werknemer.
pathofysiologie – risicofactoren
Annette heeft door het gevoel van falen, welk risicofactor terugkomt in de mogelijke problemen
geringe zelfachting en cannabisgebruik wellicht een risicofactor gecreëerd dat behoort tot de
diagnose rolvervulling, verstoord. Dit risicofactor staat namelijk mogelijk in het verband met het
risicofactor ‘laag zelfbeeld’
6
, Daarnaast trekt Annette zich steeds meer terug omdat haar familie, vrienden en studiegenoten haar
niet begrijpen, en haar ten gevolgen van dit geen ondersteuning bieden in haar situatie. Deze
gebeurtenis kan naast elkaar worden gelegd met het risicofactor ‘inadequate ondersteuning van
eigen netwerk’.
Ook is Annette 22 jaar oud, de volledige ontwikkeling van de hersenen loopt minstens door tot en met
het 25e levensjaar (Hersenstichting, 2021). Dit is tevens een risicofactor bij de diagnose rolvervulling,
verstoord. En kan daarom naast elkaar worden gelegd met ‘jonge leeftijd, ontwikkelingsstadium’.
Tevens lukt het Annette niet meer om haar aandacht ergens bij te houden, haar geheugen lijkt wel
een zeef, en het organiseren van simpele klusjes in een enorme opgave. Dit kan naast elkaar worden
gelegd met het risicofactor ‘cognitieve problemen’.’
Verder, zoals al meerdere malen omschreven is, ervaart Annette veel druk gedurende de afronding
van haar HBO opleiding. Ze komt maar niet aan haar scriptie toe. Deze gebeurtenis zou Annette veel
stress kunnen opleveren, en kan daarom naast elkaar worden gelegd met het risicofactor ‘stress’.
Ten slotte is er een psychose geconstateerd bij Annette. Een psychose behoort tot een psychiatrische
ziekte/ aandoening (Rijnstate, z.d.). En mag daarom naast elkaar worden gelegd met de risicofactor
‘psychiatrische ziektebeelden’.
Ineffectieve coping
Het mogelijke probleem ‘ineffectieve coping’ kan middels Carpenito-Moyet (2019) p. 144
gediagnosticeerd worden als inadequate coping. Ten gevolge van deze diagnose kunnen
welbepaalde risicofactoren die in de situatie van Annette een rol spelen aan het licht worden
gebracht. De risicofactoren en een toelichting hierbij heeft men hieronder uitgeschreven.
Verschijnselen
De verpleegkundige diagnose inadequate coping kent een groot aantal verschijnselen. Verschijnselen
die van toepassing zijn op de situatie van Annette en zijn niet in staat zijn om aan rolverwachtingen te
voldoen, het vertonen van destructief gedrag (zowel gericht op zichzelf als op anderen), angst,
slechte concentratie, moeite hebben met het structureren van informatie, verminderd gebruik van
sociale ondersteuning, inadequate probleemoplossing, ineffectieve deelname aan de gemeenschap
en middelenmisbruik wat zich bij Annette uit in blowen.
Proloog gegeven diagnose
Onbekwaam om een deugdelijke inschatting te maken van stress veroorzakende factoren, inadequate
keuzes voor een praktische aanpak en/of onbekwaam om middelen/mogelijkheden te gebruiken die
voorhanden zijn.
7
