, Onderwijs met een open en gesloten curriculum....................................................................................................................... 3
Wereldoriëntatie...................................................................................................................................................................................... 3
Discussie.............................................................................................................................................................................12
Limitaties en praktische implicaties............................................................................................................................................. 14
Abstract
Een onderzoek naar de invloed van open en gesloten curriculum aanpak op
handelingsbereidheid (motivatie) via subjectieve norm en gevoel van persoonlijke autonomie
bij 104 basisschoolleerkrachten uit heel Nederland in de specifieke taak ‘lesgeven in
wereldoriëntatie’. Er is een direct significant effect gevonden van open en gesloten curriculum
aanpak op de handelingsbereidheid, hoe meer open het curriculum hoe meer
handelingsbereidheid. Er is geen effect gevonden van de mediërende factoren subjectieve
norm en gevoel van persoonlijke autonomie.
1
, Inleiding
Relevantie
Leerkrachten in het Nederlandse basisonderwijs kampen met een toenemende werkdruk
(Traag, 2018). Dit heeft te maken met verschillende factoren; door het lerarentekort hebben
leerkrachten het gevoel dat ze extra hard moeten werken voor hetzelfde salaris. Door de hoge
werkdruk ervaren leerkrachten weinig zelfstandigheid en een geringe autonomie in het
lesgeven. De hoge werkdruk en het gebrek aan autonomie leidt soms zelfs tot psychische
klachten zoals burn-out-verschijnselen en meer ziekteverzuim. Naast de hoge werkdruk
ervaren leerkrachten hun baan als emotioneel belastend. Dit komt door de hoge mate van
emotionele betrokkenheid die leerkrachten tijdens hun werk ervaren, vooral met de leerlingen,
maar ook met hun collega’s.
Zowel de hoge werkdruk als de emotionele belasting kan zorgen voor demotivatie
onder leerkrachten. Daarnaast kan demotivatie ook komen door de persoonlijkheid van de
leerkracht of eventuele nare persoonlijke omstandigheden die de leerkracht doormaakt
(Louarroudi, 2017). Een gedemotiveerde leerkracht is minder goed in staat zijn/haar werk
naar behoren uit te voeren en dit kan slechtere leerresultaten bij de leerlingen tot gevolg
hebben (Sociaal en Cultureel Planbureau Den Haag, 2009). Demotivatie van leerkrachten kan
ook voortkomen uit een onprettige omgang tussen de leerkracht en het schoolbestuur terwijl
een gemotiveerde leerkracht juist zorgt voor een betere sfeer in de klas en op school
(Thomson, 1979). Motivatie is een belangrijke drijfveer van leerkrachten en van belang voor
het goed lesgeven van leerkrachten.
Een poging om dieper door te dringen in de invloed van werkdruk op motivatie op de
werkvloer is het ‘job-demand-control-support-model’ [JDCS-model] (Häusser , Mojzisch,
Niesel , & Schulz-Hardt , 2010). Dit model probeert mentale belasting op de werkvloer te
verklaren. Hierbij gaat het om de negatieve gevolgen van werk op het gevoel van persoonlijke
autonomie. In het model wordt een balans besproken tussen de eisen die gesteld worden aan
de taak die een individu moet uitvoeren (job demands) en de individuele zeggenschap over de
wijze waarop die taak uitgevoerd wordt (job control). Deze job control is verdeeld in aan de
ene kant het kunnen gebruiken van werk gerelateerde kwaliteiten en aan de andere kant de
vrijheid hebben om eigen keuzes te maken over het eigen handelen. Als job demand en job
control in balans zijn dan gaat het individu beter presteren en voelt zich gelukkiger op de
werkvloer. Zijn de job demands hoger dan de job control dan ontstaat er stress, minder gevoel
van autonomie en demotivatie. Als er juist meer job control is, is er minder stress en dus ook
meer motivatie bij het individu. In JDCS-model zit ook de factor ‘support’ dit is de steun die
een individu ervaart. Deze support is in het model positief. Hoe meer support een individu
krijgt, hoe meer gemotiveerd hij/zij is. Geredeneerd vanuit het JDCS-model zou de
(de)motivatie van leerkrachten wel eens aan aan een disbalans tussen job control en job
demand kunnen liggen. Support zou hierin een corrigerende rol kunnen spelen voor
leerkrachten. Support kan bestaan uit de ondersteuning van andere maar het kan ook zitten in
de sfeer van de middelen waarmee een taak aangepakt kan worden. Een voorbeeld hiervan is
een stapsgewijze methode waarmee leerkrachten met wat meer gemak de taakdruk van het
lesgeven kunnen opvangen. Als er veel support is kan dit de disbalans tussen job demand en
control voor een deel ondervangen. Bij een gevoel van te weinig support, kan dit de disbalans
tussen job demand en control versterken.
De opzet van dit onderzoek was om meer kennis te verwerven over de motivatie van
leerkrachten, de invloed van subjectieve norm en autonomie en de invloed van open en/of
gesloten curriculum aanpak op de motivatie van leerkrachten. De elementen uit het JDCS-
model worden hierbij vertaald naar het Unified Model of Task-specific Motivation [UMTM].
Dit is een model waarmee de verschillende elementen van taak specifieke motivatie kunnen
worden onderzocht. Het model zal later in de thesis in zijn geheel uitgelegd worden. Er werd
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper KimSchildkamp. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,19. Je zit daarna nergens aan vast.