Hoofdstuk 2 MENSBEELDEN
Paragraaf 2
Mensbeeld = een doordachte kijk op de mens, werkdefinitie: een samenhangend geheel
van opvattingen over hoe mensen zijn en/of behoren te zijn
> iedereen heeft er een bewust of onbewust
Empirisch mensbeeld hoe de mens feitelijk is bijv. van nature egoïstisch, lichaam
Normatief mensbeeld hoe de mens behoort te zijn bijv. verantwoordelijk (niet stelen),
sociaal
Feitelijke aspecten van de mens:
Lichamelijk wezen: lichaam veranderd door de tijd heen, het is een vast punt in het
bestaan
Geestelijk wezen: mannelijk of vrouwelijk geslacht, beïnvloed de manier waarop een
mens naar zichzelf en anderen kijkt
Sociaal wezen: voortdurend bij anderen betrokken, de mens heeft andere nodig om
zelf mens te worden
Zelfbewust wezen: mens is bewust van zichzelf (van het bestaan), zijn lichaam en de
wereld. Hij/zij kan veranderingen aan brengen
Levensbeschouwelijke wezen: omdat hij kan nadenken over de zinvragen, ieder
mens heeft bewust/onbewust vragen over belangrijke levensvragen Ieder mens heeft
een levensbeschouwing
Paragraaf 3
filosoof Thomas Hobbes (15881679) > 'mens is een egoïstisch wezen'
De tijd van Hobbes:
Opkomst van het individu
Hij leefde in de tijd van het opkomend kapitalisme
Iedereen moest toen voor zichzelf opkomen
gevolg: concurrentie tussen groepen en individuen
Door de economische veranderingen + renaissance & reformatie
> groeide het gevoel bij de mens een individu te zijn
Andere ontwikkeling: secularisatie vond plaats = mensen komen los van de kerk en god
Hobbes schildert een denkbeeldige natuurtoestand = beeld van hoe de samenleving eruit
zou zien als de mens aan zichzelf overgelaten zou zijn
< typeert hij als een oorlog van allen tegen allen
Volgens Hobbes is de mens:
Van nature egoïstisch
Gaat het uit van zijn eigen belang
Mens zijn wolven voor elkaar homo homini lupus: iedereen is uit van eigen voordeel
, Gemakzuchtig en lui
Belangrijk kenmerk van de mens is begeerte: de begeerte naar middelen om eigen
behoeften te bevredigen
Menselijke eigenschappen die hier mee samenhangen zijn: wedijver, trots en wantrouwen
Hobbes wilt dat de mensen naar vrede streven door een sociaal contract
> afspreken dat we elkaar niks doen (tussen mensen) dit gebeurt via een hogere macht,
een alleen heerser = 'Leviathan' (betekend machtig monster) = heel sterk en groot
hierdoor moeten mensen zo bang zijn dat ze anderen mensen geen kwaad meer kunnen
doen wel moet iedereen dit doen
Om dit te bereiken moeten mensen een deel van hun vrijheid afstaan
Als de heerser te kort schiet is het contract beëindigd, mensen hebben dus recht op verzet
Zonder dit contract zouden mensen steeds in angst leven, in gevaar verkeren en vrezen
voor hun leven
Komt dus voort uit behoefte aan zelf behoud = het is een kwestie van welbegrepen
eigenbelang
Nu zijn er geen wolven meer door de overheid = dus leviathan
Samenleving komt tot stand doordat individuen zo slim zijn ondergingen contracten te
maken, waardoor ze samen kunnen overleven < doen ze door verstand te gebruiken
Hobbes is geen middeleeuwse denker door:
Middeleeuwen Hobbes
Gemeenschap centraal Geen behoefte aan samenleven met elkaar
Je naaste is je broeder Homo homini lupus
Gezag komt van God Gezag komt van Leviathan
Geen verzet tegen de overheid Er is recht op verzet
Paragraaf 4
Adam Smith (17231790) grondlegger van het liberalisme > 'Mens is een vrij wezen'
De overheid moet de mens zoveel mogelijk vrij laten = vrij wezen
Iedereen zijn eigen gang laten gaan is het beste voor de samenleving als geheel
Mens is van nature wel uit op eigen voordeel = egoïstisch
niet erg omdat dit de mens stimuleert om maatschappelijke activiteiten te ontplooien waar
behoefte aan is
> levert geld en sociale waardering ik
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper silvys. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.