1 Ondernemingen en hun functie in de economie
1.1 Economie en bedrijfseconomie
Productiehuishoudingen (bedrijven): vervaardigen goederen en diensten en verkopen deze aan de
consument voor een bepaalde prijs.
Economische wetenschap: houdt zich bezig met de vraagstukken die samenhangen met het streven
naar welvaart van de mens.
De algemene economie: bestudeert de relaties tussen consumenten en producenten en tussen de
producenten onderling. Daarbij kan een onderscheid worden gemaakt tussen micro- en macro-
economie.
Micro-economie: behoort onder andere de theorie van de marktvormen en de prijsvorming.
Bepalend daarvoor is onder andere het aantal aanbieders en het aantal vragers.
Macro-economie: houdt zich bezig met economische problemen van de maatschappij als
geheel, zoals inflatie en werkloosheid.
Bedrijfseconomie: richt zich op het economisch handelen binnen de productieorganisatie, gewoonlijk
bedrijven genoemd.
Winst: het verschil tussen opbrengsten en kosten.
1.2 Kenmerken van ondernemingen
In een productieorganisatie worden productiemiddelen bij elkaar gebracht en vervolgens in een
productieproces omgezet in producten. Op de inkoopmarkt worden de productiemiddelen verkregen
,en op de verkoopmarkt worden de geproduceerde goederen en/of diensten verkocht. Een
productieorganisatie opereert op deze twee markt.
Kapitaal: de productiefactor die bestaat uit de grondstoffen en de duurzame productiemiddelen van
de onderneming.
De productieorganisatie is een samenwerkingsverband van de productiefactoren arbeid en kapitaal.
Het samenwerkingsverband kan een formeel karakter hebben, waarbij de rechten en plichten
schriftelijk zijn vastgelegd.
Een onderneming streeft naar winst en dat onderscheidt ondernemingen van bedrijven.
De grootte van de winst is afhankelijk van enerzijds de efficiëntie en anderzijds de effectiviteit van
het productieproces.
Efficiëntie: de doelmatigheid van het productieproces, met zo gering mogelijke kosten een
gegeven hoeveelheid produceren.
Effectiviteit): de doelgerichtheid van het productieproces, het produceren van goederen en
diensten die door de klant op prijs worden gesteld.
Kenmerkend voor een onderneming is dat het winstcijfer een maatstaaf is voor zowel de efficiëntie
als de effectiviteit.
Continuïteit: het streven van een organisatie naar voortbestaan op lange termijn.
,1.3 Kenmerken van ondernemingen
Non-profitorganisaties: organisaties die niet streeft naar winst, maar meestal een sociale en/of
maatschappelijke doelstelling heeft.
- Hieronder valt ook de overheidssector.
Overheidssector: bestaat uit nationale, staat/provincie en lokale overheden en levert
vooral collectieve goederen en diensten.
- Overheidssector: opereert volgens het budgetmechanisme
Budgetmechanisme: bepaling van de productie van (collectieve) goederen via een
(door de overheid) vastgesteld budget.
- Particulier: afhankelijk van donaties
- Moeilijk vergelijken tussen efficiency en effectiviteit
o Effectiviteit slechts te benaderen door niet-financiële maatstaven
Ondernemingen: naar winst strevende productieorganisatie
- Opereren volgens het marktmechanisme
o Marktmechanisme: het vrije spel van vraag en aanbod waardoor prijzen voor
goederen en diensten tot stand komen.
- Activiteiten zijn middel
- Efficiëntie en effectiviteit zijn af te lezen uit winst
1.4 Ondernemingsactiviteiten
Indeling van bedrijven naar de aard van het omzettingsproces:
1. Primaire sector: land- en bosbouw, visserij en mijnbouw
2. Secundaire sector: industrie
3. Tertiaire sector: handel
4. Quartaire sector: dienstverlening
Duurzame Voorraden Arbeid
productiemiddelen
Land- en bosbouw, Grond
visserij en mijnbouw Concessies Niet belangrijk Arbeidsextensief
Machines
Industrie Gebouwen Massaproductie; Afhankelijk van mate
Machines gereed product automatisering
Handel Opslagruimte Zeer belangrijk Arbeidsintensief
Winkelpand
Dienstverlening Afhankelijk van type Niet belangrijk Meestal
dienstverlening arbeidsintensief
Stukproductie: maatwerk, productiewijze waarbij elk product is afgestemd op de specifieke wensen
van de klant
Serie-stukproductie: componenten in grotere aantallen
Serie-massaproductie: meerdere varianten van standaardproducten
Massaproductie: in grote hoeveelheden, productiewijze waarbij een bepaald soort product in grote
hoeveelheden gemaakt worden
, Detailhandel: levert rechtstreeks aan de eindgebruiker
Groothandel: koopt in bij fabrikanten en verdeelt de ingekochte partijen over de detailhandel
1.5 Bedrijfskolom en bedrijfstak
Bedrijfskolom: vormt de totale keten van bedrijven die betrokken zijn bij de voortbrenging van een
product of dienst, het geheel van stadia dat een product doorloopt op zijn weg van producent naar
consument.
Bedrijfstak: de gezamenlijke bedrijven
in een schakel van een bedrijfskolom.
Integratie: een bedrijf verzorgt verschillende
opeenvolgende schakels in een bedrijfskolom
- Binnen bedrijfskolom,
bedrijfskolom wordt korter
Parallellisatie: een bedrijf is actief in een vergelijkbare
schakel in verschillende bedrijfskolommen
- Met een andere bedrijfskolom,
bedrijfskolom wordt breder
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper annagroenenboom. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,98. Je zit daarna nergens aan vast.