Samenvatting kennistoets
“kwetsbare ouderen”
LEERJAAR 2 STAGE
INHOUD:
→ Geneeskunde
→ Veiligheid & Kwaliteit
→ Klinisch redeneren
1
,INHOUD
Geneeskunde ........................................................................................................................................... 3
Les 1 ..................................................................................................................................................... 3
Les 2 ..................................................................................................................................................... 7
Les 3 ................................................................................................................................................... 11
Les 4 ................................................................................................................................................... 18
Veiligheid & kwaliteit ............................................................................................................................ 24
Les 1 ................................................................................................................................................... 24
Les 2 ................................................................................................................................................... 27
Klinisch redeneren ................................................................................................................................. 29
Les Proactive Nursing ............................................................................................................... 29
Les 3 Klinisch redeneren .................................................................................................................... 43
2
,GENEESKUNDE
LES 1
- Oorzaken duizeligheid en wegrakingen bij ouderen
- Uitleggen op welke manier de interactie tussen orgaansystemen en lichaamsfuncties het ontstaan van
geriatrische syndromen beïnvloed
- In praktijk/casus herkennen welke problemen multimorbiditeit met zich meebrengt
Co-morbiditeit, een aandoening die gepaard gaat met een andere aandoening (bv. Een
diabetespatiënt die last heeft van hartfalen)
Bij multimorbiditeit, is er sprake van 2 of meer chronische aandoeningen/ziektes.
“treat first, what kills first”
→ (bij sprake van co-morbiditeit is er vaak ook multimorbiditeit)
GERIATRISCH SYNDROOM
Een symptoom veroorzaakt door het samenkomen van meerdere aandoeningen/factoren
tegelijkertijd. Symptomen kunnen zijn: duizeligheid, vallen, depressie, osteoporose, delier,
ondervoeding, incontinentie, sarcopenie (afname spierkracht) & syncope (wegraken)
→ geriatrisch syndroom: ondervoeding
bijdragende factoren: kaakatrofie, tandenloosheid, zorgafhankelijkheid, somberheid, weinig eten
Meerdere geriatrische syndromen veroorzaken cascade breakdown = opeenstapelen van ziektes ,,,,,
Wisselwerking systemen binnen het biopsychosocialemodel:
- Lichamelijk / psychisch lijden heeft grote invloed op de onderneming van activiteiten
➢ Zorgen kunnen zorgen voor meer thuisblijven, minder stimulatie, wat leid tot isolatie
➢ Psychische problematiek kan motivatie/herinnering tot het zichzelf goed verzorgen,
gezond te leven, houden aan therapeutische afspraken doen verminderen
➢ Rouwproces kan bv. Leiden tot verdriet, verminderde eetlust, en beperkt het initiatief tot
het ondernemen van activiteiten > wat kan leiden tot gevoel van eenzaamheid
Oorzaken duizeligheid
KNO - Benigne paroxysmale positie duizeligheid
- Neuritis vestibularis
- Ziekte van Ménière
- Tia/cva
CARDIO- - Pomp- en hartklepfunctiestoornissen
VASCULAIR - Vasovagaal
- Hartritmestoornissen
- Orthostatische of postprandiale hypotensie
- Sinuscarotissysteem
- Medicatie (benzodiapines, diuretica, psychoactieve middelen,
analgetica, antihypertensiva, nitraten)
PSYCHIATRIE - Psychogeen (bewegingsonzekerheid)
3
, Redenen tot het niet opmerken van symptomen bij ouderen, en het veranderen van symptomen?
- Symptomen achter andere oorzaak zoeken (bv. Incontinentie door UWI)
- Bij ouderen veranderd de dorstprikkel
- Ouderen hebben een andere pijnbeleving bij ouderen
- Lichaam reageert minder snel effectief met verandering in de bloeddruk (baroreceptorreflex
minder gevoelig) bij het ouder worden
- Het anders ervaren van de symptomen vanuit de oudere (> leid tot niet alarmeren_
- Minder goed uiten van gezondheidsproblemen door bv. Afasie, dysartie
Symptoomverarming is het stiller verlopen van acute symptomen bij ouderen, hierdoor zijn de
ontstane symptomen niet passend bij het ziektebeeld
Bij symptoomverschuiving worden de symptomen verklaard op iets heel anders, of een langzaam;
progressief wellicht asymptomatisch verloop > veranderd in het plotseling versnellen wat leid tot een
levensbedreigende situatie
Symptoomomkering, er treden juist tegenovergestelde symptomen op
Wanneer meerdere symptomen ontstaan, en versterkt worden door
verschillende chronische ziektes noem je dit symptoomvermeerdering
In het geval dat de ene aandoening leid tot de volgende aandoening, ontstaan er
een gelaagde ontregeling > cascade breakdown
Ouder worden veroorzaakt:
→ Verandering organen (atrofie, verminderde doorbloeding)
hierdoor vermindert de reserve om decompensatie op te vangen, gevolgen bij herstel na ziekte
→ Toenemen vetmassa en bindweefsel, en het juist afnemen skeletspiermassa
afnemen skeletspiermassa leidt tot het dalen van de ruststofwisseling
→ Afnemen bewegingscapaciteit, afgenomen spierkracht, spiertonus, verminderen elasticiteit
hierdoor neemt de inspanningstolerantie af (capaciteit om inspanning te behouden op niveau)
→ Verlaagde besturingsvaardigheid, lichaam reageert minder snel op prikkels omdat het
zenuwstelsel prikkels langzamer verwerkt (zowel prikkels van binnen- als buitenaf)
→ Verminderd bewegingsinitiatief, minder motivatie tot bewegen
veroorzaakt door wellicht bewegingsangst of afname van de neurotransmitter dopamine
→ Sociale gevolgen, vermijden sociale activiteiten
4
