100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
logo-home
Eerder door jou gezocht
Eerder door jou gezocht
logo
Samenvatting taalverandering en taalcontact €8,49
In winkelwagen
Snel navigeren naar
Voorbeeld
  2.  
  3. Rijksuniversiteit Groningen (RuG)
  4.  
  5. Taalverandering en taalcontact

Tentamen (uitwerkingen)

Samenvatting taalverandering en taalcontact
 128 keer bekeken  5 keer verkocht

Samenvatting van de colleges taalverandering en taalcontact.

Voorbeeld 2 van de 11  pagina's

Document informatie

  • 26 september 2017
  • 11
  • 2016/2017
  • Tentamen (uitwerkingen)
  • Overig

Onderwerpen

Geschreven voor

Alle documenten voor dit vak (2)

Verkoper

avatar-seller
bruno1234

Ontvangen beoordelingen

Voorbeeld van de inhoud

Samenvatting​ ​Taalverandering
Veranderingen​ ​in​ ​een​ ​taal​ ​kun​ ​je​ ​zien​ ​aan​ ​klankveranderingen,​ ​de​ ​vormen​ ​en​ ​betekenissen​ ​van
woorden​ ​en​ ​de​ ​zinsbouw.​ ​De​ ​effecten​ ​van​ ​taalverandering​ ​kun​ ​je​ ​zien​ ​in​ ​taalverwantschap,
taalvariatie,​ ​taalcontact​ ​en​ ​taaldood.

Klankveranderingen​ ​kunnen​ ​leiden​ ​tot​ ​klankwetten,​ ​waarbij​ ​de​ ​veranderingen​ ​gebeuren​ ​in​ ​een
bepaalde​ ​conditie​ ​en​ ​in​ ​een​ ​bepaalde​ ​tijd​ ​op​ ​deze​ ​manier.

College​ ​2:​ ​Klanken​ ​en​ ​klankwetten
Onze​ ​taal​ ​stamt​ ​af​ ​van​ ​het​ ​Indo-Europees.​ ​Er​ ​is​ ​geen​ ​overleving​ ​van​ ​deze​ ​taal,​ ​dus​ ​is​ ​er​ ​een​ ​poging
gedaan​ ​om​ ​deze​ ​te​ ​reconstrueren.​ ​De​ ​verschillen​ ​in​ ​talen​ ​ontstaan​ ​door​ ​klankveranderingen.​ ​Een
apart​ ​klankverandering​ ​leidt​ ​tot​ ​een​ ​apart​ ​dialect/taal.​ ​De​ ​klankverandering​ ​gaat​ ​door​ ​na​ ​de
afsplitsing​ ​(broeder​ ​-​ ​broer).​ ​De​ ​spelling​ ​is​ ​een​ ​slechte​ ​informant.

De​ ​verandering​ ​in​ ​articulatie​ ​van​ ​klanken​ ​kan​ ​door:
- Relatie​ ​tot​ ​de​ ​omgeving:​ ​assimilatie/dissimilatie
- In​ ​termen​ ​van​ ​articulatieactiviteit:​ ​lenitie/fortitie
- Op​ ​niveau​ ​van​ ​syllabe/woord:​ ​epenthesis/aphesis
Deze​ ​veranderingen​ ​vergemakkelijken​ ​de​ ​uitspraak​ ​en​ ​neigen​ ​naar​ ​een​ ​CV-structuur.

De​ ​klankveranderingen​ ​leiden​ ​tot​ ​variatie.​ ​Dus​ ​de​ ​talen​ ​worden​ ​onderling​ ​meer​ ​verschillend.​ ​Als​ ​we
regelmatigheden​ ​kunnen​ ​ontdekken​ ​in​ ​de​ ​processen,​ ​is​ ​er​ ​sprake​ ​van​ ​een​ ​wetmatige
taalverandering.​ ​Als​ ​dat​ ​zo​ ​is,​ ​zijn​ ​de​ ​veranderingen​ ​op​ ​alle​ ​woorden​ ​van​ ​toepassing.

College​ ​3:​ ​Klanksysteem
De​ ​Great​ ​English​ ​Vowel​ ​shift:​ ​Het​ ​begint​ ​met​ ​de​ ​diftongisering.​ ​Hierna​ ​komt​ ​er​ ​ruimte​ ​vrij.​ ​De​ ​andere
klinkers​ ​schuiven​ ​in​ ​deze​ ​ruimte​ ​(raising).​ ​De​ ​nieuwe​ ​ruimtes​ ​worden​ ​ook​ ​weer​ ​opgevuld.​ ​Het
klanksysteem​ ​verandert​ ​als​ ​geheel.​ ​Dit​ ​komt​ ​door​ ​de​ ​volgende​ ​eigenschappen:
- Er​ ​zijn​ ​geen​ ​gaten​ ​in​ ​het​ ​systeem
- Er​ ​wordt​ ​maximaal​ ​gebruik​ ​gemaakt​ ​van​ ​de​ ​klankinventaris
- Er​ ​is​ ​symmetrie

Wet​ ​van​ ​Grimm:​ ​De​ ​eerste​ ​Germaanse​ ​klankverschuiving.​ ​Er​ ​wordt​ ​hier​ ​onderscheid​ ​gemaakt​ ​tussen
de​ ​Germaanse​ ​talen​ ​en​ ​het​ ​Proto-Indo-Europees​ ​(PIE).​ ​De​ ​wet​ ​gaat​ ​over​ ​de​ ​overeenkomsten​ ​tussen
plosieven​ ​en​ ​wrijfklanken.​ ​Het​ ​wordt​ ​nu​ ​gezien​ ​als​ ​de​ ​lenitie​ ​van​ ​plosieven​ ​vanuit​ ​het​ ​PIE​ ​naar​ ​het
Proto-Germaans.​ ​De​ ​verschuivingen​ ​waren:
1. De​ ​stemloze​ ​PIE​ ​plofklanken​ ​worden​ ​stemloze​ ​wrijfklanken
2. De​ ​stemhebbende​ ​PIE​ ​plofklanken​ ​worden​ ​stemloos
3. De​ ​stemhebbende​ ​PIE​ ​geaspireerde​ ​plofklanken​ ​verliezen​ ​de​ ​aspiratie.

Wet​ ​van​ ​Verner:​ ​Een​ ​beschrijving​ ​en​ ​verklaring​ ​van​ ​de​ ​Oergermaanse​ ​taalontwikkeling.​ ​Allereerst
was​ ​er​ ​de​ ​wet​ ​van​ ​Grimm,​ ​maar​ ​kort​ ​daarna​ ​was​ ​er​ ​een​ ​verandering​ ​zichtbaar,​ ​die​ ​niet​ ​verklaart​ ​kon
worden​ ​door​ ​deze​ ​wet.​ ​Verner​ ​zei​ ​dat​ ​de​ ​wet​ ​van​ ​Grimm​ ​wel​ ​correct​ ​was,​ ​maar​ ​dat​ ​de​ ​ontstane
fricatieven​ ​stemhebbend​ ​waren​ ​geworden​ ​als​ ​de​ ​klemtoon​ ​binnen​ ​het​ ​woord​ ​op​ ​de​ ​direct​ ​volgende

, lettergreep​ ​lag.​ ​In​ ​het​ ​Duits​ ​kunnen​ ​we​ ​dit​ ​terugzien​ ​op​ ​Vater​ ​en​ ​Bruder.​ ​In​ ​het​ ​Nederlands​ ​is​ ​dit
terug​ ​te​ ​zien​ ​op​ ​was-waren,​ ​vriezen-vroren​ ​en​ ​verliezen-verloren.

De​ ​wetten​ ​gaan​ ​niet​ ​over​ ​klanken,​ ​maar​ ​om​ ​kenmerken.​ ​Een​ ​taal​ ​zoekt​ ​naar​ ​symmetrie,​ ​waardoor
de​ ​inpassing​ ​van​ ​leenwoorden​ ​makkelijker​ ​wordt.

College​ ​4:​ ​Woorden​ ​en​ ​hun​ ​betekenis
Bestaande​ ​woorden​ ​krijgen​ ​vaak​ ​een​ ​nieuwe​ ​betekenis.​ ​De​ ​algemene​ ​processen​ ​hiervoor​ ​zijn:
- Verandering​ ​in​ ​gemarkeerdheid
- Taboewoorden
- Betekenisverbreding:​ ​een​ ​bestaand​ ​woord​ ​krijgt​ ​er​ ​een​ ​betekenis​ ​bij.
- Betekenisvernauwing:​ ​het​ ​woord​ ​beschrijft​ ​een​ ​nauwer​ ​begrip​ ​dan​ ​eerst​ ​(deer​ ​was​ ​dier,​ ​nu
hert)

College​ ​5:​ ​Woordvorming
Er​ ​zijn​ ​verschillende​ ​soorten​ ​veranderingen:
- Morfologisering:​ ​het​ ​ontstaan​ ​van​ ​een​ ​nieuw​ ​morfeem.​ ​In​ ​het​ ​Engels​ ​was​ w ​ ise​ ​eerst​ ​een
woord,​ ​maar​ ​nu​ ​wordt​ ​het​ ​ook​ ​gebruikt​ ​als​ ​affix,​ ​als​ ​in​ ​healthwise​.
- Analogie:​ ​aanpassing​ ​van​ ​een​ ​morfeem.​ ​Dit​ ​is​ ​bijvoorbeeld​ ​het​ ​analogisch​ ​levellen,​ ​waarbij​ ​2
verschillende​ ​allomorfen​ ​gelijk​ ​worden​ ​gesteld.​ ​Dit​ ​is​ ​een​ ​krachtig​ ​middel​ ​om​ ​veranderingen
te​ ​verklaren​ ​die​ ​niet​ ​door​ ​klankverandering​ ​verklaard​ ​kunnen​ ​worden,​ ​maar​ ​dit​ ​vereist​ ​wel
goede​ ​onderbouwing.
- Heranalyse:​ ​aanpassing​ ​van​ ​de​ ​woordstructuur.​ ​Een​ ​voorbeeld​ ​hiervan​ ​is​ ​bikini​ ​en​ ​monokini.
Dit​ ​gebeurt​ ​vaak​ ​in​ ​kindertaal​ ​en​ ​leenwoorden.
- Verandering​ ​van​ ​morfologisch​ ​type:​ ​synthetisch,​ ​isolerend​ ​en​ ​inflecterend.

College​ ​6:​ ​Zinsbouw
Van​ ​het​ ​Middelnederlands​ ​naar​ ​het​ ​heden​ ​Nederlands​ ​zijn​ ​subtiele​ ​veranderingen​ ​te​ ​zien​ ​in
preposities.​ ​De​ ​zinsbouw​ ​kan​ ​ook​ ​veranderd​ ​worden​ ​en​ ​dus​ ​op​ ​het​ ​niveau​ ​van​ ​de​ ​syntaxis.​ ​De
syntactische​ ​verandering​ ​gaat​ ​langzamer​ ​dan​ ​de​ ​morfologische-​ ​en​ ​fonologische​ ​veranderingen.​ ​Het
is​ ​ook​ ​minder​ ​opvallend​ ​dan​ ​wanneer​ ​er​ ​nieuwe​ ​woorden​ ​ontstaan.

In​ ​het​ ​Nederlands​ ​staat​ ​het​ ​finiete​ ​werkwoord​ ​op​ ​de​ ​2e​ ​plaats​ ​in​ ​de​ ​Nederlandse​ ​hoofdzin​ ​(V2).​ ​Dit
geldt​ ​voor​ ​alle​ ​werkwoorden​ ​en​ ​de​ ​regel​ ​is​ ​dus​ ​productief​ ​en​ ​systematisch.​ ​In​ ​vergelijking​ ​met
morfologische-​ ​en​ ​fonologische​ ​regels​ ​hebben​ ​syntactische​ ​regels​ ​vaak​ ​uitzonderingen​ ​en​ ​zijn​ ​er​ ​dus
onregelmatigheden​ ​te​ ​zien​ ​(Sturtevant’s​ ​paradox).

Er​ ​zijn​ ​verschillende​ ​soorten​ ​syntactische​ ​veranderingen:
- Grammaticalisatie:​ ​nieuwe​ ​syntactische​ ​elementen.
Je​ ​gaat​ ​dan​ ​bijvoorbeeld​ ​van​ ​een​ ​lexicaal​ ​element​ ​naar​ ​een
grammaticaal​ ​element,​ ​dus​ ​van​ ​een​ ​gewoon​ ​werkwoord​ ​naar
een​ ​hulpwerkwoord.​ ​Het​ ​kan​ ​ook​ ​andersom,​ ​bijvoorbeeld​ ​in
niks​ ​te​ ​maren​ ​->​ ​maar​,​ ​waarin​ ​we​ ​van​ ​een​ ​grammaticaal
element​ ​naar​ ​een​ ​lexicaal​ ​element​ ​gaan.
- Heranalyse:​ ​nieuwe​ ​structuur.​ ​Vaak​ ​gaat​ ​het​ ​hier​ ​om​ ​een​ ​nieuwe​ ​constituentsstructuur.
Waar​ ​eerst​ ​2​ ​elementen​ ​niet​ ​in​ ​dezelfde​ ​constituent​ ​zaten,​ ​zitten​ ​ze​ ​dat​ ​nu​ ​wel.

Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!

Snel en makkelijk kopen

Snel en makkelijk kopen

Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper bruno1234. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€8,49  5x  verkocht
  • (0)
In winkelwagen
Toegevoegd