Pathologie Bewegingsapparaat Onderste extremiteit
HEUP
Arthrosis deformans/vervoming van gewricht
Dit kan idiopathisch, congenitaal of verworven zijn.
Symptomen:
- Pijn in de lies, uitstralend naar voren/binnenzijde bovenbeen, soms tot vlak boven de knie.
Eerst met name bij lopen, later ook in rust en ’s nachts.
- Startpijn, die na enkele stappen verdwijnt, maar terugkomt wanneer de maximale
belastbaarheid van de heup wordt bereikt.
- Beperkte actieradius.
- Antalgische loop mogelijk.
Diagnose:
- Anamnese
- Passief en actief bewegingsbeperking van de heup:
o Endorotatie: <15⁰
o Flexie: <115⁰.
- Röntgenonderzoek
Behandeling:
- In het begin conservatief: ADL-beperkingen, fysiotherapie, medicatie (NSAIDs), verminderen
overgewicht.
- Operatie: gewrichtssparende operatie of heupprothese.
Ziekte van Perthes
Komt met name voor tussen 3-11 jaar. Door een circulatiestoornis in de femurkop ontstaat er
osteonecrose. De kop ondergaat een reparatieproces. Hierna is hij vaak groter en meer ovaal van
vorm: caput magnum. D
Symptomen:
- Pijn in de heup of dij. Begint geleidelijk en wordt steeds erger.
- Pijn neemt toe bij bewegen van de heup of tijdens lopen; kind gaat mank lopen.
Diagnose:
- Afwijkend looppatroon, soms positief teken van Trendelenburg.
- Bewegingsbeperkingen: met name abductie en rotaties.
- Röntgenfoto: veranderingen rond de groeischijf.
Behandeling:
- Conservatief: pijnbestrijding en vergroten beweeglijkheid. Belasting beperken.
- Operatie: kan, maar orthopeden verschillen hier over van mening.
Epifysiolyse capitis femoris/afglijding van de heupkop van de
proximale groeischijf
Komt voor bij kinderen tussen 10-17 jaar. Komt voor bij lange, magere kinderen en vooral bij kinderen
met fors overgewicht en vertraagde puberteitsontwikkeling. Er treedt verzwakking van de groeischijf
op waardoor femur naar boven en voren verschuift t.o.v. de groeischijf.
Symptomen:
- Acute epifysiolyse: duidelijk trauma. Hierna pijn in lies of bil en bovenbeen. Kind kan niet
meer staan of lopen. Voorkeurshouding van been in exorotatie.
- Chronische epifysiolyse: komt vaker voor, minder duidelijke symptomen. Mank lopen,
wisselende pijnklachten in heup of knie en progressief beenlengte verschil.
Diagnose: Röntgenfoto.
Charlotte de Breet – Samenvatting Jaar 3 - Stationstoets
, Behandeling: operatie waarbij de heupkop gefixeerd wordt.
Coxitis fugax
Ontstekingsreactie in het gewrichtskapsel van de heup, vrijwel altijd enkelzijdig. Komt voor tussen 3-
10 jaar. Meestal volgt het na een virale infectie, van bovenste luchtwegen of maagdarm kanaal.
Symptomen:
- Pijn in heupregio, bovenbeen of knie.
- Manklopen, niet op been willen staan of lopen.
Diagnose: uitsluiten van andere, ernstigere diagnoses.
- Bewegingsbeperking bij abductie en rotatie.
- Echo: hydrops.
Behandeling: na 10 dagen symptomen verdwenen; rust nodig. Ziekte kan in 5% overgaan in de ziekte
van Perthes.
Bacteriële artritis
Verwekker is meestal de S. Aureus. De ontsteking ontstaat in zeer korte tijd en moet snel behandeld
worden. Risicofactoren zijn: beschadigd gewricht, verminderde afweer, kunstgewricht,
huidproblemen met wondjes.
Symptomen:
- Lokaal: pijn, warmte, zwelling.
- Bewegingsbeperking.
- Koorts en/of koude rillingen.
Diagnose:
- Anamnese en LO.
- Bloedonderzoek: verhoogd BSE, CRP en leukocytose.
- Microscopisch: gewrichtsvocht wordt met een punctie afgenomen; verwekker aantonen.
Behandeling: antibiotica, NSAID’s, rust en gewrichtspunctie om pus weg te zuigen.
Avasculaire femurkopnecrose
Dit ontstaat door een doorbloedingsstoornis van de femurkop. Er bestaan 2 vormen:
- Traumatisch: acute ischemie door schade aan bloedvaten van de heupkop. Vaak door een
collumfactuur of een traumatische heupluxatie. Kan ook later ontstaan doordat de
vascularisatie slecht hersteld.
- Niet-traumatisch: vaak genetische predispositie en provocatie door secundaire risicofactoren.
Symptomen:
- In het begin vage klachten, ook op röntgenfoto geen afwijkingen.
- Pijn in de heup, uitstralend naar de lies, binnenkant bovenbeen of billen.
Diagnose: MRI scan.
Behandeling:
- Vroege stadia: rust en NSAIDs. Vaak onvoldoende.
- Operatie:
o Centrale decompressie; gaatje boren waardoor snel nieuwe bloedvaten gevormd
kunnen worden.
o Bottransplantatie.
o Heupprothese.
Bursitis trochanterica
Dit ontstaat meestal doordat de tractus iliotibialis de bursa trochanterica mechanisch irriteert.
Andere oorzaken zijn: letsel, jicht, pseud-jicht, RA, infectie of snapping hip (verhoogde tonus van
tractus iliotibialis, klik bij flexie en extensie).
Symptomen:
Charlotte de Breet – Samenvatting Jaar 3 - Stationstoets
