Maatschappij en ruimte
VASTGOEDMARKTEN.....................................................................................................................................................1
1. INLEIDING .............................................................................................................................................................1
2. DE KANTORENMARKT ..............................................................................................................................................3
2.1. Begrippen en kenmerken ............................................................................................................................3
2.1.1. Begrippen .....................................................................................................................................................................3
2.1.2. Kenmerken....................................................................................................................................................................4
2.2. Bestaand aanbod van kantoren...................................................................................................................6
2.2.1. Kantorenmarkt in Vlaanderen ......................................................................................................................................6
2.2.2. Kantorenmarkt in Brussel .............................................................................................................................................6
2.2.3. Investeringen in de kantorenmarkt ..............................................................................................................................8
2.3. Tendensen ................................................................................................................................................10
2.3.1. Tendens van kantoren.................................................................................................................................................11
2.3.2. Tendens van kantoorachtige .......................................................................................................................................11
2.4. Locatie-eisen .............................................................................................................................................12
3. DETAILHANDEL .....................................................................................................................................................12
3.1. Begrippenkader ........................................................................................................................................12
3.2. Tendensen ................................................................................................................................................13
3.3. Types winkelgebieden ...............................................................................................................................15
3.3.1. Traditionele winkelstraten ..........................................................................................................................................15
3.3.2. Grootschalige detailhandel .........................................................................................................................................16
3.3.3. Shoppingcentra...........................................................................................................................................................17
3.3.4. Factory outlet centra ..................................................................................................................................................18
4. DE WONINGMARKT ...............................................................................................................................................18
4.1. Demografische evoluties in Vlaanderen ....................................................................................................18
4.2. Het woningpark ........................................................................................................................................20
4.3. Stadsvlucht ...............................................................................................................................................22
4.4. Houdingen tegenover nieuwe woonvormen..............................................................................................24
4.5. Betaalbaarheid .........................................................................................................................................25
4.5.1. Woningprijzen.............................................................................................................................................................26
4.5.2. Factoren die de prijs doen stijgen ...............................................................................................................................27
5. BEDRIJVENTERREIN & LOGISTIEK...............................................................................................................................27
5.1. Wat zijn bedrijventerreinen? .....................................................................................................................27
5.2. Wat is het beleidskader.............................................................................................................................28
5.2.1. RSV ..............................................................................................................................................................................28
5.2.2. Problematiek van de zonevreemde bedrijven ............................................................................................................29
5.3. Wat is het aanbod aan bedrijventerreinen ................................................................................................30
5.3.1. Uit GIS-inventaris bedrijventerreinen .........................................................................................................................30
5.3.2. Project “activeringsteams” .........................................................................................................................................31
5.4. Wat is de vraag naar bedrijventerreinen ...................................................................................................31
5.4.1. Extrapolatie van historische uitgifte ...........................................................................................................................31
5.4.2. Terreinquotientenmethode ........................................................................................................................................31
5.4.3. IJzeren voorraad methode ..........................................................................................................................................31
5.5. Wat is de dynamiek op de markt voor bedrijventerreinen? .......................................................................32
5.5.1. Verhuisdynamiek bij bedrijven ...................................................................................................................................32
5.5.2. Wijziging locatiefactoren van bedrijven......................................................................................................................33
,6. HETE HANGIJZERS VOOR HET RUIMTELIJK-ECONOMISCH BELEID? ......................................................................................34
6.1. Heet hangijzer 1: gebrek aan ruimte voor grotere investeringsprojecten? .................................................35
6.1.1. Aangeboden ruimte beschikbaar voor logistiek vastgoed? ........................................................................................37
6.1.2. Uitdagingen ................................................................................................................................................................37
6.1.3. Type en ruimtelijke spreiding logistieke activiteiten? .................................................................................................37
6.2. Heet hangijzer 2: van leegstand in de kernen…naar verweven werklocaties ..............................................37
6.2.1. Waarom die focus op "bedrijvige kernen"? ................................................................................................................37
6.2.2. Kansen en bedreigingen! ............................................................................................................................................38
6.2.3. Verweving binnen het lokaal bedrijfshuisvestingsbeleid ............................................................................................38
SOCIAAL-ECONOMISCHE GEOGRAFIE (SEG) .....................................................................................................................39
7. INLEIDING ...........................................................................................................................................................39
8. DE OPEN RUIMTE: GEOGRAFISCHE STREKEN, NATUUR EN LANDBOUW ..............................................................................40
8.1. Inleiding: Geografische streken, natuur en landbouw ................................................................................40
8.1.1. De Kempen als geografische streek ............................................................................................................................40
8.1.2. De Ardennen...............................................................................................................................................................43
8.1.3. Geografische streken in België....................................................................................................................................45
8.2. Theorieën en concepten ...........................................................................................................................51
8.2.1. Fysisch determinisme .................................................................................................................................................51
8.2.2. Relatie samenleving – fysisch milieu in de landschapskunde en planning .................................................................52
8.2.3. Klimaatverandereing ..................................................................................................................................................52
8.2.4. Modelmatige kijk op het ruimtelijk patroon van landbouwproductie: von Thünen ...................................................53
8.3. Beleid .......................................................................................................................................................56
9. MIJNBOUW EN INDUSTRIE ......................................................................................................................................56
9.1. Mijnbouw en industrie: voorbeelden ........................................................................................................56
9.1.1. De industriële revolutie in Chicago en Manchester ....................................................................................................56
9.1.2. Ruimtelijke spreiding van industrie in het Vlaamse gewest .......................................................................................56
9.1.3. Ruimtelijke ongelijkheid op diverse schaalniveaus .....................................................................................................57
9.2. Theorieën en concepten ...........................................................................................................................59
9.2.1. Industriële Locatietheorie...........................................................................................................................................59
9.2.2. Regionale Theorieën ...................................................................................................................................................69
9.3. Beleid .......................................................................................................................................................78
9.3.1. Spatial margins of profitability wijzigen ......................................................................................................................78
9.3.2. NEG en Beleid .............................................................................................................................................................78
9.3.3. Clusterbeleid ...............................................................................................................................................................78
10.DIENSTEN ...........................................................................................................................................................78
10.1. Voorbeelden: Diensten .............................................................................................................................78
10.2. Theorieën en concepten ...........................................................................................................................79
10.2.1. De vele aspecten van detailhandel .............................................................................................................................79
10.2.2. Detailhandel in de binnenstad en Retail Gentrification ..............................................................................................80
10.2.3. Centrale Plaatsentheorie (CPT) ...................................................................................................................................81
10.2.4. Wereldsteden .............................................................................................................................................................89
10.2.5. Creatieve steden .........................................................................................................................................................90
10.2.6. Toerisme .....................................................................................................................................................................91
10.3. Beleid .......................................................................................................................................................92
10.3.1. Detailhandelsbeleid ....................................................................................................................................................92
10.3.2. Hiërarchie van steden .................................................................................................................................................92
10.3.3. Wereldsteden en ‘World-city building’ .......................................................................................................................92
10.3.4. Toeristische reconversie .............................................................................................................................................92
11.BEVOLKING .........................................................................................................................................................94
11.1. Bevolking: Voorbeelden ............................................................................................................................94
, 11.1.1. Bevolkingsspreiding in België .....................................................................................................................................94
11.1.2. De wereldbevolking ....................................................................................................................................................98
11.2. Theorieën en concepten ...........................................................................................................................99
11.2.1. Rank-size rule (‘Zipf’s law’) .........................................................................................................................................99
11.2.2. Natuurlijke groei .......................................................................................................................................................100
11.2.3. Demografische transitie............................................................................................................................................102
11.2.4. Leeftijdsstructuur .....................................................................................................................................................103
11.2.5. Gezinsverdunning .....................................................................................................................................................104
11.2.6. Migratie en diversiteit ..............................................................................................................................................104
11.2.7. Segregatie .................................................................................................................................................................105
11.3. Beleid .....................................................................................................................................................106
12.WONEN............................................................................................................................................................107
12.1. Wonen: voorbeelden ..............................................................................................................................107
12.2. Theorieën en Concepten .........................................................................................................................108
12.2.1. Fases van (sub)urbanisering en het stedelijk leefcomplex .......................................................................................108
12.2.2. Interne structuur van steden ....................................................................................................................................109
12.2.3. Verstedelijking en de stedelijke levenswijze .............................................................................................................111
12.2.4. Nieuwbouw, verhuizingen en segregatie ..................................................................................................................112
12.2.5. Gated Communities en Gentrificatie ........................................................................................................................112
12.2.6. Ethnoburbs versus Design Assimilation ....................................................................................................................114
12.3. Beleid .....................................................................................................................................................114
12.3.1. Slum Clearance, Gentrificatie en Stadsvernieuwingsprojecten ................................................................................114
12.3.2. Buurtmonitors ..........................................................................................................................................................114
12.3.3. Omgevingsbeleid en woonbeleid .............................................................................................................................114
13.POLITIEK ...........................................................................................................................................................114
13.1. Politieke Geografie: Voorbeelden ............................................................................................................114
13.1.1. Verkiezingsuitslagen in kaart ....................................................................................................................................114
13.1.2. De Belgische Staatsstructuur ....................................................................................................................................114
13.2. Theorieën en concepten..........................................................................................................................115
13.2.1. De politiek, het politieke en publieke ruimte ...........................................................................................................115
13.2.2. Het politieke landschap in België ..............................................................................................................................115
13.2.3. Gerrymandering .......................................................................................................................................................116
13.2.4. Rescaling en New State Spaces .................................................................................................................................116
13.2.5. De slimme stad en de publieke ruimte .....................................................................................................................116
13.3. Beleid .....................................................................................................................................................116
13.3.1. Nieuwe bestuurslagen en het clusteren van gemeentes ..........................................................................................116
13.3.2. Neohygiënistisch beleid in Franse steden .................................................................................................................117
14.SYNTHESE .........................................................................................................................................................117
14.1. Naar een synthese ..................................................................................................................................117
14.2. Maatschappij en ruimte ..........................................................................................................................117
14.3. Modellen en synthese .............................................................................................................................117
14.4. Polycentrisme .........................................................................................................................................118
14.5. Verstedelijking ........................................................................................................................................118
14.5.1. Het ontstaan van steden ...........................................................................................................................................118
14.5.2. Steden in de Middeleeuwen .....................................................................................................................................119
14.5.3. Van Feodalisme naar Kapitalisme .............................................................................................................................119
14.5.4. Space-time compression ..........................................................................................................................................119
14.6. Verstedelijking en voedsel.......................................................................................................................119
, Vastgoedmarkten
1. Inleiding
Wat zijn vastgoedmarkten?
= De markt waarin de eigendoms- en gebruiksrechten (huur en erfpachten) van gronden de daarop opgetrokken
bouwwerken (opstallen) verhandeld worden
• Koopmarkt (verhandeling van eigendomsrechten)
o Bestaand vastgoed
o Nieuwbouw (op plan kopen)
o Grond
• Huurmarkt (verhandeling van zakelijke rechten)
o Huur
o Handelshuur
o Erfpacht
o Recht van opstal
o Concessie (overheid die een exclusief gebruiksrecht uitgeeft aan een particulier)
o …
= evenwicht door het prijsmechanisme
Kenmerken van vastgoedmarkten:
• In elasticiteit van het aanbod, op korte termijn (De hoeveelheid aanbod grond verandert niet)
• Immobiliteit van vastgoedmarkt (Vastgoed is gebonden aan een specifieke locatie)
• Asset specificity: elk vastgoedproject is uniek
o Ligging
o Type
• Ruimtelijke en functionele segmentatie (De prijs van het vastgoed komt tot stand in deelmarkten, naast
elkaar bestaan, zowel ruimtelijk als functioneel. Er is dus geen prijsvormingsmechanisme dat beiden
coördineert)
o Type locaties: binnenstedelijk versus randstedelijk/buiten stedelijk
o Type vastgoed: woningen, kantoren, retail (ligt ver uit elkaar)
• Langdurig karakter van vastgoedproducten (mobiliteit maakt dat het vastgoedaanbod verschillende
leeftijdsklassen heeft, die niet zoveel veranderen; dat geeft ook aan dat de nieuwere producten vaak meer
gewaardeerd worden dan de oudere producten en dat nieuwe producten de oude uit de markt drukken)
o Innovatie bij nieuwere “producten”
o Vermindering van attractiviteit van oudere producten
• Sterk gereguleerde markt (het aanbod is sterk gereguleerd door ruimtelijke planning en regelgeving;
dichtheden, bouwlagen, functies worden bepaald in ruimtelijke plannen, waarmee er niet echt een “vrije
markt” is)
4 kwadranten model (samenhang tussen de verschillende markten die er zijn)
1
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper tommyW. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,48. Je zit daarna nergens aan vast.