In dit document zijn alle artikelen die horen bij het vak 'Persoonlijke documenten en de constructie van de levensloop' samengevat. Al deze artikelen maken deel uit van de tentamenstof.
Allport: part 1, p. 3-64
Hoofdstuk 1: uncritical use
De meeste psychologische schrijvers die gebruik maken van persoonlijke documentatie, missen
hierbij een kritische blik. Hun focus ligt vaak vooral bij het schetsen van een beeld van iemands leven;
voor wetenschappelijke standaarden zoals objectiviteit, validiteit en betrouwbaarheid is vaak
minder oog. Hoewel vele beroemde psychologische werken in feite niet meer zijn dan persoonlijke
documenten, worden zij als veel meer beschouwd dan dat. Toch is het belangrijk dat persoonlijke
documenten, hoe bruikbaar ook, altijd met een kritische blik bekeken worden.
De geschiedenis van het gebruik van persoonlijke documentatie
Het ontstaan van de persoonlijke documenten in de psychologische wetenschap lag primair in:
1) De traditie van fenomenologie en introspectie: mentale wetenschap
2) De groeiende invloed van biologisch positivisme dat het gebruik van subjecten voor
onderzoek vereiste
3) De ontdekking van individuele verschillen
4) De interesse in ziektecijfers en sterfelijkheid, met zijn nadruk op autobiografische materialen
5) De ontwikkeling van de psychologische roman
6) Het breken met het Victoriaanse tijdperk en het taboe op de openbaring van intieme
gevoelens in brieven, dagboeken en autobiografieën
Tijdens de periode van de fenomenologie aan het eind van de 19e en het begin van de 20e eeuw,
stonden concrete verschijningen en gebeurtenissen centraal. Binnen deze filosofie werd dan ook veel
gebruik gemaakt van persoonlijke documenten. Het tijdperk van de fenomenologie ging in het begin
van de 20e eeuw vrij abrupt over in de experimentele fase. Het lag voor de hand dat het gebruik van
persoonlijke documenten een bruggetje kon vormen tussen meer dagelijkse situaties naar het
laboratorium; toch is dit niet het geval geweest. Persoonlijke ervaringen, verkregen in experimentele
studies, bleken namelijk niet zo makkelijk interpreteerbaar. Omdat de individuele verschillen zo groot
waren, was het ook niet toereikend om uit te gaan van gemiddelden.
Men kan zeggen dat het gebruik van persoonlijke documenten vooral een basis heeft gevormd voor
drie hoofdzaken: de stroming van fenomenologie en introspectie, de groei van het biologisch
positivisme waarbij de noodzaak bestond om organismen te bestuderen en het ontdekken en
,onderkennen van individuele verschillen aan het eind van de 19e eeuw. Vanuit deze drie hoofdlijnen
zijn nog andere invloeden af te leiden, waaronder de groeiende interesse in sterfelijkheid, de
ontwikkeling van de psychologische roman en het doorbreken van de heersende taboe op het uiten
van emoties en gevoelens in bijvoorbeeld brieven, dagboeken en autobiografieën.
Invloedrijke psychologen en het gebruik van persoonlijke documenten
William James
William James maakte gebruik van een ruime verzameling persoonlijke documenten voor zijn boek
The variety of religious experience. Een van zijn redenen hiervoor was dat hij zelf weinig affiniteit had
met religie: het was in zijn ogen dus noodzakelijk om hiervoor ervaringen van anderen te raadplegen:
radicaal empirisme. Daarnaast interesseerde James zich ook in individuele geesten in grotere
complexe gehelen: het gebruik van persoonlijke documenten lag dus voor de hand. In zijn ogen was
er geen andere geschikte methode om de relatie tussen de mens en religie te bestuderen. James
voelde zich onvermijdelijk aangezet om persoonlijke documenten te onderzoeken als de meest
haalbare methode/benadering voor de psychologie van religie.
Stanley Hall
Ook de humanistische psycholoog Stanley Hall maakte gebruik van persoonlijke documenten. Hij
richtte zich hierbij vooral op persoonlijke documenten van tieners en adolescenten. Volgens hem was
het bewaren van de ervaringen uit deze levensfase zeer leerzaam en waardevol: hij pleitte dan ook
dat iedere tiener en adolescent eigenlijk een dagboek bij moest houden. Zijn verzameling van
vragenlijsten waren wat meer gecontroleerde soorten van de persoonlijke documenten.
Sigmund Freud
Sigmund Freud was een groot fan van persoonlijke documenten. Volgens hem was het niet altijd
nodig om een patiënt persoonlijk te kennen: onder andere persoonlijke documenten vormden een
waardevolle bron van informatie. Het persoonlijke document is een natuurlijk uitgroeisel van een
klinische situatie waarin de patiënt altijd wordt aangemoedigd om voor zichzelf te spreken.
In tegenstelling tot bijvoorbeeld James, gebruikte Freud persoonlijke documenten om eerder
gevormde theorieën mee te ondersteunen, in plaats van het baseren van een theorie op een casus.
Een veelgehoord punt van kritiek is dat deze werkwijze de individualiteit van de patiënt onderdrukt.
Overigens staat Freud erom bekend dat hij zich bezighield met professionele ethiek en zich hard
maakt voor het beschermen van de privacy en de anonimiteit van zijn patiënten.
,A mind that found itself and the literature of suffering
Een van de bekendste en meest gebruikte vormen van persoonlijke documentatie is het document
dat op zichzelf staat, en waar geen editing of interpretatie aan te pas is gekomen. Hoewel deze
documenten erg waardevol kunnen zijn, is het belangrijk om erbij stil te staan dat deze
documentatievorm vele gebreken heeft. Zo worden er geen onafhankelijke informatiebronnen
gebruikt, is de informatie niet valide of betrouwbaar en bovendien niet representatief voor een
gebeurtenis of ervaring.
Clifford Beers is voor de populariteit van dit type document een van de belangrijkste invloeden
geweest. Zijn beschrijving van zijn verblijf in een psychiatrische instelling bleek mateloos populair, en
leidde tot verbeteringen van instituten voor mentale gezondheid in Amerika. Daarnaast doorbrak hij
het taboe om over persoonlijk lijden te schrijven; hij beïnvloedde hierdoor veel mensen en had dan
ook vele imitators en opvolgers.
The Judge Baker foundation
Dr. William Healy en Dr. Augusta Bronner hebben een dienst voor de sociale wetenschap opgericht in
hun lang-blijvende aandringen voor de inclusie van een ‘kinds’ eigen verhaal’ in hun vele records of
delinquente gevallen. Vaak interviews over de kijk van het kind op zijn huis, ouders, school, vriendjes
en persoonlijke moeilijkheden. Op de drempel van de nieuwere en meer recente kritische
ontwikkelingen.
A history of psychology in autobiography
Murchison heeft een onverwachte toetssteen gebracht voor het gebruik en de evaluatie van
persoonlijke documenten door psychologen. De onderneming van Murchison laat zien dat in jaren
dertig dat a) verschillende psychologen waren aangetrokken tot het schrijven van hun eigen biografie
voor publicatie b) er geen standaard techniek voor hen beschikbaar was en c) weinig hadden een
groot belang te bieden omtrent het methodologische aspect van de onderneming.
The psychological clinic
In de loop der jaren zijn psychologen zich in toenemende mate bezig gaan houden met de waardering
en het gebruik van persoonlijke documenten. Zo richtten de psychologen Healy en Bronner zich op
eigen ervaringen van kinderen in klinische en juridische settings, hield Murchison zich bezig met de
typen documentatie die gebruikt werden door psychologen en richtte een groep genaamd The
Psychological Clinic zich op het gebruik van persoonlijke documenten in de klinische praktijk.
, Hoofdstuk 2: persoonlijke documenten en onderzoek
The polish peasant as a turning point
Het gebruik van persoonlijke documenten in experimentele settings vereist een geheel nieuwe
aanpak. Een belangrijk omslagpunt in de scheiding tussen het niet-kritisch en het kritisch omgaan
met persoonlijke documenten wordt gevormd door een onderzoek van Thomas en Znaniecki in
1920. Dit onderzoek resulteerde in een boek genaamd The Polish Peasant: het boek beschrijft het
leven van Poolse immigranten in het begin van de 20e eeuw en is gebaseerd op persoonlijke
documenten. Het boek trok de aandacht van sociologen en psychologen, vanwege de
methodologische problemen die met het onderzoek gemoeid waren.
Blumer’s kritiek op the polish peasant
Blumer gaf de kritiek dat de individuele bijdragen aan het boek niet representatief zouden zijn voor
de sociale structuren, normen en waarden van een hele natie. Ook had Blumer kritiek op de manier
van interpretatie van de onderzoekers: het onderzoek was hierdoor niet valide. Toch had de
verzameling van persoonlijke documenten wel waarde: ze gaven inzicht en begrip en omdat ze samen
aangeboden waren, schepten zij wel een duidelijk en consistent beeld van de geschiedenis. Hierdoor
waren de documenten tezamen een stuk waardevoller en betrouwbaarder dan de documenten
individueel.
Krueger’s autobiografische documenten en persoonlijkheid
Krueger ging de uitdaging aan om persoonlijke documenten op een meer wetenschappelijke manier
te benaderen. Volgens hem waren autobiografieën in vier groepen op te delen:
The confessional document: dit type ontstond vanuit persoonlijke wanorde en gevoelens van
inferioriteit. Het schijven van een confessional document kon hierbij verlichting bieden. Ook
sociale reïncorporatie vormde een belangrijk doel;
The egoistical document waarin rationalisatie geen rol speelt: het is conventioneel en vaak
defensief van aard;
Wetenschappelijke autobiografieën, die geschreven werden om op een zo objectief
mogelijke manier te analyseren hoe iemand zich voelde en wat iemand dacht;
Naïve documents zijn vrij kleurloze en weinig persoonlijke beschrijvingen van ervaringen
Stouffer’s studie naar betrouwbaarheid en validiteit in het gebruik van persoonlijke documenten:
Ook Stouffer deed onderzoek naar betrouwbaarheid en validiteit bij het gebruik van persoonlijke
documenten. In een van zijn onderzoeken werden 238 autobiografieën beoordeeld door vier
rechters; deze rechters gaven op een grafische meetschaal aan wat de houding van de auteur ten
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper psychologiesamenvatter. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,44. Je zit daarna nergens aan vast.
