In dit document vind je de uitwerkingen van de werkcolleges 4, 5 en 6 die aan bod zullen komen tijdens de toets van komende lesweek. Ook zitten hierin samenvattingen van alle artikelen en kennisvideo's die werden opgegeven per week. De belangrijke begrippen zijn gekleurd voor extra overzicht, maar ...
Hallo Vally, jammer dat mijn samenvatting niet helemaal voldoet aan je verwachtingen! Kan je met kort vertellen wat er mist of beter zou moeten? Misschien kan ik het alsnog aanpassen!
Groetjes, Luna
Crossmediastrategie
Werkcollege 4 (25 september 2017)
Burgerschap = de rechten en plichten van de burger. Wat mag de burger
verwachten van de overheid (rechten) en wat mag de overheid verwachten van
de burger (plichten)?
Burgerschap is volgens Thomas Marshall in te delen in drie categorieën:
- Civiel burgerschap: iedereen wordt erkent door de Nederlandse wet als
burger. Uitzondering kan een vluchteling zijn.
- Politiek burgerschap: iedere stem is gelijk en iedereen heeft recht op
stemmen.
- Sociaal burgerschap: iedereen heeft recht op een sociaal vangnet.
Er is een verschuiving gaande. Mensen identificeren zich steeds minder met de
staat, maar met hun eigen cultuur. Hierdoor is cultureel burgerschap
ingewikkelder. Eerder kon iedereen in een hokje geplaatst worden aan de hand
van de zuilenmaatschappij. Nu kan alles door elkaar en tegelijkertijd. Iemand kan
aan de ene kant lid zijn van de protestantse kerk, maar ook lid zijn van de AVRO.
Sociale media kennen inmiddels nieuwe vormen van burgerschap, maar dit zijn
allemaal tijdelijke vormen (GoFundMe: na de actie gaat iedereen binnen de groep
weer zijn eigen weg).
Passief burgerschap = rechten opeisen, een claimende consument.
Actief burgerschap = betrokken, actieve en verantwoordelijke burgers.
Volgens Tonkens moeten we op zoek naar de juiste balans tussen passief en
actief burgerschap (praten en zwijgen, rechten en plichten).
Hoe krijgt de overheid van de passieve burger een actieve burger?
- Capaciteit: zorg voor de juiste vaardigheden, tijd en geld.
- Motivatie: stel een beloning in het vooruitzicht.
- Invitatie: een burger die zou willen helpen, maar niet wordt uitgenodigd
gaat er niet zelf achteraan. Met een uitnodiging helpt hij of zij wel mee.
Wat is het voordeel voor de overheid van burgerparticipatie? Is in vergelijking
met andere oplossingen redelijk goedkoop.
Technologie heeft vormen van participatie makkelijker gemaakt;
- Mensen zijn makkelijker te vinden;
- Gelijkgestemden zijn over de hele wereld te vinden.
Gevaren kunnen echter zijn dat burgerparticipatie doorslaat wanneer bedrijven
zich er te veel mee bemoeien: AirBnB: bedrijven kopen panden massaal op om te
verhuren.
- Een platform is nooit waardevrij.
- Relatie tussen de overheid en marktpartijen verandert door de komst van
online platforms: het is niet altijd duidelijk wie aan wie dienstbaar is.
Burgerinitiatief begint als:
- Commercieel oogpunt;
- Non-profit;
- Grass roots (= kleinschalig, buren beginnen samen aan iets).
,Kritiek op burgerinitiatieven:
- Is de mogelijkheid burgerinitiatieven op te richten bedoeld om
zelfredzaamheid te stimuleren onder burgers of is het puur om te
bezuinigen voor de gemeente?
- Actieve deelnemers willen meer zeggenschap dan ze eigenlijk hebben.
- Controle ligt vaak nog bij de overheid.
- Excuus van de gemeente om te kunnen zeggen dat burgers serieus
worden genomen.
- Burgerinitiatieven zijn vaak alleen maar succesvol dankzij hulp van grote
bedrijven.
- Kost energie om genoeg deelnemers te vinden.
Artikel: Duurzaam door besturen met burgerkracht: Samenspel in de energieke
samenleving
Schrijver: Jos van der Schot
Voorwoord
Overheid kan zich onmogelijk niet bemoeien met de energieke samenleving:
- De overheid maakt de energieke samenleving mogelijk. Mensen vinden
veel belemmeringen in de energieke samenleving die alleen de overheid
kan wegnemen (regels ombuigen, bestaande en versperrende instituties
afbreken).
- Kernwaarden van goed bestuur (rechtsgelijkheid bijv.) moeten worden
herinterpreteerd door de overheid voor de realiteit van de energieke
samenleving.
Deel I. Stille revolutie: De energieke samenleving
Verzorgingsstaat = voorloper van de energieke samenleving, waarin de overheid
collectieve arrangementen verzorgde om risico’s voor kwetsbare mensen af te
dekken en voor minder vermogenden basisvoorzieningen mogelijk te maken
(gezondheidszorg, bijstand, etc.). Regels werden opgesteld door de overheid voor
mensen die toch buiten de boot vielen. Als de private aanpak niet werkte nam de
overheid de verantwoordelijk op zich.
- Kosten van verzorgingsstaat drukten fors op overheidsbegroting, wat
resulteerde in discussies over wat wel en niet tot collectieve voorzieningen
behoorde, waardoor bereidheid van deel van bevolking om mee te betalen
verzwakte.
- Het stelsel van wetten en regels beperkte de bewegingsruimte van
individuen en collectieven om alternatieve paden te ontdekken.
Hoofdstuk I. Burgers in beweging: meedoen, meedenken, meebeslissen
Burgers zetten zich altijd al in voor de maatschappij. Toen in de jaren vijftig de
verzorgingsstaat vorm kreeg, veranderde de actieve burger echter ook. Die
richtte zich meer op extra’s bovenop de voorzieningen vanuit de overheid (sport,
evenementen, etc.). Dat de individualisering het collectieve heeft verdreven is
onzin: burgers zijn bereid zich in te zetten voor het grotere geheel, maar staan
kritisch tegenover de overheid (weigeren gedwongen mee te doen). Burger staan
als het ware op stand by. Hoe krijg je ze actief?
- Capaciteit: benodigde vaardigheden/tijd/geld beschikbaar?
, - Motivatie: stel een beloning in het vooruitzicht of geef ze het idee dat ze
daadwerkelijk een verschil maken.
- Invitatie: mensen die worden uitgenodigd reageren over het algemeen
positief.
- Zelfontplooiing: bereidheid groeit verder wanneer mensen worden
aangesproken op specifieke kwaliteiten.
Verschillende typen actieve burgers:
- Initiatiefnemers versus ondersteuners;
- Organisatoren versus uitvoerders;
- Denkers versus doeners.
Op gebied van overheidsbemoeienis zijn er twee uitersten: de overheid moet zich
enerzijds niet bemoeien met het burgerinitiatief en alleen ingrijpen als dat echt
niet anders kan, anderzijds zijn er mensen die juist actieve stimulering en
ondersteuning wensen, zodat meer burgers zich actief zullen gaan inzetten.
In grote lijnen zijn drie soorten overheidsbemoeienis mogelijk:
- Betrokkenheid;
- Luisteren en waarderen;
- Subsidie
Stijgt in mate van bemoeienis van overheid.
Hoe groter het initiatief is, hoe meer hulp van de overheid gewenst is. Op een
gegeven moment is bijvoorbeeld financiële hulp nodig, in de vorm van
bijvoorbeeld subsidies (kan ontlopen worden door bijvoorbeeld crowdfunding).
Er is een nieuwe relatie zichtbaar tussen de burger en de overheid: zijn actief op
zoek naar elkaar. Burger wil en wordt steeds serieuzer genoemd door de
overheid; als meedenker, meedoener en meebeslisser.
Hoofdstuk 2. Lessen uit Lochem: Pionieren in de energieke samenleving
Verschillende houdingen van het bestuur denkbaar ten opzichte van
burgerinitiatief:
- Afwijzend: wij maken het beleid en weten wat goed voor u is.
- Overnemend: wij zetten die om in een beleid en doen wat goed voor u is.
- Afwachtend: ga uw gang en maak er iets moois van.
- Faciliterend: ga aan de slag en kom langs als u hulp nodig hebt.
- Actief betrokken: laten we er samen iets moois van maken.
Acht succesfactoren die voor iedere bestuurder als leerpunt kunnen dienen:
1. Macht: een bestuurder zal altijd rekening moeten houden met de
gevestigde orde (bestaande regels bijv.), maar kan hier handig mee
omgaan door politiek in te schakelen, behendig te manoeuvreren en
kansen te pakken als die zich voordoen.
2. Lerend vermogen: gemeente kan bijdragen aan groei van initiatief door
begeleiding in de ontwikkeling en de lat hoog te leggen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lunavanopstal. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
