Hoofdstuk 3: Voortplanting en
ontwikkeling
Celdeling
Er zijn 2 soorten celdeling:
Mitose: ‘normale’ deling waarbij erfelijk materiaal gekopieerd wordt. Cel splitst 1x en vormt
twee nieuwe cellen met hetzelfde genetische materiaal
Meiose: deling die plaats vindt in het geval van geslachtcellen. Cel splitst 2x en vormt vier
nieuwe cellen, met allen de helft van het genetische materiaal.
Mitose kent zes fasen
1. Interfase; weinig zichtbare activiteit. DNA verdubbeld d.m.v. DNA-polymerase
2. Profase; toenemende verkorting van de chromatiden en migratie van centriolen
3. Prometafase; begin van desintegratie van de kernmembraan
4. Metafase; Chromosomen liggen in het equatoriaalvlak en laatste DNA bij centromeer
verdubbelt
5. Anafase; Chromosomen wijken uiteen en cel wordt gesplitst
6. Telofase; twee dochtercellen ontstaan (cytokinesis), beiden 2N met nieuwe kernmembraan
Bij zowel mitose als meiose verdubbelt het DNA door middel van DNA-polymerase. Het verschil is dat
zusterchromatiden elkaar opzoeken bij meiose, en langs elkaar gaan liggen, waarbij stukken DNA
elkaar overlappen en uitgewisseld worden (crossing over). De eerste deling trekt deze
zusterchromatiden weer uiteen, waarbij je dus 2x2N cellen overhoudt, met verschillende DNA
sequenties als de originele cel. De tweede deling splitst deze geshuffelde chromosomen uiteen,
waarbij je in totaal 4x1N cellen overhoudt. Het belang van meiose zit in het genereren van
genetische variatie. Dit gebeurt op 2 momenten. Tijdens de profase 1, wanneer crossing-over
plaatsvindt en tijdens anafase 1 bij de eerste cytokinese.
, Meiose verloopt dus als volgt:
1. (IIii) Beginfase
2. (IIIIiiii) (Verdubbeling en zusterchromatiden vinden elkaar) Interfase en Profase 1
3. (XX, xx) (Crossing-Over) Profase 1
4. (Xx)(Xx) (Splitsing 1) Anafase 1
5. (Ii)(Ii)(Ii)(Ii) (Splitsing 2) Anafase 2
Meiose kent 10 fasen:
1. Profase 1
2. Prometafase 1
3. Metafase 1
4. Anafase 1
5. Telofase1 en Interfase
Voortplantingsvormen
Aseksuele voortplanting kan op 4 verschillende manieren plaatsvinden
1. Door middel van een binaire deling (mitose), wat algemeen is bij ééncelligen
2. Door middel van knopvorming, waarbij het nieuwe organisme zich als een knop op de ouder
vormt. Als de knop genoeg ontwikkeld is, wordt deze van het ouderdier afgesnoerd (vooral
neteldieren, Cnidaria).
3. Door middel van gemmulatie, waarbij een klompje cellen met een stevige membraan afgezet
wordt. Dit gebeurt veel bij sponzen, Porifera. De Gemmulae overwinteren eerst alvorens uit
te komen.
4. Bij fragmentatie ‘breekt’ het volwassen dier in twee of meerdere stukken, waar nieuwe
individuen uit ontstaan (ongewervelden)
Seksuele voortplanting gebeurt op 4 verschillende manieren
1. Versmelting man en vrouw
2. Biparentale voortplanting (bevruchting van eicel door sperma)
3. Parthenogenese (ontwikkeling van eicel zonder bevruchting door sperma, vaak wel
stimulatie)
Ameiotische parthenogenese (eicellen gevormd door mitose)
Meiotische parthenogenese (eicellen gevormd door meiose)
4. Hermafroditisme (zelfde dier produceert eicel én sperma)
Sequentieel hermafroditisme (geslachtswisseling tijdens gedefinieerde
levensfase(n))
seksuele voortplanting kan door het bijeenvoegen van erfelijke informatie van verschillende cellen
samensmelting van haploïde gameten
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper SarahStevens04. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.