‘Communication in everyday life: A survey
of communication’ samenvatting H6, 7, 9,
10, 11 & 14
Hoofdstuk 6 Cultuur en communicatie
Etnocentrische vooroordeel: geloven dat de manier waarop je eigen cultuur dingen doet, de juiste en
normale manier is om ze te doen. Hierbij zijn Adolf Hitler en de Ku Klux Klan extreme voorbeelden,
maar het komt zeker ook in mindere mate voor. We hebben allemaal bepaalde vooroordelen in ons
leven. Als we die leren te herkennen, kunnen we ze misschien weghalen. Verder kun je niet bij een
cultuur horen, je kunt een cultuur alleen performen. Een cultuur is ook niet geografisch-gebonden,
denk bijvoorbeeld aan ‘lesbiennes’, ‘politieke groepen’, ‘moslims’ en ‘Beliebers’. En als laatste zijn
relaties fundamenteel voor de creatie en behoud van culturen.
Hoe kan cultuur geïdentificeerd en bestudeerd worden?
Cultuur wordt vaak bestudeerd als structuur of als transactie. De eerste manier van kijken naar
cultuur (als structuur) wordt gekenmerkt door de focus op grootschalige verschillen in waarden,
geloof, doelen, populaire gedragingen, etniciteit, regio’s en religies. Voorbeeld: Australische cultuur of
Nederlandse cultuur.
Er is veel onderzoek gedaan volgens dit structurele standpunt. Dit soort onderzoek noemt men:
- Cross-culturele communicatie: vergelijkt de communicatiestijlen en patronen van mensen uit
zeer verschillende culturele/sociale structuren, zoals natiestaten.
- Interculturele communicatie: onderzoekt hoe mensen uit verschillende culturen/sociale
structuren met elkaar praten en welke moeilijkheden of conflicten ze hierbij tegenkomen,
naast de verschillende talen die ze spreken.
Voor- en nadelen van structurele benadering: Een voordeel is dat het zorgt voor een beter begrip v.d.
verschillende culturen en zorgt voor verbeterde interacties tussen mensen. Nadeel is dat er niet
rekening mee wordt gehouden dat er meerdere culturen bestaan binnen een nationale of regionale
groep en dat er meerdere sociale gemeenschappen zijn binnen één cultuur.
Een andere benadering is de benadering waarbij een cultuur een transactie is. Deze benadering is
anders dan de structurele benadering, omdat cultuur hierbij wordt gezien als een gecodeerd systeem
van betekenis: een set van overtuigingen, een erfgoed, en een manier van ‘zijn’ dat in communicatie
wordt verhandeld (‘transacted’). Je kunt cultuur zien als een betekenissysteem, waarbij elke groep
met een systeem van gedeelde betekenis een cultuur is. Hierbij is de lijst culturen dus eigenlijk
oneindig. Deze benadering zorgt voor veel waardevolle informatie, hoewel verschillende culturen op
dezelfde manier kunnen communiceren waardoor deze benadering dus niet altijd klopt.
Gestructureerde culturele kenmerken
Gedurende je kindertijd en je introductie tot cultuur (socialisatie), leer je hoe je je moet gedragen,
communiceren en leven met andere mensen. Dit zal steeds meer geautomatiseerd worden. Als dat
niet zou gebeuren, dan zou je niet kunnen communiceren met mensen in jouw maatschappij.
Cross-culturele kenmerken:
- Context
o High-context cultuur: een cultuur dat veel nadruk legt op de context waar de spraak
en interactie plaatsvinden, en vooral ook op de relatie tussen de sprekers, en niet op
wat ze zeggen. Voorbeeld: In China en Irak is iemands status in de maatschappij heel
, belangrijk, en worden contracten bijvoorbeeld eerder aan vrienden gegeven dan aan
de hoogste bieder.
o Low-context cultuur: veronderstelt dat de boodschap het belangrijkste is, en het veel
belangrijker is om een goed, gestructureerd argument of presentatie te hebben dan
dat het een koninklijk iemand of je neef is die naar je luistert. Mensen proberen dan
de relaties te scheiden v.d. boodschappen.
- Collectivistisch of individualistisch
o Collectivistische cultuur: een geloofssysteem dat de groepsvoordelen en de waarde
v.h. harmonieus samenwerken benadrukt in plaats van individuele persoonlijke
vooruitgang. Voorbeeld: Japan.
o Individualistische cultuur: een geloofssysteem dat zich richt op de individuele
persoon en zijn of haar persoonlijke dromen, doel en prestaties en het recht om zelf
keuzes te maken. Voorbeeld: Verenigde Staten.
- Tijd
oMonochrome cultuur: een cultuur die tijd als een waardevolle koopwaar ziet en
punctualiteit als zeer belangrijk beschouwt. Voorbeeld: Verenigde Staten.
o Polychronische cultuur: een cultuur die tijd niet ziet als lineair of simpel, maar meer
als complex en bestaand uit vele strengen, die niet belangrijker zijn dan enige ander –
dus een ontspannen houding tegenover tijd. Voorbeeld: Italië of Spanje.
- Conflict: echte of waargenomen onverenigbaarheden/twistpunten van processen, begrippen
en standpunten tussen mensen. Twee soorten culturele benaderingen tegenover conflicten:
o Conflict-als-kans culturen: een cultuur gebaseerd op deze vier onderstellingen:
Conflict is een normaal, nuttig proces.
Alle zaken zijn onderhevig aan verandering door onderhandeling.
Directe confrontatie en bemiddeling worden gewaardeerd.
Conflict is een noodzakelijke onderhandeling over een impliciet contract – een
herverdeling van kans, het loslaten van spanningen en een vernieuwing van
relaties.
o Conflict-als-vernietigend: een cultuur gebaseerd op deze vier veronderstellingen:
Conflict is een vernietigende verstoring v.d. vrede.
Het sociale systeem zou niet moeten worden aangepast om aan de behoeften
v.d. leden te voldoen, de leden moeten zich juist aanpassen aan de
gevestigde waarden.
Confrontaties zijn destructief en ineffectief.
Geschillen moeten gedisciplineerd zijn.
Vijf typen conflictmanagement:
1. Domineren: een dominante stijl houdt in dat iemand zijn wil oplegt aan de ander, om zo zijn
eigen individuele verlangens te bevredigen, ongeacht negatieve relationele gevolgen.
2. Integreren: een integratiestijl vereist open discussie over het conflict om zo een oplossing te
vinden die volledig voldoet aan alle betrokkenen.
, 3. Compromissen: een compromisstijl wordt vaak verward met een integratiestijl, omdat er een
oplossing is bereikt na discussie over het conflict. Echter, bij het maken van een compromis
moet iedereen iets opgeven om een oplossing te krijgen, waardoor eigenlijk niemand
tevreden is.
4. Gedienstig (‘obliging’): het opgeven van je eigen positie om zo de ander tevreden te stellen.
5. Vermijden: het conflict volledig vermijden door het bestaan ervan niet te erkennen of zich te
onttrekken van een situatie als zich een conflict voordoet. Vb. Überhaupt niet zeggen als je
iets anders wilt.
Verhandelen van cultuur
Het bestuderen van cultuur als een transactie die zich richt op hoe de cultuur symbolisch door
communicatie wordt gecreëerd en wordt versterkt door je relaties met anderen en je dagelijkse
ervaringen.
Je cultuur is gecodeerd in je communicatie: in de taal die je spreekt, in de gedachtes die uitspreekt en
in de aannames die je maakt. Iedere keer als een persoon communiceert, leer je iets over zijn of haar
cultuur. Je kunt het zien in de kleding, maar ook in iemands gepraat en gedrag.
Onze culturele activiteiten en rollen (zoals ‘vader’, ‘zanger’, ‘serveerster’ zijn) heeft invloed op hoe wij
tegen de wereld aankijken en onze communicatiestijlen. Op sommige momenten zullen sommige
culturen meer benadrukt worden dan anderen. Mensen horen bij verschillende culturen en hoe
culturele lidmaatschap is bekrachtigd door communicatie.
Co-culturen: kleinere groepen cultuur binnen een grotere culturele massa. Een grote groep zoals
Amerikanen kun je onderverdelen in kleinere groepen: Ierse Amerikanen, Indianen of Republikeinen.
Spraakgemeenschappen: groepen mensen waarvan de spraakcodes en -praktijken hen als culturele
eenheid identificeren en karakteristieke waarden delen door hun even karakteristieke spraak.
Spraakcodes: sets van communicatiepatronen die de norm zijn voor een cultuur en alleen voor die
cultuur, waardoor het deze cultuur zo verschillende maakt v.d. culturen eromheen.
Een kenmerk van een cultuur is wat het voor ‘normaal’ aanneemt. Kristine Munoz heeft geschreven
over deze vanzelfsprekende beweringen als ‘culturele overtuigingen’: bepaalde onderwerpen in een
samenleving die geen overtuigend beroep nodig hebben omdat de zaken als vanzelfsprekend worden
aangenomen.
Als je een rapper wil zijn, kun je niet door simpel te praten als een rapper er een worden. Je moet ook
de cultuur begrijpen. Je kunt alleen lid zijn v.d. cultuur door kennis v.d. spraakcodes. Door deze unieke
manieren van communiceren ontstaan er gevoelens van apartheid. Soms willen groepen namelijk ook
afgescheiden zijn van anderen, en worden nieuwelingen met argusogen bekeken. Culturele begrip is
fundamenteel om lid te worden van een cultuur.
Hoofdstuk 7 Luisteren
Waarom is luisteren belangrijk?
Luisteren is de meest gebruikte communicatie-activiteit. Een mens luistert gemiddeld ongeveer de
halve dag (denk aan colleges, muziek, etc.). Hoewel ‘luisteren’ niet altijd volledig wordt gezien op zijn
waarde, is het toch heel belangrijk in verschillende belangrijke contexten:
- Luisteren en onderwijs: Luisteren is een fundamenteel element naar academisch succes.
- Luisteren en carrière: In bijna elke baan is het belangrijk om goed te kunnen luisteren.
- Luistern en religie/spiritualiteit:
