Samenvatting
Samenvatting Cogito - 5. Wetenschapsfilosofie
- Vak
- Filosofie
- Instelling
- Middelbare School
Overzichtelijke samenvatting Cogito hoofdstuk 5: wetenschapsfilosofie.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
3 beoordelingen
Door: laurenvanharen • 4 jaar geleden
Door: 9459 • 5 jaar geleden
Door: merveyildirimm98 • 6 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Cogito – 5. Wetenschapsfilosofie§1. Wat is wetenschappelijk?
Onderscheid tussen wetenschap en niet-wetenschap hangt samen met opkomst van de westerse
filosofie.
Circ. 500 v.C.: Griekse natuurfilosofen op zoek naar principe dat het ontstaan en bestaan van de
wereld kan verklaren, zoeken een oerstof.
- Thales: de oerstof is water. Eerste die theorie bedacht als verklaring voor wat die zag, i.p.v.
mythische verklaring te geven voor natuurverschijnselen. Voorspelt zonsverduistering,
olijvenoogst.
Doel van de wetenschap nu: de natuur beheersbaar maken d.m.v. een theorie waarmee nauwkeurige
voorspellingen gedaan kunnen worden.
Filosofie ‘moeder van de wetenschappen’, maar is filosofie zelf wel een wetenschap? Sommigen
zeggen dat vragen als: waar bestaat de wereld uit? , opgelost zijn door natuurwetenschappen, maar
zij blijven met vragen zitten, filosofie werkt met onlosbare en vage vragen.
De wetenschappelijke revolutie
17e eeuw: ontwikkeling van de moderne natuurwetenschap, daarvoor bepaalde het christelijk geloof
het wereldbeeld met het wereldbeeld van Aristoteles (de aarde is het middelpunt van de schepping).
1600: Giordano Bruno op brandstapel voor het verdedigen van Copernicus’ theorie dat de zon het
middelpunt van het zonnestelsel is.
1633: Galileo Galilei krijgt levenslang huisarrest voor de bewering dat de zon het middelpunt van het
zonnestel is.
1678: Isaac Newton brengt werk uit over de fundamenten van de natuurkunde, men erkent dat de
aarde niet het middelpunt is en dat de aardse en hemelse bewegingen verklaart worden door
natuurwetten. Beheersbaarheid van de natuur wordt het ideaal.
Francis Bacon – Het nieuwe Atlantis (1626): een utopie waar welvaart, gezondheid en geluk voor
iedereen is, dankzij de wetenschap en de techniek.
20e eeuw: ontstaan wetenschapsfilosofie, dan zijn naast het positieve ook de keerzijden van de
wetenschap en techniek bekend.
Aristoteles (384-322 v.C.): de waarneming (ductie) moet juist geïnterpreteerd worden door de logica
(deductie). Teleologische wereldbeeld gaat uit van de doelgerichte kracht in de natuur. Grondlegger
westerse wetenschap.
Wat is wetenschappelijke kennis?
Belangrijkste taak wetenschapsfilosofie: het verhelderen van wat wetenschap is of zou moeten zijn.
Gaat zowel descriptief (beschrijft wat wetenschap is) als normatief (laat zien hoe wetenschap
bedreven moet worden) te werk.
Sigmund Freud (1856-1939) – pyscho-analyse: is dit wetenschappelijk?
, Kenmerken goede wetenschappelijke methode volgens wetenschapsfilosofie:
- Vraag naar toetsbaarheid.
- Vraag naar welke methode gebruikt is.
De standaardmethode van de natuurwetenschap
Wilhelm Dilthey (1833-1911): ziet dat er een fundamenteel onderscheid bestaat tussen
natuurwetenschappen en mens- of geestwetenschappen:
- Natuurwetenschappen (bio, scheikunde, natuurkunde): als doel de wetmatigheden in de
natuur verklaren (erklären).
- Mens- of geestwetenschappen (geschiedenis, filo, letterkunde, kunst): als doel het begrijpen
(verstehen) van redenen en bedoelingen.
‘De natuur verklaren we, de geest begrijpen we.’
Francis Bacon (1561-1626): ‘Kennis is macht’. Doel van de wetenschap is natuur leren kennen en
kunnen beheersen. Inductieve methode: door nauwkeurige observaties en doelgerichte
experimenten kan de wetmatigheid v/d natuur gevonden worden.
Standaardmethode voor natuurwetenschappen is de empirisch-analythische methode: waarneming
wordt door logica tot theorie gebracht. Gaat uit van de uniformiteit van de natuur: de natuur werkt
altijd op dezelfde manier. Atomisme: feiten worden onafhankelijk van elkaar beschreven. 5 stappen:
1. Waarneming van verschijnselen.
2. Opstellen hypothese om verschijnselen te verklaren.
3. Toetsen van de hypothese d.m.v. experimenten.
4. Afleiden van resultaten uit deze experimenten.
5. Opstellen van een wetmatigheid.
Inductie: uit herhaaldelijke waarnemingen een algemene conclusie trekken.
Deductie: uit een algemene uitspraak wordt via een logische redenering een individuele conclusie
getrokken.
Galileo Galilei (1564-1642) en Isaac Newton (1642-1727): zorgen dat wetenschap kwantitatief te werk
gaat (getalsverhoudingen centraal) i.p.v. kwalitatieve benadering Aristoteles (doelen en essenties
centraal). Eerste versie moderne wetenschappelijke methode. Wereld is geen schepping van God
meer, maar een grote machine met natuurwetten.
Niet verklaren, maar verstaan
Methode bij de geesteswetenschappen is de methode van de hermeneutiek:
- Basis is levenservaring.
- Holisme: menselijke uitingen pas betekenis als we ze in geheel zien.
- Historiciteit: in tijd staan gebeurtenissen niet los van elkaar, werken in elkaar door.
- Hermeneutische cirkel: losse onderdelen zijn niks zonder het geheel, het geheel is niks zonder
de losse onderdelen.
- Interpretatie.
- Object en subject van onderzoek vallen deels samen. Subject tegenover ander subject.
Dilthey: de natuurwetenschappen en mens- of geestwetenschappen geven verschillende aspecten
van werkelijkheid weer, ene methode bevat dus niet meer waarheid dan de ander. Hij komt op voor
mens- of geestwetenschappen, door verlies hiervan, verliest men namelijk betekenis.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Claudia98. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,48. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 56326 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen