Samenvatting over de eindexamenstof het onderdeel Gebieden Zuid-Amerika voor het vak Aardrijkskunde Vwo. Het document bestaat uit plaatjes, 8 pagina's en 1900 woorden. Helpt bij het leren voor toetsen en het eindexamen. Zelf een 7 gehaald voor eindexamen Aardrijkskunde Vwo vorig jaar mede dankzij d...
De belangrijkste landschapstypen zijn: het hoogland van de schilden van Guyana en Brazilië, het
plateau van Patagonië, het Andesgebergten, de Altiplano (hoogvlakte) en de laaglanden van de
Orinoco, de Amazone en de Paraná. Aan de westkant van Zuid-Amerika vindt subductie plaats
met actief vulkanisme en de vorming van andesiet (stollingsgesteente). De activiteit is niet overal
even groot door de leeftijd van de wegduikende Nazcaplaat niet overal even oud is. Oude
oceanische korst is verder afgekoeld: grotere dichtheid en
dus zwaarder. Het duikt zo diep, dat de oceanische korst
smelt en magma aangemaakt wordt. Jonge oceanische
korst: niet zo zwaar, dezelfde dichtheid als het andere
gesteente in de mantel, dus subductie dichter aan
aardkorst, waardoor materiaal niet smelt. Hierdoor
vervorming van gesteente (metamorfose), maar geen
vulkanisme. Deze gebieden zijn “gaten” in de ring van
vuur. De “voorlandbekkens” aan de oostkant van het
Andesgebergte komt doordat de wegduikende plaat een
laagte creëert en het aangrenzende land meetrekt. Het
gewicht van de geplooide en opgestuwde lagen zorgt voor
dat de basis van het Andesgebergte dieper in de mantel
komen te liggen. Deze bekkens worden gevuld door
sediment, waardoor uiteindelijk het dalingsgebieden worden. In oostkust van Zuid-Amerika is
door het openscheuren van het supercontinent Pangea ontstond de Atlantische Oceaan. Dat ging
langs de midoceanische rug gepaard met uitvloeiingen van basalt en ontstaan van
afschuivingsbreuken in het continentale gesteente. Zo ontstond nieuwe oceanische korst en
reliëf. De schilden in het noorden en oosten bestaan uit dieptegesteenten (graniet) en metamorf
gesteenten.
Het Andesgebergte en de hooglanden zijn rijk aan ertsen, de voorlandbekkens en kustzones aan
fossiele brandstoffen. Ertsen: vulkanisme + gebergtevorming --> vloeibaar gesteente diep in
aardkorst afkoelt of ertshoudend sediment wordt afgedekt en onder druk verandert in
ertshoudend gesteente. In voorbekkens van oostelijke Andes-Cordillera hebben olie en gas
gevormd. In het Krijt stond de zeespiegel veel hoger en leefde veel plankton --> plankton dood en
werd “ingepakt” door sedimentlagen --> door druk ontstond olie- en gashoudende gesteente. In
het begin van de scheiding van Zuid-Amerika en Afrika ontstonden er langs de midoceanische
rug moerassen met dood organisch materiaal. Het gebied bleef dalen en daardoor overstroomde
het door stijgend zeewater. Zoutlaag zorgde voor luchtdicht afsluiten van dode organische
materiaal (vergaan niet).
In Zuid-Amerika komen het tropische regenwoud- (selva), savanne- (caatinga, cerrado, llanos),
steppe- (pampa’s), woestijn-, Mediterrane, zee- en hooggebergteklimaat voor. Mangrovebossen
tref je aan in (sub)tropische kustgebieden. Ligging klimaat-, vegetatie- en landschapszones wordt
bepaald door: geografische breedteligging, hoogteligging, noord-zuidligging van Andesgebergte
(loef/lijzijde) en invloed van zee- en luchtstromen.
, Oostkust:
Noordoost- en zuidoostpassaat aanlandig --> invloed Atlantische Oceaan groot door
relatief vlak gebied.
Invloed warme Zuid-Equatoriale stroom.
Westkust:
Aflandige wind waait
Andesgebergte verhinderd dat invloed Grote Oceaan landinwaarts reikt
Koude water Humboldtstroom --> dit alles zorgt voor woestijnen aan westkust.
Tijdens El Niño wordt het luchtdrukverschil tussen westkust Zuid-Amerika en Indonesië ver
naar het westen kleiner. De passaten verzwakken en wind gaat vanuit westen waaien -->
zeestroom keert om: ongebruikelijke aanlandige wind zorgt voor hevige regenval aan westkust en
droogte in noordelijke deel continent.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nerdvwo. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,00. Je zit daarna nergens aan vast.
