Samenvatting van de eindexamenstof het onderdeel Leefomgeving van het vak Aardrijkskunde Vwo. Het document bestaat uit plaatjes, 7 pagina's en 1800 woorden. Handig te gebruiken voor het leren voor toetsen en het eindexamen. Zelf gebruikt voor leren voor het eindexamen 2023, waar ik een 7 voor had m...
Een stroomgebied is het verzamelgebied van een rivier waar neerslag en grondwater via
zijrivieren in een hoofdrivier komen. De waterscheiding is de grens tussen stroomgebieden
(gebergten). Alle zijtakken etc samen --> stroomstelsel. Het lengteprofiel:
Bovenloop: hoog in de bergen, stroomsnelheid en erosie is groot --> verticale erosie.
Middenloop: vlakkere deel waar stroomsnelheid daalt en horizontale erosie is.
Benedenloop: monding rivier overloopt in bredere meandert/ sediment afzet.
Het hoogteverschil tussen plaatsen heet het verval (14 m). Het verhang is het gemiddeld
hoogteverschil per kilometer (8 cm per km). De totale afvoer van een rivier: debiet. Het ritme van
de waterafvoer gedurende een jaar: regiem. Type rivieren:
Gletsjerrivier: smeltwater
Regenrivier: regenwater --> Maas
Gemengde rivier: smeltwater + regenwater --> Rijn
Piekafvoer: als in een korte periode de waterpeil sterk stijgt.
Als dijken doorbreken moeten boeren verplaatsen naar terpen of woerden (opgeworpen aarden
heuvels gebouwd). Bron 2 toont dwarsprofiel van een onbedijkt en bedijkte rivier. Tussen de
rivier en de winterdijken ligt de uiterwaard die bij hoog water kan overstromen. Om de
uiterwaarden veel te kunnen gebruiken, bouwen we zomerdijken --> sediment komt alleen in
uiterwaard of eigen rivierbedding --> rivierbedding en -water stijgen --> verhoging dijken.
Rivieren zijn gekanaliseerd voor de scheepvaart: bochten recht en kribben en stuwen met sluizen.
Door verstening stroomt regenwater sneller naar een rivier dan in bossen --> vertragingstijd
wordt korter + door klimaatverandering het neerslagregiem onregelmatiger --> piekafvoer. Om
dit op te vangen zijn retentiegebieden aangelegd (waterbergende gebieden gecontroleerd
overstromen). Zuiderzeeproject en Deltawerken: bescherming met primaire (duinen en dijken)
en secundaire keringen.
Zachte kust: duinen, wadden en estuarium (trechtervormig monding in zee).
Harde kust: minder dynamiek, zeedijken, primaire dammen en waterkeringen
(Oosterscheldekering en Maeslantkering) --> door de mens gemaakt.
Zachte kust is opgebouwd uit zand --> hoge dynamiek, wordt veroorzaakt door:
Zeestroming: constante stroming van zuid naar noord.
Getijdenstroming: bij vloed is de stroming zuid > noord en bij eb noord > zuid.
Opbouw: in zomer bij aanliggende wind en getijdenwerking zand aangevoerd.
Afbraak: in herfst en winter bij harde wind of hoge golven --> kustafslag. Dit versterkt
bij combi met springtij en noordwesterstorm op zee. Bij doodtij is verschil minimaal.
, Door mondiale klimaatverandering krijgen wij te maken met een relatieve zeespiegelstijging, die
wordt veroorzaakt door bodemdaling en absolute zeespiegelstijging. Verdamping neemt toe en
atmosfeer is onstabieler --> zware
stormen --> kustafslag neemt toe -->
zomer tropische buien + lange, droge
perioden --> verzilting -->
zoetwatervoorziening in gevaar.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nerdvwo. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,00. Je zit daarna nergens aan vast.
