Samenvatting
Samenvatting Leer (Performance Textiles)
- Instelling
- Saxion Hogeschool (Saxion)
Samenvatting Hoorcolleges 1&2 over leer (Lessen Performance Textiles)
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 9 pagina's
Voorbeeld 4 van de 9 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
LeerAfbeelding: het leericoon. Het leericoon heeft de vorm van een koeienhuid.
Leer word gemaakt van dierenhuiden. Het heeft een nerfzijde en een
vleeszijde. De nerfzijde is de buitenkant, de kant die je ziet. De vleeszijde is de
binnenkant. Van vrijwel elke huid kan je leer maken.
Dieren die worden gebruikt voor de productie van leer
Runderen
Kalf. De nerf heeft een fijne uitstraling, kleine poriën en weinig defecten. Het
heeft een hele fijne luxueuze uitstraling.
Jonge stieren. Regelmatige nerf, goede mechanische weerstand (je trekt het
niet snel uit elkaar) en (stevige) volle huid. De beste kwaliteit die je kan
hebben. Huid is dikker dan dat van een normale koe.
Rundvee. Zwakker en minder vol dan jonge stieren. Hebben over het
algemeen defecten in het gebied rond de kont. De defecten ontstaan vaak
door beten van insecten. Ook is de huid al wat uitgerekt door meerdere
zwangerschappen.
Stieren en ossen. Fouten in de nerf, diepe rimpels in de nek en erg ruwe
poriën. De fouten in de nerf zijn vooral te zien in de nerf van de nek omdat de
stier zijn kop erg optilt. Het is een ruwe grove huid.
Schaapachtigen
Schapen. Het ras is erg belangrijk bij het vaststellen van de kwaliteit.
Over het algemeen is de kwaliteit van de schapenhuiden tegen gesteld aan de
kwaliteit van de wol.
Merino schaap: Hoge kwaliteit wol – lage kwaliteit huid
Entrefino schaap: Lage kwaliteit wol – hoge kwaliteit huid
Geiten. Huiden lijken erg op dat van koeien en schapen. Zijn harig en resistent
tegen dragen en scheuren, goede weerstand. De nerf is erg dicht en compact.
Vergelijkbaar met een kalf. Geitenleer wordt ook vaak gebruikt voor leer waar
nog haar op zit (denk: riem of schoenen). Als er dan een print op zit zoals
zebra worden deze haren geverfd. Net iets soepeler en zachter dan dat van
een koe.
Varkens.
Bevatten een hoge hoeveelheid vet
Hebben erg dikke haren die door de gehele huid heen
groeien. Deze haren groeien per drie gaatjes. Dit zie je ook
terug in het uiteindelijke leer, als puntjes.
Paarden (komt iets minder voor)
De kont van een paard is erg stevig, dit zorgt ervoor
dat dit gedeelte moet worden afgesneden voor aanvang van de productie. Dit
wordt gedaan omdat chemicaliën anders moeilijk de huid kunnen bereiken.
Het gedeelte van de kont wordt weggegooid.
Reptielen
Stevige huiden met weinig flexibiliteit en hebben schubben. De meest
gebruikte reptielen voor de productie van leer zijn hagedis, slang, krokodil en
kaaiman (soort kleine krokodillen).
, Vissen
Gebruik van deze huiden is minder voorkomend. Haaienleer is één van de
weinige vishuiden die worden geproduceerd.
Nertsen. (een nerts lijkt op een fred)
Het bond wordt gebruikt voor de productie van dure kleding en accessoires.
Bont is eigenlijk ook leer maar dan laat je de haren erop zitten.
Kangaroe. Kwalitatief heel hoogstaand omdat een kangaroe weinig vet heeft en heel
gespierd is. Hierdoor is de huid heel stevig. Veel gebruikt in motorpakken.
Productie van leer – van huid naar leer
Geconserveerde
huiden
De huid komt binnen bij de stap; geconserveerde huiden. De blauwe
stappen zijn chemische processen. De gele stappen zijn mechanische
Weken processen.
Ontharen/Kalken
Een beamhouse proces gaat van huid naar leer, tot het looien. Bij een
wet blue proces is de huid al bewerkt maar je kan er nog van alles
Ontvlezen
mee.
Splitten
Ontkalken/Beitsen
Pekelen
Looien
Productie van leer – finishen
Wringen
Schaven
Nalooien
Verven
Vetten
Drogen
Finishen
Leer
De huid
De huid is een weefsel bestaande uit hele lange eiwitvezels (collageen) en bestaat uit drie
hoofdlagen:
, - Epidermis of opperhuid (hier zit het haar doorheen)
De cellen zijn dicht op elkaar gepakt.
Wordt verwijderd in de eerste stappen van
het looiproces
- Dermis of lederhuid (dit stuk ga je looien)
Essentiele gedeelte voor looien
Bestaat uit 3 lagen: nerf, split en vlees
- Hypodermis of onderhuids bindweefsel
Bevat de vetcellen, vlees en bloedvaten. Dit wordt verwijderd in het looiproces.
In een van de eerste processen wordt de opperhuid verwijderd en de haren. Dit wordt
verwijderd omdat de opperhuid bestaat uit dicht op elkaar gestapelde losse cellen en omdat
je geen haren op het leer wilt. De onderhuid word later in het proces verwijderd waardoor
de lederhuid overblijft.
Conserveren
De huid begint met de afbraak snel na het villen door twee redenen:
- Zelfvernietiging van de enzymen die aanwezig zijn in de cellen van de huid
- Afbraak die ontstaat door bacteriële groei
Het doel van het conserveren is het verhinderen of in ieder geval vertragen van de
natuurlijke afbraak. De meest gebruikte methoden om te conserveren zijn drogen en
zouten.
1. Drogen wordt standaard gebruikt voor huiden met wol of haar, bij reptielhuiden
en dunne huiden die snel drogen. (Vaak in warme landen, in de zon)
2. Zouten is gebaseerd op het uitdrogende effect van zout en het belemmert
bacteriële groei.
Een goede conservering van huiden is essentieel in de behandeling en vervaardiging
van leer, maar het heeft ook een effect op de kwaliteit van het eindproduct. Wanneer
het leer niet goed geconserveerd is, is dit zichtbaar in het leer; stoffen worden minder
goed opgenomen.
Weken
Weken is de eerste actie/stap in het looiproces en het bestaat uit het schoonmaken
van de huiden en dehydrateren van de huiden.
Om dit proces uit te voeren worden de huiden geweekt in een mix van water en
andere producten.
Ook worden vuil, bloed, mest etc. uit de huiden geweekt
De weekvaten draaien erg langzaam om de huiden niet te beschadigen
Gedroogde huiden hebben een lange week nodig (1-3 dagen)
Gezouten huiden hebben een kortere week nodig (2-3 uur)
Ontharen/kalken
Ontharen en kalken zijn twee bij elkaar passende acties die gewoonlijk worden
uitgevoerd in hetzelfde bad. De twee stappen worden dus tegelijk uitgevoerd.
Het doel van ontharen is het verwijderen van de epidermis en haar of wol. Soorten
van ontharen:
1. Enzymmatig ontharen. Dit is een natuurlijke stof met enzymen wat in een bad
zit, in het bad wordt het haar aangevallen waardoor het oplost.
2. Chemisch ontharen. Zelfde wijze als enzymmatig, alleen ipv. enzymen wordt
er een chemisch goed gebruikt.
, 3. Pasta ontharen – wol. Hierbij smeer je een pasta op je vleeszijde, de
onderzijde van het leer. Deze trekt door de huid heen en lost het
haarzakje/haarwortel op waardoor het haar loslaat. Je kan het haar zelf nog
gebruiken.
Het doel van kalken is het afbreken van de eiwitvezels waardoor er in de huid meer
reactiepunten voor chemicaliën ontstaan. de lange eiwitvezels worden ‘in stukjes
geknipt’ door het kalken. Hierdoor krijg je meer contactpunten voor het looimiddel,
het middel kan tussen de eiwitvezels.
Bijkomende effecten:
De huid zwelt op, de huidstructuur wordt geopend en dit komt ten goede aan het
proces.
Ontharen/kalken
Mechanisch proces voor het verwijderen van
vetweefsel
Het doel van een vleesmachine is het verwijderen
van het vet, het vlees en de onderhuid van de huid.
Ontvlezen maakt de vleeszijde schoon, verbeterd de
penetratie en zorgt voor een egale dikte van de huid.
Voor het splitten altijd ontvlezen!
afbeelding: ontvleesmachine.
Splitten
Splitten bestaat uit het verdelen van de huid in twee delen. Het bovenste deel heet
de nerf-split en het onderste gedeelte de vlees-split. De nerf-split resulteert in mooi,
dunne en soepele leer. De vlees-split heeft aan beide zijden vlees en is vaak suede.
Het slijpen wordt uitgevoerd met twee slijpschijven. De wielen zijn versprongen met
elkaar en roteren in omgekeerde richting.
Achtergrond info:
1. Hide prior to splitting A. Endless bandknife
2. Endless bandknife B. Knife wheel
3. Transport/gauge roller C. Hide prior to splitting
(thickness regulator) D. Grain side
4. Top support roller E. Flesh side (split)
5. Ring roller F. Upper support roller
6. Lower support roller G. Transport roller
7. Feed/work table H. Ring roller
8. Grain side J. Lower support roller
9. Flesh side (split) K. Support plate on flesh
side
L. Bandknife grinding
wheels
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper willemijnjoanna. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53068 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen