Het is een uitgebreide samenvatting met plaatjes en de begrippen goed uitgelegd. Doordat het hoofdstuk in verschillende deelparagrafen is opgedeeld is, maakt dat het overzichtelijker met leren. De begrippen zijn dikgedrukt en tussenhaakjes de uitleg, zodat je ze snel weer terug kan lezen.
SAMENVATTING SCHEIKUNDE HOOFDSTUK 16
§16.1: Koolhydraten
Glucose en glycogeen zijn koolhydraten. Ze worden onder invloed van zonlicht
gevormd in groene planten uit koolstofdioxide en water. Op microniveau is een
koolhydraat een koolstofverbinding met de algemene formule CnH2mOm.
Koolhydraten worden ook wel sachariden of suikers genoemd. Monosachariden
zijn koolhydraten waarvan de moleculen uit één ringvormige eenheid van vijf of zes
atomen bestaan. Glucose is een hexose, een molecuul met zes C-atomen. Een
monosacharide waarvan de moleculen vijf C-atomen hebben heet een pentose.
Disacharidemoleculen bestaan uit twee ringvormige eenheden. Zo’n disacharide
kan ontstaan door een condensatiereactie van twee monosacharide-eenheden,
waarbij ook water ontstaat. Polysachariden zijn polymeren van
monosacharidemoleculen en ontstaan door polycondensatie. Omdat in de
monosachariden meerdere OH-groepen voorkomen waaraan polycondensatie kan
optreden, kunnen polysachariden zowel vertakt als
onvertakt zijn. Di- en polysachariden kunnen door
hydrolyse worden afgebroken tot monosachariden.
Van alle koolhydraten uit je voeding blijven
uiteindelijk de monosachariden glucose en fructose
over.
§16.2: Vetten
Oliën en vetten functioneren in je lichaam als reservebrandstof en bouwstof. Ze zijn
nodig voor de vorming van celmembranen. Oliën en vetten zijn esters van glycerol
(propaan-1,2,3-triol) en vetzuren (= carbonzuren met
een lange koolstofketen). De letter R geeft hierbij een
koolstofketen aan die vaak tussen de 4 en 28 C-atomen
lang is. Omdat de meeste oliën en vetten tri-esters van
glycerol zijn, worden ze ook triglyceriden genoemd
(ook wel lipiden). De vetzuren bestaan uit lange
onvertakte ketens met een even aantal C-atomen. Bij sommige vetzuren komen
één of meer dubbele bindingen tussen twee koolstofatomen voor (= onverzadigde
vetzuren). De C=C-bindingen in een olie komen in de moleculen vrijwel altijd in de
cis-vorm voor. Aangezien er in een molecuul geen OH- of NH-groepen voorkomen,
worden er geen waterstofbruggen met watermoleculen gevormd. vetmoleculen zijn
dus apolair en daardoor slecht oplosbaar in water. Oliën en vetten worden door
hydrolyse afgebroken tot glycerol en vrije vetzuren. Essentiële vetzuren kan het
lichaam niet zelf maken en moeten uit de voeding worden opgenomen.
Vet is bij kamertemperatuur een vaste stof, terwijl een olie dan vloeibaar is. In
vetten komen alleen triglyceridemoleculen met verzadigde vetzuren voor. Deze
vetzuren liggen redelijk dicht op elkaar in een regelmatig patroon. De ruimte tussen
de triglyceridenmoleculen is hierdoor klein. Het gevolg is een relatief sterke
vanderwaalsbinding en een hoger smeltpunt. De stof is
vast bij kamertemperatuur. In olie komen
triglyceridenmoleculen met onverzadigde vetzuren voor.
Deze waaieren enigszins uit, door de knik bij elke cis-C=C-
binding. Door de onregelmatigere vorm wordt de afstand
tussen de moleculen groter. Hierdoor is de
vanderwaalsbinding zwakker dan bij verzadigde vetten.
a = verzadigde vetzuren
b = onverzadigde vetzuren Een olie heeft dan een lager smeltpunt en is dus
vloeibaar.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper demilut14. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,29. Je zit daarna nergens aan vast.
