Samenvatting Biologie voor jou Hoofdstuk 6 Gedrag en Beweging.
Vwo 5.
Bestaat uit 5 pagina's, waarin de paragrafen met behulp van de belangrijke termen samengevat worden. Niet langdradig en samengevat door middel van opsommingspunten.
!Let op! Deze samenvatting is ook aanwezig in mijn Biologie voor...
Hoofdstuk 6 – Gedrag en beweging
6.1 Pubergedrag
Limbisch systeem – zorgt voor emotioneel gedrag is eerder uitontwikkeld
Prefrontale cortex – zorgt voor rationeel gedrag pas uitontwikkeld aan het einde van
puberteit (rond 20 jaar)
6.2 Gedrag beschrijven
Ethologie = studie van gedrag
Gedrag = alle waarneembare activiteiten van een dier of mens
Gedragselementen: handelingen, de werking van spieren en klieren (effector)
Input – prikkels
Output – respons (gedrag)
Gedragssysteem – handelingen met een gemeenschappelijk doel
Gedragsketen – effect van de ene handeling leidt tot de volgende handeling (vb. balts)
Subsystemen – samenhangende groepen van handelingen
Black box – het inwendige van een dier; hier kan een etholoog geen metingen verrichten
Ethogram – een objectieve beschrijving van de verschillende typen handelingen die bij een
diersoort voor kunnen komen
Protocol – een lijst van de achtereenvolgens waargenomen handelingen van een dier
Moet objectief zijn: alleen feiten, geen meningen/ interpretaties
6.3 Spieren en beweging
Contractie – samentrekking van de spier, veroorzaakt door een impuls van een motorische
neuron Soorten spierweefsel
Type spierweefsel Glad Dwarsgestreept Hart-
Bestaat uit Langwerpige Spiervezels Vertakte ketens van
spiercellen spiercellen
Aantal kernen 1 Veel 1
Dwarse streping? Nee Ja Ja
Waar? Huid, wand van Vast aan huid of Hart
buisvormige/ bolle skeletspieren
organen
Innervatie Autonome Animale Autonome
zenuwstelsel
Snel/traag Traag Snel ?
Snel vermoeid? Nee Ja Nee
, Bouw van dwarsgestreepte spier (=skeletspier)
- Buitenkant spier: spierschede = bindweefsel gaat aan beide uiteinden over in de
collagene (niet-elastische) vezels van pezen
- 1 skeletspier aantal spierbundels (omgeven door bindweefsel) aantal spiervezels
vele myofibrillen (spierfibrillen) veel filamenten (eiwitdraden)
- Iedere spiervezel bevat een motorisch eindplaatje (voor overbrengen van impuls van
motorische neuron naar spiervezel)
- Motorische eenheid – alle spiervezels die via motorische eindplaatjes in verbinding
staan met een motorisch neuron (dus 1 impuls voortbrengen) kan 2 – 2000
spiervezels bevatten trekken allemaal tegelijk samen bij 1 impuls
- Maar: naar iedere spier lopen meerdere motorische neuronen trekken niet
allemaal tegelijk samen voorkomt vermoeidheid
- Filamenten:
o Dunne filamenten bestaan uit eiwit actine
o Dikke filamenten bestaan uit eiwit myosine
Liggen gerangschikt in een regelmatig patroon in sacromeren veroorzaakt
streping
o Ontspannen: kleine overlap van de filamenten
o Aangespannen: permeabiliteit celmembraan van spiervezel verandert Ca2+-
ionen diffunderen myofibrillen myofibrillen binden aan bepaalde eiwitten
op actinefilamenten bindingsplaatsen op actinefilamenten komen vrij
‘(geknakte) koppen’ van myosinefilamenten binden zich aan actinefilamenten
kost ATP (naar ADP + Pi) om recht te buigen als ADP + Pi los laat gaat
myosinemolecuul terug naar originele toestand terug en trekt het
actinefilament mee de uiteinden van het sacromeer bewegen naar elkaar
toe spiervezel wordt korter lichte banden strepen worden smaller,
donkere blijven even lang binding tussen filamenten breekt spiervezel
ontspant
- Tijdens contractie: intensieve dissimilatie om ATP te bevoorraden voor
myosinefilamenten spiervezels bevatten kleine hoeveelheid glucose en zuurstof
snel op
- Myoglobine – eiwit in skeletspier dat zuurstof bindt reservevoorraad
- Ook wordt er in spiervezels glycogeen omgezet naar glucose voor dissimilatie
- Verzuring: als er onvoldoende zuurstof aanwezig is, en er anaerobe dissimilatie
plaatsvindt waardoor er melkzuur ontstaat wat de pH-waarde van de spier laat dalen
Melkzuur wordt in de lever omgezet in glucose
- Na contractie: periode van herstel in motorische eenheid
Houding en beweging
- Spiertonus (spierspanning) – de kracht die de spier uitoefent op de
aanhechtingsplaatsen van de pezen (bij een tekort aan motorische eenheden voor
beweging)
Belangrijk voor lichaamshouding, wat reflexen ook zijn
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper hildeeschx. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
