Een belasting kan alleen geheven worden als daar een wet voor is
Privaatrecht gaat over de relatie tussen burgers onderling.
Publiekrecht gaat over de relatie tussen burgers en overheid.
Twee algemene wetten in het publiekrecht zijn:
Awb: Algemene wet bestuursrecht
AWR: Algemene wet inzake rijksbelastingen
Recht
Recht is een verzameling van normen
Publiekrecht bestaat uit drie onderdelen:
- Staatsrecht: Alles omtrent de staat als geheel; grondwet, internationale verdragen
- Bestuursrecht: Alles wat gaat over het besturen van iets. Uitvoerende macht. Regels waar de
overheid zich aan moet houden
- Belastingrecht
- Strafrecht
Het dilemma van publiekrecht is de spanning tussen eenzijdig bindende overheidsbesluiten en
individuele vrijheid. Er moet een balans gezocht worden tussen vrije keuze van de burger en de regels
van de overheid.
Oplossing: De democratische rechtsstaat; de burgers kiezen zelf de overheid en zijn daarom bereid
om de regels te accepteren.
Wanneer is een staat een rechtsstaat?
Als er sprake is van:
-Legaliteitsbeginsel
-Machtsverdeling
-Grondrechten
-Rechterlijke controle
, Legaliteitsbeginsel
-Overheidsoptreden moet berusten op een wettelijke grondslag.
-Overheidsoptreden moet plaatsvinden binnen de grenzen van de wet.
In geval van checks and balances wordt er afhankelijkheid tussen actoren ingebouwd, zodat geen één
enkele partij alle macht heeft.
-Machtsverdeling gebeurt ook op kleinere schalen.
Grondrechten
Fundamentele vrijheden en rechten. Hoofdstuk 1 van de grondwet.
Bijvoorbeeld vrijheid van godsdienst en meningsuiting.
Rechterlijke controle
De rechterlijke macht is onafhankelijk.
Er is ook een:
Democratische rechtsstaat: Burgers moeten niet alleen bescherming tegen de overheid hebben,
maar ook zeggenschap in het functioneren van de overheid.
Sociale rechtsstaat (verzorgingsstaat): Meer overheidsingrijpen. Waar een andere rechtsstaat de
overheid verbied zich te bemoeien met burgers, verplicht de sociale rechtsstaat de overheid om de
burgers te beschermen/verzorgen.
Hoorcollege 2
Machtsverdeling
Montesquieu bedacht de trias politica ter voorkoming van machtsmisbruik. De macht in de regering
van een land ligt dan bij een uitvoerende macht, wetgevende macht en een rechtsprekende macht.
Een macht die de regels bedenkt, een macht die de regels handhaaft en een macht die rechtspreekt
over verschillen in opvattingen van die regels.
Trias politica is een voorbeeld van horizontale machtsverdeling. Decentralisatie is een voorbeeld van
verticale machtverdeling.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper joldenhartog. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.