In dit document worden alle colleges van IPB blok 3 uitgewerkt. Aantekeningen zijn niet vlekkeloos van de dia's overgenomen maar ook wat de docent verteld is in de samenvatting verwerkt.
o Labjas
o Kolb&Wishaw boek
o Purves boek
o Laptop
,Hoofdstuk 8 – Organization of the Sensory Systems - 10 oktober 2022
Verwerking sensorische prikkel
Informatie wordt opgenomen uit de buitenwereld. Deze wordt vervolgens verwerkt door het CNS,
wat leidt tot handelen.
o Prikkel
o Transductie -> omzetting van een prikkel in een receptorpotentiaal
o Transmissie -> sensorische zenuw vervoert actiepotentiaal naar centrale zenuwstelsel
o Thalamus -> verbindingsstation (geeft informatie door)
o Corticale verwerking -> in de cortex wordt sensorische informatie gecodeerd en omgezet in
een perceptie
o Sensory gating -> het ‘veranderen’ of begrenzen van een bepaalde stimulatie in het neurale
netwerk.
o Een letsel wordt tijdens het sporten bijvoorbeeld niet opgemerkt door het
enthousiasme.
Receptorcellen
Elk zintuig heeft eigen receptoren
Ogen -> reageren op licht met fotoreceptoren
Oor -> reageert op geluid met mechanoreceptoren
Huid -> reageert op druk/pijn met mechanoreceptoren
Neus -> reageert op moleculen met chemoreceptoren
Tong -> reageert op smaak met chemoreceptoren
Prikkel
Valt bijvoorbeeld achter op de retina en wordt ‘opgevangen’ door de fotoreceptoren
Transductie in receptorcellen
o De prikkel (fysische of chemische energie) wordt omgezet in een
receptorpotentiaal (dit is nog een stap voor het vormen van een
actiepotentiaal).
o Deze omzetting wordt transductie genoemd en gebeurt in de
receptorcellen.
o Hierbij wordt niet alle informatie uit de omgeving omgezet, maar een
deel; sensorische receptoren zijn dus energiefilters
,Transductie
o Het signaal wordt door de sensorische zenuwen vervoerd (zie blz 63)
o Ieder zintuig heeft eigen sensorische zenuwen. De tong heeft er bijvoorbeeld 3.
o Het sturen van het signaal over een sensorische zenuw heet transductie
Uitleg figuur hiernaast:
o Onderin: een stimulus wordt aangeboden (plaatje laten
zien, geur, ...), welke na een tijdje uit gaat
o Midden: op het moment dat de stimulus aan gaat,
ontstaat een receptorpotentiaal. Zodra de stimulus
verdwijnt stopt ook de receptorpotentiaal.
o Boven: zodra de stimulus aangaat, is er iets verder in het
axon ook een actiepotentiaal
Thalamus
Thalamus is het verbindingsstation voor het overbrengen van de informatie van het zintuig naar de
cortex
o Alleen informatie over geur wordt niet via de thalamus vervoerd (olfactorisch systeem)
Corticale verwerking
Thalamus stuurt info naar cortex
Elk zintuigsysteem heeft een eigen plekje in de cortex:
o Visueel -> achter in de occipitaalkwab
o Somatosensorische -> voorste deel van parietaal
kwab
o Smaak -> in het midden, beetje op de scheiding van de frontal en temporaal kwab
o Geur -> vooraan, beetje op de scheiding van de frontal en temporaalkwab
o Gehoor -> in het midden, beetje op de scheiding van de frontal en temporaalkwab
Zodra de sensorische informatie op deze gebieden is aangekomen, kan het verwerkt worden en zo
kan een bepaalde perceptie worden gevormd. Vervolgens kan er een bepaald handling worden
gegenereerd op de waarneming.
, Uitwisseling tussen modaliteiten
Zintuigsystemen kunnen ook informatie uitwisselen met elkaar
o Wat je ziet heeft bijvoorbeeld heel veel invloed op wat wordt gehoord
o Dit wordt ook wel het McGurk-effect genoemd
Algemente principes
Gevoeligheid receptoren
o Receptoren zijn gevoelig voor een bepaald soort stimuli; ze reageren maar op een klein deel
van alle energie die ‘beschikbaar’ is in het energiespectrum.
o Receptorcellen in retina -> staafjes en kegeltjes
Adaptatie
Snel & langzaam adapterende receptoren
(constantie en verandering)
o Snel -> codeert voor verandering.
Depolariseert zodra de stimulus aangaat en
hyperpolariseert zodra de stimulus
verdwijnt
o Langzaam -> coderen voor
constantie/intensiteit
Representatie op cortex
Binnen een zintuigdeel in de cortex, zijn er nog meer ‘subgebieden’ (een bepaalde hiërarchie)
o Somatotopie -> representative van gevoel op het hele lichaam (somatosensorisch)
o Tonotopie -> representative van lage en hoge frequenties (geluid)
o Retinotopie -> representatie van het beeld dat wordt gezien
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mikleinendorst. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,98. Je zit daarna nergens aan vast.
