Samenvatting Leerpad E - assessment en behandeling spraakapraxie
4 keer bekeken 1 keer verkocht
Vak
Assessment van neurogene communicatiestoornissen
Instelling
Arteveldehogeschool (Artevelde)
in mijn samenvatting vind je de informatie uit de webinar, aanvullend met mijn eigen notities rond definitie en symptomen, assessment inleiding, unboxing video DIAS, spraakapraxie DIAS beoordeling, inleiding behandeling, behandeling articulatie en klankproductie, behandeling prosodie en muziek, beh...
“Spraakapraxie1 zit tussen het taalsysteem en het uitvoeren van de spraak. Er wordt een fonologisch kader
omgezet naar iets praktisch dat gerealiseerd wordt.”
WAT IS APRAXIE?
Niet-talige cognitieve stoornis / motorische stoornis
Def: “De onmogelijkheid om bepaalde geleerde vaarigheden uit te voeren terwijl er goede spierkracht,
coördinatie en gevoel is, deze bewegingen kunnen meestal wel automatisch uitgevoerd worden.”
Onderverdelingen:
o Spraakapraxie (spraakbewegingen)
o Buccofaciale apraxie (niet-spraakbewegingen)
o Ledematenapraxie (bewegingen met de ledematen, meestal arm/hand)
o Dubbele dissociatie: komen vaak samen voor, maar ook onafhankelijk van elkaar.
WAT IS SPRAAKAPRAXIE?
Vanaf 2010: ‘verbale apraxie’ => spraakapraxie
o Verbale apraxie verwees te veel naar ‘taalstoornis’
Def.: spraakstoornis door hersenletsel met voornamelijk stoornissen op vlak van articulatie/prosodie
Komt vaak voor, maar bijna altijd met afasie => persoon met vermoeden van spraakapraxie moet
beschouwd worden als persoon met afasie tot uitgebreide taaltesting het tegendeel heeft bewezen
o Zuivere spraakapraxie komt zelden voor: 2,4% van neurogene communicatiestoornissen
Etiologie
o Hersentumor, hersentrauma
o CVA (linkerhemisfeer: taaldominant is altijd betrokken)
o Neurodegeneratieve ziektebeelden => primair progressieve spraakapraxie 2
KLACHTEN VAN DE PERSOON
“Ik stotter”
“De woorden zijn foutief uitgesproken”
“Ik ben niet meer zo vloeiend als vroeger”
“Het gaat moeilijker bij stress en vermoeidheid”
“Mensen vragen soms of ik een buitenlander ben” (vanwege distorties)
“Ik heb de woorden die ik wil zeggen maar ze komen er niet op de goede manier uit”
“Ik moet bewuster spreken om te voorkomen dat ik fouten maak, zeker bij complexe woorden”
DIAGNOSTISCHE CRITERIA SPRAAKAPRAXIE
1
Veel basisprincipes en therapieconcepten bij afasie zijn toepasbaar bij personen met spraakapraxie. Grootste
verschillen liggen op gebied van ‘stoornisgerichte behandeling’.
2
Vaak foutief gediagnosticeerd: spraakapraxie ontstaat sluipend => ‘functionele stoornis’
, Volgens ancds
1. Noodzakelijke kenmerken
o Distorties
o Traag spreektempo: verlengde segmenten/tijd tussen segmenten
2. Consistente kenmerken
o Articulatorisch zoekgedrag
o Eilandje vloeiende spraak
o Moeite met initiatie, bewustzijn en zelfcorrectie
o Automatische taal beter dan bewust geproduceerde taal
3. Kenmerken die niet gebruikt kunnen worden
o Transpositiefouten
o Aanwezigheid buccofaciale apraxie
o Receptief veel beter dan expressief
4. Exclusiecriteria
o Normale prosodie
o Normaal / snel spreektempo
SPRAAKAPRAXIE: BREDERE CONSENSUS?
Spraakapraxie is behandelbaar
Spraakapraxie is een theoretisch en klinisch gescheiden entiteit
o Los van taal en andere sensorimotorische spraakstoornissen
Spraakapraxie geeft een model om de interface tussen taal en spraakbewegingen te onderzoeken
De spraakfouten vallen in twee hoofdcategorieën
o Segmentele fouten (klanken / syllaben): probleem met kwaliteit van productie van
spraakklanken, nemen dit waar als vervormde substituties of distorties + verlengde duur
o Suprasegmentale fouten (niveau prosodie): aarzelingen / pauzes tussen segmenten en klinkt
zeer monoprosodisch (uit perceptie luisteraar) => weinig nadruk, intonatie tussen woorden
ERNSTGRADEN
Ernstige stoornis
(Pseudo)mutisme (eerste uren/dagen), kan soms wel stemgeluiden maken (kreunen)
o = kan je doorbreken
Na debolkkering: weinig controle over spraak, zeer moeizaam, sporadisch korte vloeiende uitingen
o Spraak moet ondersteund worden en partner moet helpen
Matige stoornis
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper studentlogop. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
