Verslaving en criminaliteit
De subdisciplines van 1. Biologische/fysiologische
psychologie zijn (9) psychologie, 2.
Ontwikkelingspsychologie, 3.
Sociale psychologie, 4. Cognitieve
psychologie, 5.
Differentiele/persoonlijkheidspsyc
hologie, 6. Klinische psychologie,
7. Schoolpsychologie, 8.
Organisatiepsychologie, 9.
Psychologie die wordt toegepast
op het rechtsdomein
Biologische/fysiologische Bestudeert het menselijke gedrag
psychologie door de onderliggende biologie
(lichaamsfuncties)
Ontwikkelingspsychologie Beschrijft gedragsveranderingen
in de functie van de verschillende
levensfasen van de menselijke
ontwikkeling (vroege kindertijd,
adolescentie)
Sociale psychologie Bestudeert de interacties tussen
mensen, groepsprocessen,
sociaal gedrag en de relatie
tussen individu, groep en
samenleving
Cognitieve psychologie Focust zich op de basisprocessen
die een rol spelen in het
waarnemen, geheugen, redeneren
Differentiele/persoonlijkheidspsyc De studie van de individuele
hologie verschillen (temperament)
Klinische psychologie Bestudeert de psychologische
factoren die de geestelijke en
lichamelijke gezondheid
beinvloeden
Schoolpsychologie Bestudeert de leerprocessen op
school, en de diagnostiek en
aanpak van leerproblemen
Organisatiepsychologie Past psychologische inzichten toe
op de werkvloer, met de focus op
selectie van medewerkers en
motivatie
3 subdomeinen binnen de 1. Criminologische psychologie, 2.
psychologie en het domein van Gerechtelijke psychologie, 3.
het recht Forensische psychologie
Criminologische psychologie Bestudeert delinquent gedrag en
gaat opzoek naar de verklaring
ervan op het niveau van de groep
van delinquenten (delinquenten
worden vergeleken met niet
delinquenten om verschillen op
het spoor te komen)
,Gerechtelijke psychologie Focust zich niet alleen alleen op
de daders (ook op de nietdaders)
en niet alleen op criminaliteit maar
ook op andere burgerrechtelijke
problemen (toepassen van
psychologie in het recht >
getuigen, slachtoffers,
politiebeambten, het liegen van
daders en specifieke
ondervragingstechnieken,
inschatting van de gevolgen van
een echtscheiding op een kind)
Forensische psychologie Toepaiings van criminologische
psychologie en gerechtelijke
psychologie op individuele
casussen voor de rechtbank (is
seksuele aanrader Y
toerekeningsvatbaar)
Hoe wordt gerechtelijke 1. Legal psychology, 2.
psychologie ook wel aangeduid Psycholegal stdies, 3. Psychology
(3) and law
Daderprofilering Op basis van kenmerken van een
delict uitspraken doen over
individuele daders met als doel
opsporing van concrete daders
Wanneer wordt daderprofilering Bij gevallen waarin geen
gebruikt onmiddellijke en specifieke
hypotheses omtrent de
verdachten bestaan
Wat is de meest bekende type Crime Scene Analysis van het FBI
daderprofilering en de investigatieve psychologie
van Canter
3 benaderingen binnen de 1. Klassieke benadering, 2.
criminologie en de bijdrage van Nieuwe richting/neopositivistische
de psychologie criminologie, 3. Kritische
benadering
Klassieke Wordt de dader beschouwt als
benadering/criminologie een rationeel handelende
persoon, die op basis van kosten
batenanalyse en uit vrije wil tot
criminaliteit komt
Kritische benadering/criminologie Niet het gedrag zelf wordt als
problematisch gezien, maar de
maatschappelijke
machtsverhouding is de
belangrijkste factor die criminaliteit
omschrijft
Nieuwe richting/neopositivistische Hierbij wordt vanuit de
criminologie biologische, psychologische en
sociologische invalshoeken
gezocht naar verklaringen voor
criminaliteit (beschouwt de
delinquent als ziek of afwijkende)
,Eerste niveau (analyseniveaus Niveau: samenleving, criminaliteit
binnen de criminologie, McGuire) wordt bestudeerd als
maatschappelijk fenomeen >
spanningstheorie, sociologische
controletheorie, feministische
theorie
Tweede niveau (analyseniveaus Niveau: lokale
binnen de criminologie, McGuire) zones/gemeenschappen,
criminaliteit wordt bestudeerd door
de geografische variatie (verschil
tussen stad en platteland) >
omgevingstheorieen, differentiele
gelegenheidstheorie
Derde niveau (analyseniveaus Niveau: kleine intieme groepen,
binnen de criminologie, McGuire) socialisatie en de sociale
beinvloeding door het gezin kan
een rol spelen in criminaliteit >
subcultuurtheorie, differentiele
associatie, sociaal leren
Vierde niveau (analyseniveaus Niveau: het delict zelf (criminele
binnen de criminologie, McGuire) activiteiten en gebeurtenissen),
hierbij staan patronen in delicten
centraal (inbraken, diefstal van
voertuigen) > routine activiteiten,
rationele actortheorie
Vijfde niveau (analyseniveaus Niveau: individuele
binnen de criminologie, McGuire) kenmerken/delinquenten >
neutralisatietheorie,
psychologische controle theorie,
cognitief sociaal leren
Sociologische controletheorie Gaat op zoek naar de
(eerste niveau McGuire) maatschappelijke factoren die met
criminaliteit samenhangen > focus
ligt op instellingen die de sociale
controle in de samenleving
moeten garanderen (studie van
politie, werkeloosheidsniveaus)
Spanningstheorie (eerste niveau Samenlevingen worden
McGuire) gekenmerkt door een spanning
tussen de voorgeprogrameerde
doelen (rijkdom, succes) en de
middelen om deze doelen te
bereiken > waardoor delinquente
middelen worden gebruikt
Feministische theorie (eerste De dominante positie van mannen
niveau McGuire) in de samenleving wordt
bekritiseerd > waarom zo weinig
vrouwen criminaliteit plegen, veel
vrouwen slachtoffer worden, of
theorieen van criminaliteit op
mannen ook op vrouwen
toepasbaar zijn
Niveau van conflicttheorie (eerste Criminologie hangt samen met de
, niveau McGuire) machtsstrijd tussen verschillende
maatschappelijke groepen om de
schaarse materiele bronnen en de
institutionele macht
Niveau van sociale Criminaliteit is het gevolg van
desorganisatietheorieen (tweede immigratieprocessen en steeds
niveau McGuire) wisselende bevolkingsgroepen
binnen steden
Differentiele gelegenheidstheorie Legt de focus op de omgeving en
de gelegenheid (de gelegenheid
tot criminaliteit in specifieke
zones)
Omgevingstheorieen (tweede Brengt criminaliteit in verband met
niveau McGuire) kenmerken van de omgeving
(woonplaats, werk en
ontspanning)
Subcultuurtheorie (derde niveau De invloed die een subcultuur
McGuire) heeft op criminaliteit (overnemen
van heersende waarden en
normen in een subcultuur bij
jongeren die problemen ervaren
op school of thuis)
Differentiele associatie (derde Criminaliteit wordt aangeleerd
niveau McGuire) doordat en in contact komt met
groepen waarbinnen delinquente
waarden boven de niet
deliquenten waarden staan
Routine activiteiten (vierde niveau Theorie focust zich op de
McGuire) beschikbaarheid van de buit en op
de kenmerken van de omgeving
en hierin het uitlokken van
criminaliteit (bouwstijl van huizen)
Rationele actortheorieen (vierde Proberen beslissingsprocessen
niveau McGuire) van de daders te achterhalen
Epistemologische verschillen Verwijzen naar de relatie
onderzoeker en onderzochten
Methodologische verschillen Verwijzen naar de wijze waarop
we onze kennis verwerven
Onderzoek is een soort De onderzoeker verstoort op geen
doorkijkspiegeloperatie, hiermee enkele wijze het lezen van de
wordt bedoelt groep of het object wat hij
bestudeert
3 interne elementen (Freud) 1. Id, 2. Ego, 3. Superego
Id (Freud) Mensen kennen sterke agressieve
en seksuele driften die biologisch
van aard zijn, het Id handelt vanuit
het lustprincipe
Ego (Freud) Handelt tussen het Id en
Superego en opereert via het
realiteitsprincipe
Realiteitsprincipe (Freud) Behoeftebevrediging kan worden
uitgesteld naar later
Lustprincipe (Freud) Behoeften moeten onmiddelijk
