Samenvatting van 'Shoppen in advent. Een kleine theorie van secularisatie.' Geschreven door Herman Paul. In dit document wordt de inleiding tot en met hoofdstuk 3 behandeld.
Shoppen in advent
Een kleine theorie van secularisatie – Herman Paul
Inleiding
Wat is secularisatie?
‘standaardvisie’ = secularisatie is 1 op 1 verbonden met kerkverlating
Maar volgens boek kunnen kerkgangers net zo geseculariseerd zijn als kerkverlaters
wat is secularisatie dan?
Twee perspectieven
Twee benaderingen op de vraag wat secularisatie is.
1. Theologische benadering (Augustinus)
Mensenlevens worden gekenmerkt door teleologische oriëntatie
i. Deze kunnen buiten het eigen ik liggen (God), maar ook binnen (succes)
Deze twee concurreren: leven met God en volledig in beslag door het nu
Secularisatie vindt plaats als verlangen naar God wordt overschaduwd door
verlangens die hun vervulling zoeken in het saeculum.
i. Saeculum = tijd tussen Christus’ komst en wederkomst
Dus: secularisatie vindt plaats bij zowel kerkverlaters als kerkgangers
2. Sociale wetenschap
Secularisatieparadigma: betekenis van religie neemt in moderniserende samenleving
sterk af (=jaren 70 visie)
i. Dit paradigma is uit wetenschappelijke gratie geraakt – sociale
wetenschappers hebben zich er van gedistantieerd.
ii. Secularisatie is een term met een hoog jaren 70 gehalte geworden.
In plaats daarvan: interesse voor betekenis van religieuze ervaringen
i. Wat zoeken mensen in een kerk?
ii. Nadruk op het ‘ik’ en hoe dat wordt gevormd.
Kerkverlating: nieuwe ‘zelven’ die mensen verleidden tot andere
weekendactiviteiten dan de kerk bezoeken.
Deze twee komen overeen in een interesse in de manieren waarop het ik wordt gevormd.
kunnen deze twee benaderingen elkaar verrijken?
Een interdisciplinaire dialoog
Dit boek: de vraag ‘wat is secularisatie’ benaderen vanuit een dialoog tussen theologie en sociale
wetenschappen.
aan de ene kant aansluiten bij hedendaagse literatuur. Anderzijds aansluiten bij Augustinus: de
mens is een verlangend wezen.
vult elkaar aan, bevestigen en corrigeren, beide kanten op.
Hoofdstuk 1: godsdienstsociologie: kritisch tot het secularisatieparadigma
Hoofdstuk 2: verklaring van historici kerkverlating jaren 60
Hoofdstuk 3: sociologische analyses van consumentisme (sluit aan bij verklaring H2)
Hoofdstuk 4: kerk en shopping mall zijn niet alleen concurrenten, maar beïnvloedt ook
Hoofdstuk 5: verschuiving in de economie van het menselijk ik
Hoofdstuk 6&7: theologisch
, Achtergrond
Dit boek is bedoeld voor christenen die zich afvragen wat secularisatie anno 2020 inhoudt.
Dit boek wijst op consumentisme als een ‘nieuwe religie’. Dit zet het uitzien naar Gods koninkrijk
onder druk.
Secularisatie is in kerken geen theorie, maar een met emotie geladen beeld van een stormvloed
waartegen een dam moet worden opgeworpen. Hoe meer emotie – hoe minder kritiek ze kunnen
verdragen. Dus beter een ander beeld ernaast zetten die kan beklijven in het visuele geheugen.
‘’shoppen in advent’’
er zit spanning in de term. Hier vs. verlangen naar het einde. Haast en hoop.
Hoofdstuk 1 – secularisatie: trend of optie?
Jaren 70: secularisatie onlosmakelijk met modernisering verbonden.
individualisering weekt mensen los uit traditionele verbanden. Rationalisering maakt rituele
bezweringen overbodig. Mechanisering van het wereldbeeld maakt het bestaan van goden minder
plausibel.
Tegenwoordig worden deze termen niet meer zo gebruikt en niet wetenschappelijk.
Maar: begrip secularisatie kan niet zo maar aan de kant worden geschoven.
Secularisatie is geen trend, maar een optie. Het is geen noodzakelijkheid, maar een mogelijkheid.
Secularisatie kan prima samengaan met desecularisatie en herbetovering van het wereldbeeld.
Wat was secularisatie?
19e eeuw al grote verhalen over marginalisering van religie.
lange historische processen in 1 greep proberen te vatten (=typisch 19 e eeuw)
termen als modernisering, rationalisering en individualisering komen uit dit denken
Godsdienstsociologen jaren 60 putten dus uit 19 e eeuw en vertellen nog steeds grote verhalen, zoals
Peter Berger, geïnspireerd op Max Weber – secularisatie van het oude Israël tot het vroegmoderne
protestantisme (=verantwoordelijk voor onttovering van de wereld).
niet iedereen uit zijn tijd sluit hierbij aan. Bv. Bryan Wilson en David Martin veel geïnteresseerder
in empirische data.
Berger: secularisatie proces dat zowel maatschappelijke structuren als menselijke ervaring
beïnvloedt
Wilson: secularisatie slaat louter op de maatschappelijke betekenis van religie (dus niet op
religieuze ideeën van individuele burgers)
Nadruk op empirisch waarneembare veranderingen secularisatieparadigma
als-dan redenering: in situatie X neigt Y te gebeuren
secularisatie werd een onderzoeksprogramma met één intens grote, brede centrale vraag
grote verhaal van Berger blijft op achtergrond aanwezig.
Secularisatie in de jaren 60 en 70 drukte teloorgang uit: verdwijnen van een religieus universum,
marginalisering van een ooit oppermachtige kerk en de religieuze wereld is voorgoed verleden tijd.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Renee02. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,48. Je zit daarna nergens aan vast.
