5.1 structuur van het bot
Botweefsel is goed doorbloed, bevat veel cellen, en onder microscoop gezien is
botweefsel doorzeefd met gangetjes en gaatjes. De combinatie van collagene vezels en
botkalk maakt dat bot weinig vervormbaar is.
Botstructuur is afhankelijk van plaats in lichaam en functie die er van wordt gevraagd.
- Dijbeen: kop heeft dun oppervlakje laagje massief bot, terwijl inwendig bestaat
uit sponsachtig botweefsel. (ook kniegewricht).
- Wervels van wervelkolom en middenhands/voets beentjes: bestaan vrijwel
geheel uit spongieus bot.
- Botschachten: holle buizen met stevige wand compact bot. Spongiosa ontbreekt
hier.
Dikke compact is te vinden in schachten van elle pijpbeenderen en in grote delen van
hersenschedel.
Pijpbeenderen hebben compact bot nodig, omdat ze zo beter tegen de rotatie en buigkrachten
kunnen. De holten in de schachten van pijpbeenderen en holten in spongiosa worden benut door het
bloedvormende systeem. Beenmerg bevat stamcellen voor vorming rode en witte bloedcellen, die
dagelijks grote hoeveelheden nieuwe cellen aan het bloed afgeven.
Als een bot voornamelijk op druk wordt belast, bestaat het uit spongiosa (bij wervels)
(gewrichtuiteinden). Spongiosa absorbeert inwerkende compressiekrachten uitstekend. Als hier
compact bot zou zitten, zou het onnodig zwaar worden en lokale krachten zouden in de weinig
vervormbare compacta te grote spanningen in het botweefsel veroorzaken.
Spongiosabalkjes leveren een groot oppervlak om bij zwaardere belasting en training snel
versterkend botmateriaal onder het gewrichtskraakbeen aan te leggen. Bij immobilisatie wordt
spongiosa sneller afgebroken dan compacta. Deze balkjes liggen in de richting van inwerkende
krachten.
5.2 botvormende cellen
Wet van wolff: krachten op bot bepalen de vorm en de sterkte ervan. Groeiend bot en botten die
door mechanische krachten worden belast, dienen zich aan te passen aan inwerkende krachten.
Er worden 4 typen botcellen beschreven:
Bone lining cells: rustende cellen aan
botoppervlakken.
Osteoblasten: botbouwers.
Osteocyten: mechanosensoren die de
botkwaliteit bewaken en botvorming
mede regelen.
Osteoclasten: botafbrekers.
Elke dag zijn er mechanische krachten en er is
voortdurend activiteit in het botweefsel, zij bepalen samen vorm en sterkte van het bot. In 10 jaar
wordt het hele skelet vervangen. De osteoclasten breken het botmateriaal af en osteoblasten
houden de balans van botaanmaak en afbraak in evenwicht door de aanmaak ten minste gelijk te
houden met afbraak. Als osteoblasten harder werken dan osteoclasten, wordt het bot zwaarder, ook
andersom.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper daniquevanderzanden60. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.