Samenvatting
Samenvatting De andere kant van de vrije tijd
- Instelling
- Hogeschool Arnhem En Nijmegen (HAN)
samenvatting van de verplichte hoofdstukken (3,5,6,7)
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 30 pagina's
Voorbeeld 3 van de 30 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
3 beoordelingen
Door: martijn-prive • 6 jaar geleden
Door: jobienkruiswijk • 7 jaar geleden
Door: jb26 • 7 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
De andere kant van de vrije tijdHoofdstuk 3
Beleving is de essentie van het vrijetijdsproduct. We nemen deel aan een vrijetijdsactiviteit vanwege
de beleving; het is wat ons primair trekt aan het vrijetijdsproduct. Een vrijetijdsproduct moet ons
emotioneel maken: ons ontspannen, ontroeren, etc. Doet het dat niet, dan heeft het ook geen recht
van bestaan.
3.1 beleving in de vrijetijdssector: ‘flow’
Emoties die ontstaan tijdens de deelname aan een vrijetijdsactiviteit noemen we de beleving.
Flow: een welhaast mystieke, religieuze of transcendente ervaring (de ultieme beleving, kick,
roes, extase). Je vergeet alles om je heen en er ontstaat een extatisch gevoel, geluk.
Een emotionele staat die wordt gekenmerkt door gevoelens van plezier en genoegen,
zorgeloosheid, intense perceptie, volledige concentratie op en absorptie in de activiteit, sterke
persoonlijke betrokkenheid en verstoring van het tijdsbesef.
Er zijn vier kenmerken van de optimale vrijetijdsbeleving:
1. Verrijkte perceptie: het individu neemt personen, objecten en gebeurtenissen in zijn
omgeving op een intense wijze waar; de wereld krijgt een andere kleur.
2. Verstoring tijdsbesef: het besef van tijd raakt volledig verstoord (Time flies when you’re
having fun!)
3. Sterke persoonlijke betrokkenheid en totale absorptie in de activiteit: je hebt niet door wat
zich in je omgeving afspeelt.
4. Gevoel van zorgeloosheid, plezier en genoegen
Angst, pijn en verdriet als piekervaringen: horrorfilms en kermisattracties ontlenen hun
belevingswaarde aan angst. Literatuur, films, theater en muziek roepen melancholie en
verdriet op. Ook de fysieke pijn tijdens een duurloop is een negatieve emotie die bijdraagt
aan een hoge belevingswaarde. Negatieve emoties dragen dus bij aan de belevenis, zowel ze
beheerst en beheersbaar zijn. Stel je komt er tijdens het abseilen achter dat je niet goed
gezekerd bent, dan slaat de paniek toe.
Geregisseerde beleving: bij films en attractieparken worden emoties doelbewust opgeroepen.
Veel vrijetijdsactiviteiten vinden plaats in kunstmatige omgevingen. Hierdoor krijgen wij niet
te maken met echte emoties.
Beleving: de emotionele toestand waarin de vrijetijdsbesteder verkeert gedurende de
deelname aan een vrijetijdsactiviteit. Vrijetijdsbeleving varieert in intensiteit, van moment tot
moment en is sterk individueel getint. Zowel positieve als negatieve emoties kunnen
bijdragen aan een hoge belevingswaarde.
3.2 Voorwaarden voor optimale vrijetijdsbeleving
Het Leisure Paradigma van Neulinger
Volgens Neulinger zijn er 2 voorwaarden voor vrijetijdsbeleving, namelijk de (ervaren) keuzevrijheid
en het type motivatie van het individu. Keuzenvrijheid zou de belangrijkste voorwaarde zijn, omdat
het individu het gevoel moet hebben zijn gedrag zelf te kunnen bepalen. Wanneer de persoon doet
wat hij zelf en bewust wil, spreken wij van ‘leisure’. Er is sprake van ‘nonleisure’ wanneer het individu
op de een of andere manier belemmeringen ervaart.
,De soort vrijetijdsbeleving hangt af van het type motivatie. Zuivere vrijetijdsbeleving (pure leisure)
wordt bereikt via intrinsieke motivatie. Wanneer alleen de extrinsieke motivatie een rol speelt in het
‘leisure-model’, spreekt Neulinger van ‘leisure-job’. ‘Job’ verwijst naar het gedrag dat gericht is op een
zekere beloning die voortvloeit uit de handelin (geld, macht, status, etc.). bij ‘leisure-work’ is er
sprake van zowel intrinsieke als extrinsieke motivatie. De activiteit is bevredigend, maar heeft ook
positieve consequenties.
Een activiteit is intrinsiek gemotiveerd wanneer er voldoening voortkomt uit de handeling
zelf en niet uit de consequenties van de activiteit (dus voldoening uit het voetballen, niet het
winnen).
Een activiteit is extrinsiek gemotiveerd wanneer het resultaat van de activiteit de
belangrijkste drijfveer tot deelname is.
Overjustification phenomenon: de intrinsieke motivatie die ten grondslag ligt aan een
bepaald vrijetijdsgedrag, kan worden ondermijnd door aan dat gedrag een positieve
consequentie te verbinden. Er is dan de kans dat in de toekomst het gedrag alleen vertoond
wordt vanwege de beloning, ofwel dat het extrinsiek gemotiveerd wordt. Wetenschappers
denken dat dit onomkeerbaar is.
De optimale vrijetijdsbeleving van Csikszentmihalyi
Csikszentmihalyi richtte zich meer op wanneer iemand een piekervaring (flow) heeft, ongeacht of het
nu werk of vrije tijd betreft. Volgens hem zijn er 2 zaken belangrijk voor het bereiken van flow,
namelijk commitment en uitdaging. De deelnemer moet betrokken zijn bij hetgeen hij doet en de
activiteit moet de deelnemer uitdagen. Csikszentmihalyi koppelt het begrip flow aan het begrip
‘zelfontplooiing van Maslow’, omdat je voor flow keihard moet werken. Je hebt een doel voor ogen
dat uitdaging biedt en je gaat er vol voor. In elke situatie gaat het om mensen die een heel duidelijk
doel voor ogen hebben, namelijk zich verbeteren.
Omdat commitment en uitdaging sterk gekoppeld zijn aan het resultaat van de vrijetijdsbesteding,
lopen de opvattingen van Csikszentmihalyi en Neulinger niet synchroon. Volgens Csikszentmihalyi is
het resultaat, vaak in de vorm van zelfontplooiing, in belangrijke mate bepalend voor het bereiken
van een optimale beleving.
3.3 Beleving en behoeften
Behoeften: op zoek naar een optimaal niveau van stimulatie
Wij zijn altijd gericht op het realiseren van een optimaal niveau van stimulatie. Een overdosis aan
stimulatie wordt als negatief ervaren (nieuw, complex, te druk). Men voelt zich overdonderd.
Hiermee gaat een gevoel van verlies van controle op de omgeving samen, wat als onprettig en zelfs
stressvol en beangstigend ervaren kan worden. Te weinig stimulatie leidt aan de andere kant tot
gevoelens van verveling en apathie. Het optimale niveau van stimulatie zit hier dus tussenin.
Van optimale vrijetijdsbeleving is alleen sprake indien het feitelijke niveau van stimulatie
overeenkomt met het door het individu gewenste niveau. Het optimum is dynamisch, het wisselt van
moment tot moment. Dit is ook nodig, want de mens streeft naar afwisseling. Het optimum varieert
daarnaast ook per individu. Wat iemand beleeft, is strikt persoonlijk.
Een behoefte ontstaat wanneer de feitelijke en gewenste situatie niet overeenstemmen. We willen
dan een beweging in gang zetten van de feitelijke naar de gewenste situatie. Een behoefte is de
innerlijke drijfveer tot handelen. De behoefte is de motor achter ons handelen.
, Vrijetijdsbehoeften, seek and escape - Iso-Ahola’s tweedimensionale ‘leisure-motivation’-theorie
Er spelen zowel push als pull factoren in onze behoefte. We willen ontsnappen aan de dagelijkse
routine en aan de omgeving waarin wij verkeren (escaping personal and interpersonal environments)
en we worden aangetrokken tot een nieuwe situatie. We gaan op zoek naar de positieve
consequenties die een vrijetijdsdrang met zich meebrengt (seeking personal and interpersonal
rewards).
Escaping personal environments: het ontvluchten van een situatie waarin je je persoonlijke
kwaliteiten niet kwijt kunt of waarin je juist onvervraagd wordt.
Escaping interpersonal environments: het ontvluchten van een omgeving waarin je verkeert.
Het gaat daarbij om zaken als aanzien en respect van anderen, vriendschappen, of beter
gezegd: het gebrek daaraan.
Seeking personal rewards: het op zoek gaan naar persoonlijke beloningen als kennis,
versterking van het zelfbeeld of geestelijke rust.
Seeking interpersonal rewards: het betreft hier de zoektocht naar liefde, vriendschap en
aanzien.
De vrijetijdsmotivatieschaal van Ragheb en Beard
Met de vrijetijdsmotivatieschaal kunnen de innerlijke drijfveren van het vrijetijdsgedrag fijner
gemeten worden dan via de theorie van Iso-Aloha. Ragheb en Beard baseerden zich op de
behoeftehiërarchie van Maslow. De vijf fundamentele behoeftecategorieën van Maslow zijn:
1. Fysiologische behoefte: drinken, voeding en slaap
2. Behoefte aan veiligheid: persoonlijke veiligheid, orde, stabiliteit en zekerheid
3. Behoefte aan sociale acceptatie: ergens bij horen, liefde en genegenheid
4. Behoefte aan waardering: zelfrespect en respect van anderen
5. Behoefte aan zelfverwezenlijking: volledige ontplooiing van eigen mogelijkheden
Beleving en behoeften zijn aan elkaar gerelateerd. De intensiteit van de beleving van de
vrijetijdsbesteder is afhankelijk van (1) het aantal behoeften dat bevredigd wordt en (2) het belang
dat et individu aan de verschillende behoeften hecht.
In de vrijetijdsmotivatieschaal van Ragheb en Beard worden vier behoeftecategorieën onderscheiden:
De intellectuele dimensie: de menselijke behoefte om te leren (vergroten van kennis),
exploreren, ontdekken (van nieuwe plaatsen) en verbeelden (fantasie). Hiermee wordt een
koppeling gemaakt met de behoefte tot zelfverwezenlijking van Maslow.
De sociale dimensie: behoefte aan sociaal contact, waaronder vriendschap, relaties met
anderen, de behoefte aan waardering en het gevoel hebben ergens bij te horen. Deze
dimensie kan gelijkgesteld worden aan de behoefte aan sociale acceptatie uit de
behoeftehiërarchie van Maslow.
De prestatiemotivatie-dimensie: belang van het gebruiken van fysieke vermogens en het op
proefstellen van vaardigheden middels het ondernemen van een uitdaging of competitie,
vanuit de behoefte jezelf te bewijzen. Het gaat dus om het presteren of het onder de knie
krijgen van iets. Dit is een vertaling van de behoefte aan waardering van Maslow.
De stimulusvermijding-dimensie: het geestelijk ontsnappen, het verkeren in een rustige
omgeving, het lichamelijk ontspannen en het vermijden van de drukte van alledag. Het gaat
dus om de behoefte te ontsnappen aan een te hoog stimulatieniveau. Dit valt onder de
fysiologische behoefte uit de behoeftehiërarchie van Malsow.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper agb1994. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67096 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen