GDW uitwerking leerdoelen week 1
Aangeven waarmee de psychologische en sociologische wetenschap zich op richt:
Psychologie is de wetenschap die zich bezighoudt met menselijk gedrag en de achtergronden
hiervan. Anders gezegd kunnen we stellen dat de psychologie zich bezighoudt met wat
mensen doen en waardoor ze doen wat ze doen. Dat ‘wat ze doen’ moete we trouwens heel
breed opvatten. Daarbij hoort hoe ze denken, relaties aangaan, waarnemen, gek worden,
vrijen, boos worden, zelfmoord plegen, carrière maken, kortom alles wat mensen doen is
‘gedrag’.
Beschrijven waarom kennis van de psychologie en sociologie belangrijk is voor verpleegkundigen:
Een goede verpleegkundige onderscheidt zich vaak juist door haar vermogen om op een
goede manier met zorgvragers om te gaan, en daarvoor is psychologische kennis onmisbaar.
In de praktijk verpleeg je per slot van rekening geen poppen maar mensen. Het is dus
belangrijk om kennis van psychologie te hebben, zodat je op de juiste manier op zorgvragers
kunt reageren. à iemand die dement is of iemand van 3 die kanker heeft.
Kortom, als professioneel verpleegkundige reageer je niet op grond van je eigen eerste
impulsen maar op grond van kennis en ervaring die je in de loop van je opleiding opdoet, en
waarmee je je ontwikkelt tot een professioneel beroepsbeoefenaar.
De geschiedenis van de psychologie in hoofdlijnen weergeven:
Als beginpunt van de wetenschap psychologie wordt de opening van het eerste
psychologische laboratorium beschouwd. Deze opening vond plaats in 1879 in Leipzig.
Wilhelm Wundt is hier gestart met het doen van experimenten op het gebied van de
psychologie.
De wetenschap psychologie bestudeert op een systematische manier het menselijk gedrag en
de achtergronden daarvan. Zo bekeken bestaat de psychologie als wetenschap nu ruim
honderd jaar.
Psychologie is als wetenschap nog maar een jonkie, vele andere wetenschappen zijn veel en
veel ouder, zoals de filosofie en de geneeskunde.
Beschrijven wat de nature-nurture kwestie inhoudt en wat de huidige opvattingen hieromtrent
zijn:
Mensen die het nature standpunt aanhangen benadrukken dat gedrag en ontwikkeling van
de mens vooral door aangeboren, biologische factoren gestuurd en beïnvloed wordt.
Aanhangers van het nurture standpunt benadrukken dat gedrag en ontwikkeling van de mens
door omgevings- en ervaringsfactoren gestuurd en beïnvloed worden.
Menselijk gedrag en menselijke ontwikkeling worden niet gestuurd door óf aanleg- óf
omgevingsfactoren, maar zijn het resultaat van een voortdurende interactie tussen aanleg en
omgeving.
Zo is de huidige visie op het ontstaan van schizofrenie dat hierbij sprake is van een
combinatie van erfelijke aanleg bij een persoon en bepaalde gezinsinteracties waarbij sprake
is van hoge omgevingsinvloeden. Als beide factoren aanwezig zijn is er een verhoogde kans
op schizofrenie. Zo bestaan er dus ongetwijfeld mensen met een erfelijke aanleg voor
schizofrenie bij wie zich nooit schizofrenie openbaart omdat zij in een wat dit betreft gunstig
gezinsklimaat opgroeien.
Aangeven wat er onder een ‘stroming’ in de psychologie wordt verstaan:
De diverse stromingen en scholen in de psychologie bestuderen allemaal het menselijk
gedrag maar ze doen dit vanuit verschillende uitgangspunten en mensvisies. Dus een
, stroming is een soort manier waarop een groep naar de psychologie kijkt, en daar heb je er
meerdere van. à de één kijkt naar de armen, de andere naar een goed milieu.
GDW uitwerking leerdoelen week 2
De student kan:
Het driftmodel van de psychodynamische benadering beschrijven:
Het driftmodel legt het accent op verdrongen problemen uit de kindertijd die terug te voeren
zijn op seksuele en agressieve driften. Het driftmodel stelt dat de mens wordt voortgedreven
door seksuele en agressieve driften. De seksuele drift is een levensdrift die is gericht op
genieten. Als dit niet lukt, ervaar je spanning. De agressieve drift is een destructieve drift,
gericht op de dood.
De ontwikkelingsfasen van het ID, EGO en SUPEREGO uitleggen:
Freud onderscheidde de volgende vijf fasen:
1. De orale fase (babytijd)
Tijdens de orale fase is de bevrediging van de driften gericht op het ontvangen via de mond
(drinken, sabbelen, bijten). Als een baby te weinig heeft ontvangen, kunnen de
babybehoeften blijven domineren. Je zoekt bevrediging en kalmte die nooit komen, omdat
het tekort stamt uit een vroegere tijd.
2. De anale fase (peutertijd)
De anale fase is de periode van de zindelijkheidstraining, de periode waarin het kind een
eigen wil krijgt en zijn ontlasting onder controle leert houden. Dit is de ‘koppigheidsfase’
waarin een kind een evenwicht moet zien te vinden tussen zijn eigen wil en die van de
omgeving (de ouders). Ouders moeten het kind de ruimte geven om zélf controle te leren
uitoefenen binnen bepaalde grenzen.
3. De fallische fase (kleutertijd)
Tijdens de fallische fase staat het geslachtsverschil centraal. Kleuters zijn vaak gefascineerd
door dit verschil. Kinderen kunnen ook jaloers worden op de speciale band die vader en
moeder hebben en hier -vaak letterlijk- tussenwurmen. Jongetjes willen hun vader ‘worden’
en meisje hun ‘moeder’.
4. De latentie fase (schoolleeftijd)
Nu breekt er een wat rustigere tijd aan. De persoonlijkheidsstructuur, met ID, Ego en
Superego, is min of meer uitgekristalliseerd. In deze ‘latentiefase’ is er wat psychodynamiek
betreft wat meer rust.
5. De genitale fase (puberteit)
In de puberteit en adolescentieperiode (tot ongeveer 23 jaar) worden driften en conflicten
onder invloed van hormonen en culturele verwachtingen weer actiever en kunnen ouder
conflicten opnieuw actueel worden bij het aangaan van volwassen rollen, zoals in relaties en
werk.
Uitleggen wat er onder afweermechanismen verstaan wordt en tien mechanismen benoemen:
Als het misgaat in de kindertijd, ontwikkel je in je volwassenheid vaak minder goede
aanpassingsstrategieën. Om gevoelens van angst onder de oppervlakte te houden,
ontwikkelen we ‘afweermechanismen’. Elk mens gebruikt afweermechanismen en dat hoeft
geen probleem te zijn, want het helpt je minder angstig te worden. Wel kost het erg veel
energie.
Verdringing
Bij verdringing worden angstwekkende wensen, gedachten, impulsen weggestopt, maar ze blijven wel
invloed uitoefenen, bijvoorbeeld via dromen of allerlei psychische en lichamelijke klachten.
Ontkenning
