H14: Motivatie:
Overgrote deel van handelen heeft een doel, motief= Drijvende kracht die mens/dier
tot actie aanzet en gedrag in bepaalde richting stuurt.
14.1: Fysiologische behoeften drijfveer voor gedrag:
Gedrag gedeeltelijk gestuurd door lichamelijke behoeften, het idee dat gedrag niet in
eigenhand is, is in strijdt met idee dat mens een vrije wil heeft.
-Als iemand een afwijkende mening heeft/gedrag vertoont zeggen ‘’die is niet goed
bij zijn hoofd’’ uiting geven aan gedachte dat abnormaal gedrag resultaat is van
afwijkende processen in hersenen en door fysiologische processen.
Levensverrichtingen mens te onderscheiden in 2 groepen; fysiologische en
psychosociale:
Fysiologische verrichtingen:
-Vegetatieve verrichtingen; Alle lichaamsprocessen waarbij stoffelijke veranderingen
plaats vinden; groei en herstel weefsels (wonden), chemische energie wordt omgezet
in beweging en warmte.
-De animale verrichtingen; Bepalen instelling v/d mens op de buitenwereld; zintuigen,
bewegingsorganen en zenuwstelsel. Gericht op overleven van organisme, dit is
aangeboren en ontstaat vanuit fysiologische behoeften v/h lichaam.
-Zelfregulerende systemen die het fys. Evenwicht in lichaam controleren en in stand
houden, gebaseerd op feedback. Orgaan geeft een stof af, deze werkt op ander
orgaan in, als dat orgaan weer stofje produceert die werking beïnvloedt spreken we
van zelfregulerend systeem.
-Sommige gericht op regelen vitale processen; op peil houden lichaamstemp of
innemen water/voedsel doelgericht gedrag begint met innemen hiervan.
-Fys drijfveren: Behoefte v/h lichaam individu lichaam te beschermen tegen
beschadiging brengt pijn en ongemak mee. Uitputting= ernstige schade voor fys.
Evenwicht, leidt gemakkelijk tot blijvende schade a/h lichaam voorkomen door te
slapen.
14.2: Psychosociale drijfveren gedrag:
Menselijk gedrag grotendeels doelgericht, wordt beïnvloedt door omgeving. Onze
mening/reacties ook onderhevig aan wensen+ verwachtingen, komt voort uit
behoefte te presteren, zekerheid, sociale waardering. Zijn aangeleerd.
,-Het geweten:
Hobbes (filosoof uit 17e eeuw) zei dat mens ondergeschikt is aan sociale regels,
omdat de natuurlijke driften onvermijdelijk leiden tot moord, plundering.
Freud schreef drijfveren mens toe aan ongeremd zoeken naar bevrediging
behoeften.
-Eerste beperkingen gedrag gebaseerd op angst voor sociale gevolgen; standje
krijgen, eigen maken verboden gedrag bij kind= socialisatieproces (ontwikkelen
geweten). Driften kun je niet uitbannen, steken jaren later de kop op.
-Langdurig onderdrukken wensen + behoeften kan leiden tot constant conflict
behoeften individu en maatschappij, vindt plaats binnen onszelf. Komen tot uiting in
vreemde gedachten, rare acties of onverwachte reacties.
-Angst als drijfveer:
Conflict persoonlijke wensen en regels maatschappij kunnen mensen onzeker
maken. Leven van iemand die twijfelt aan eigen vermogen tot oordelen wordt
geregeerd door angst; voor andere mensen en weggedrukte behoeften.
-Werkt als aanslag op denkvermogen en vermogen doeltreffend te handelen
vreemde meningen en acties. Sluimerende angst voor onbekende wat zich uit in
onbestemd gevoel van onbehagen, gedrag wordt ingegeven door behoefte te
ontsnappen aan onbest. Gevoel van onbehagen.
Streven naar succes:
Mens behoefte onafh van anderen te bewegen en handelen, behoefte aan
zelfstandigheid en greep op omgeving al zichtbaar bij kleine kinderen, willen graag
waardering volwassenen krijgen. Behoefte tot presteren en materiele welvaart is
aangeleerd en wordt beïnvloedt door jarenlange ervaring. Drang te presteren wordt
versterkt door plezier bij bereiken v/h doel.
-Bij keer op keer falen onzeker worden in beoordeling v/d situatie, sommigen leggen
doel zo hoog, dat als zij falen niet het gevoel hebben dat ze afgaan.
-Drang zich waar te maken kan ook worden gevoed als omgeving hoge
verwachtingen heeft, uit angst voor falen uiterste best doen om succesvol te zijn.
-Angst gestelde doel niet te bereiken kan behoefte tot handelen afzwakken, richten
aandacht liever op zaken waarvan zij zeker weten dat zij het aankunnen, proberen
herhaling eerdere teleurstelling te voorkomen terughoudendheid.
,Gevoel angst + niet goed genoeg te presteren en gevolg angst voor onbekende
tonen 2 dingen aan:
1.Positief gevoel van eigenwaarde= basisbehoefte, zonder zouden we niet kunnen
genieten van goede dingen v/h leven.
2.Positief gevoel v eigenwaarde is direct gekoppeld aan eerlijkheid en integriteit.
Belangrijk omgeving te creëren waarin het veilig is eerlijk te zijn, over onze
gevoelens/gedrag/gedachten. Gevoel v eigenwaarde groeit bij feiten onderkennen,
pijnlijke waarheid onder ogen zien, ons genieten v/h bestaan groeit.
14.3: Veel gedrag door behoefte aan evenwicht. Soms gemotiveerd door; fysieke
factoren; pijn, honger, dreigend gevaar en psychosociale die gedrag bepalen.
Humanistische psychologie door Amerikaanse psycholoog Abraham Maslov.
Verklaring voor gegeven activiteiten worden gevoed door behoefte mens zich te
ontplooien= zelfverwerkelijking na voldoen fys+psycho soc. Behoeften aandacht
besteden aan bevrediging deze ‘’hogere’’ behoeften; ontwikkeling talenten,
vaardigheden en creativiteit.
-Meeste mensen hebben creatief vermogen en ontwikkelen zich voortdurend verder,
koesteren idealen en smeden plannen om deze te bereiken, gering percentage komt
tot volledige ontplooiing mogelijkheden.
Maslov opperde oorzaken:
1:Behoefte aan veiligheid+ zekerheid; bereidt zijn risico’s te ondernemen, fouten te
maken en gewoonten af te leren, veilige omgeving biedt meer kans op groei.
2: Beheersing negatieve motivatie i.p.v. ontw positieve motivatie (Freud): Kan
ontplooiing in de weg staan.
3:Twijfel + angst voor groeiproces: Weerhoudt mensen om naar volledige ontplooiing
te streven, wel genieten we van gedachten als alles optimaal verloopt, tegelijkertijd
schrikken we ervoor terug. Maslov moedigt mensen aan hun ware mogelijkheden te
ontwikkelen en naar volledige ontplooiing te streven. Mensen die zichzelf ontplooien
zijn spontaan, vrij, expressief en natuurlijk, waren op weg naar grotere gezondheid
lichaam, geest en genieten v/h leven.
14.4: Samenhang fys+ psych soc. Factoren= Continue wisselwerking tussen fys
(aangeboren) en psych (aangeleerde) factoren, optimale samenwerking drijfveren is
onmisbaar.
, H15: Angst; realiteit en de verdediging:
De emotie behoudt je van jong tot oud, twee soorten angst, hierbij treden zowel lich
als psych onplezierige gevoelens op. De herkomst is anders.
*Objectieve angst en neurotische angst.
Onplezierige gevoelens geven aan dat er iets is en actie moet worden ondernomen.
Gewaarschuwd en alert worden verdedigingsmechanismen in werking gezet.
15.1: Verschil objectieve- en neurotische angst:
Opgeroepen reacties door angst zijn uiteenlopend. Als reactie op dreiging is angst
veel voorkomende reactie.
-Reële dreiging in omgeving; Angst door brand of inbreker horen.
-Objectieve angst: Angst die ontstaat door reële dreiging in omgeving. Maakt alert
en waakzaam zet aan tot actie, door actie verandert omgeving en verminderen
angstgevoelens. Treedt bij vrijwel iedereen op.
Neurotische angst door interne oorzaken; Bedreigende gedachte/vervelende
herinnering, ook wel irreële angst genoemd, kan angstzweet doen uitbreken, kan
worden opgeroepen door iets in omgeving. Lich+ psychisch dezelfde reacties als bij
objectieve angst, heeft signaalfunctie. Gevaar speelt zich af in grijze cellen en heeft
te maken met eerdere ervaringen, bedreigende gedachten, emoties/wensen op
onplezierige wijze. Reële bezorgdheid= gedachte kans op ongeval.
-Lastiger herkomst te achterhalen die in verder en dieper verleden ligt (niet meer
kunnen/willen herinneren); jeugdervaring kan leiden tot niet lukken relaties
aangaan. Neiging tot vluchten voor onbewust verwachte gevolgen= afweer
mechanisme tegen neurotisch gedrag persoonsgebonden angst.
15.2: De afweermechanismen:
Freud introduceerde deze onbewuste beschermingsmechanismen, nemen
onplezierige gevoelens tijdelijk vermindert of geheel weg, vooral tijdelijk. Het
verandert niets aan situatie, oorzaak wordt niet weggenomen. Door werkelijkheid te
verdraaien worden onplezierige emoties in de kiem gesmoord. Bij de meeste afw.
Mechanismen verstoring v/d werkelijkheid.
-Wordt voorkomen dat angst controle overneemt, sommige psychologen denken dat
bij aanpakken neur. Angst dit wordt uitgebannen; langdurig proces.