Aantekeningen alle hoorcolleges – Psychologie
Hoorcollege 1 – Wat is psychologie?
Psychologie: een wetenschap waarbij gedrag bestudeerd wordt in samenhang met de interne
processen die daaraan ten grondslag liggen en de omstandigheden waarin het plaatsvindt, met
het doel het gedrag te begrijpen en voorspellen.
Wetenschap: het proces om zo objectief mogelijk de waarneembare (empirische) werkelijkheid te
verklaren op zowel fundamenteel (iets wat je niet kan plaatsen) als op toegepast (wat echt in de
wereld werkt) niveau.
Gedrag en interne processen zijn: direct waargenomen acties vanuit een motivatie en indirecte
waarneembare processen die daaraan ten grondslag.
Psychologische kennis die je nodig hebt voor de casus van Pieter:
- Slaapgedrag: aangeboren of aangeleerd?
- Welke invloed heeft stress op menselijk gedrag?
- Hoe leer je nieuw gedrag aan?
- Hoe neemt de vader zijn kind waar?
- Hoe beïnvloedt jouw beeld van het gezin jouw advies?
- Is angst normaal voor de leeftijdsfase van Pieter?
Verschillende hulpverleners/psychologen:
Psychologie vs. Pseudopsychologie
Kritisch, redelijk, wetenschappelijk (alles moet controleerbaar zijn), onbevooroordeeld, doordacht
(je moet iets baseren op gezond verstand) en vanuit verschillende perspectieven en
invalshoeken kunnen kijken.
Bij psychologie kan je niet zeggen dat je weet wat de verklaring is, want je ziet het achteraf je
moet het juist voorspellen.
Bij pseudopsychologie wordt er altijd gecheckt of de verklaring wel klopt.
Leeftijdsfasen:
- Adolescent
- Schoolkind
- Kleuter
- Peuter
- Baby
Ontwikkelingsgebieden:
- Motorische ontwikkeling (groei, motoriek)
, - Cognitieve ontwikkeling (hersengroei)
- Sociale en persoonlijkheidsontwikkeling (contact met anderen)
- Creatieve ontwikkeling (creëren, het maken wat er nog niet is)
Hoorcollege 2 – Perspectieven in de psychologie
Griekse filosofen Socrates, Plato en Aristoteles speculeerden over bewust zijn en gekte, en
stelden dat emoties het denken kunnen verstoren en dat onze waarnemingen slechts
interpretaties zijn van de ons omringende wereld.
Nature VS Nurture
- Nature: aangeboren.
Rationalisme (logisch denken, dus als dit zo is dan volgt daar een bepaald iets uit,
je zegt niet zomaar iets. Feiten). en Nativisme (aangeboren)
Descares (cognito ergo sum): begon met het nadenken over de mens, de
uitspraak betekent ‘ik denk dat ik besta’.
Afwijkend gedrag zit in een persoon
Iedereen moet zo zijn zoals het in de maatschappij hoort, daar horen dus ook
aanpassingen bij.
Introspectie: het kijken in jezelf.
Nativisme (aangeboren): je bent er al voordat je geboren wordt, het gaat om het
kleine wezentje dat in jou zit en je aanstuurt.
Alles is aangeboren.
- Nurture: aangeleerd.
Empirisme: het moet zichtbaar zijn en dan pas kun je er iets over vertellen.
Locke (tabula rasa) het onbeschreven blad, dus je begint met niks en door
ervaringen wordt het ingevuld.
Afwijkend gedrag wordt veroorzaakt door de omgeving
Perspectieven in de psychologie:
1. Biologisch (neurologisch) perspectief (wat is eruit de hersenen gekomen, waardoor het
gedrag zo is).
- Gedrag: functioneren van de genen, de hersenen, het zenuwstel en hormoonstel.
Neuropsychologie: onderzoeken de hersenen.
Evolutionaire psychologie: het lichaam is zo gebouwd door de evolutie dat het de
meeste voordeel heeft in de situatie waarin we nu zitten. BV. Recht op lopen.
2. Cognitieve perspectief: hoe de hersenen werken, het uitpluizen van het bewustzijn.
- Gedrag: mentale processen, zoals leren, geheugen, perceptie en denken als vormen van
informatieverwerking.
Hoe wij de wereld interpreteren, leren, denken, begrijpen
BV. Informatieverwerkingstheorie (hersenen = computer)
- Het startpunt van de moderne psychologie (Wundt, 1879)
Structuralisme (het uitpluizen van hoe werkt het bewust zijn, hoe verklaar je het
gedrag van iemand)
Introspectie: hoe denk je na? Wat speelt er zich allemaal in je hoofd af?
Functionalisme: vindt het bewust zijn gek, het is niet mogelijk om je bewust zijn te
achterhalen, want je kunt het niet zien. Je moet niet opzoek gaan naar de structuur
van het bewust zijn, maar naar de functie die hersenen hebben.
Maken ook gebruik van introspectie
